Paweł Żmudzki

Biografia Leszka Czarnego jednego z książąt piastowskich czasów rozbicia dzielnicowego w XIII wieku nie jest klasyczną biografią.Zarys postaci jego osoby służy do przedstawienia historii księstw piastowskich (z punktem ciężkości na księstwo kujawsko-mazowieckie i dzielnicę senioralną) na szerokim tle międzynarodowym od czasów "krwawej łażni w Gąsawie" w 1227 roku do 1289 roku śmierci Księcia.Autor precyzyjnie przedstawia sytuację polityczną i walki o tron krakowski między konkurentami,ostry konflikt ale i póżniejsze pojednania pomiędzy władzą kościelną a książęcą o kształt władzy księcia (w których to konfliktach książęta posuwają się do zbrodni,porwań,wymuszeń,więzienia biskupów a ciż do ich ekskomunikowania).Widzimy proces coraz większego rozdrabniania upadek autorytetu władzy senioralnej a za to wzrost znaczenia rodów i rycerstwa kosztem władzy książęcej.Bardzo interesująco jest zanalizowany proces "uprzemysłowienia" ziem polskich poprzez wprowadzanie nowych ujednoliconych rozwiązań prawnych (prawo niemieckie zwane magdeburskim) kolonizację wewnętrzną poprzez lokacje nowych miast i wsi,napływ kolonistów (głównie Niemców) a tym samym zagospodarowywanie nowych ziem.Powstaje nowa siła polityczna mająca własne prawa i samorząd ,mieszczaństwo. Na tak zarysowanym tle autor widzi księcia Leszka Czarnego jako osobę silną,zdecydowaną,gospodarną,dobrego wodza szczęśliwie wojującego z najazdami Prusów,Litwinów,Tatarów.Mającego szerokie horyzonty którego działalność polityczna w oparciu o nową ideologię (propagowanie kultu świętego Stanisława) miała bardzo duży wpływ na postępujący proces scalania dzielnic piastowskich uwieńczony po jego śmierci odzyskaniem po przeszło 200 latach korony królewskiej w postaci ukoronowania Przemysła II na króla Polski. Styl pisarski jak na pracę naukową dotyczącą tego okresu jest moim zdaniem przystępny i przejrzysty a bardzo dużą zaletą książki jest przetłumaczenie w tekście głównym na język polski cytowanych dokumentów.