Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mam przed sobą książkę Aleksandra Doby „Olo na Atlantyku. Kajakiem przez ocean” wydaną przez Bezdroża. I mam problem. Bo co Wam mogę o niej napisać?
To jest jeden z tych przypadków, kiedy zdecydowanie trzeba oddzielić samo wydarzenie, niezwykłe dokonanie człowieka od książki, którą o tym napisał.

Aleksander Doba jako pierwszy człowiek na świecie, samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki z kontynentu na kontynent (z Dakaru do wybrzeży Brazylii) wyłącznie dzięki sile własnych mięśni. To niezwykłe dokonanie, godne podziwu, budzące szacunek. I za ten wyczyn Aleksander Doba otrzymał w pełni zasłużonego Super Kolosa 2011.
A potem napisał o swojej przygodzie książkę, dokumentującą całe przedsięwzięcie…

Od razu zaznaczę, że nie jestem pasjonatką kajakarstwa, ani innych sportów wodnych. Pewnie gdybym była, czytałabym tę książkę z zupełnie innym nastawieniem i szukałabym w niej czegoś innego. Ale, jak wspomniałam, nie jestem, więc podeszłam do niej jak zwykły czytelnik. I oczekiwałam tego, czego zazwyczaj oczekuje się od każdej napoczynanej historii – tego, że mnie wciągnie i przytrzyma przy sobie aż do ostatniej strony. Wszak nie trzeba być pasjonatem tematu, żeby dać się skusić dobrej opowieści. Miałam nadzieję, że tym razem też tak będzie. Jakże się myliłam…
Ale po kolei.

Oglądaliście "Cudownych chłopców"? Michael Douglas gra tam pisarza, który z różnych powodów zatracił umiejętność dokonywania wyborów literackich, przez co książka, którą pisze od kilku lat, rozrasta się niemal do rozmiarów Encyklopedii Britannica i końca nie widać. Każdy wątek jest ważny, każdy dialog istotny, z żadnego bohatera nie potrafi zrezygnować.

Czytając „Olo na Atlantyku” miałam wrażenie, że Autor miał podobny problem, choć pewnie z zupełnie innych powodów. Efekt jest jednak ten sam. Od samego początku brniemy więc przez całe mnóstwo zupełnie niepotrzebnych zdań, które absolutnie nic nie wnoszą do całej historii, a jedynie wzmagają irytację. Bo czy naprawdę istotne jest np. czyim samochodem Autor przemieszczał się umawiając się na spotkanie ze znajomą albo kto rezerwował mu hotel? To są drobiazgi, które pewnie by umknęły, gdyby nie było ich aż tyle. Czytając, co chwilę zadawałam sobie pytanie "po co to?". I im dalej w las, tym to zjawisko się nasilało. W rezultacie, już przy opisie samej wyprawy, zapoznajemy się w szczegółach z wykonywanymi na kajaku czynnościami (niestety włączając w to nawet czynności fizjologiczne). Tylko, czy te szczegóły były konieczne? Czy wszystko trzeba opisywać z inżynierską precyzją i dokładnością? Czasami przecież mniej, znaczy lepiej.

Autor, pewnie w jak najlepszej wierze, postanowił również, przy okazji publikacji dziennika pokładowego wyprawy, podzielić się z czytelnikami swoją bardzo wszechstronną wiedzą. I świetnie, bo stara się w ten sposób przybliżyć laikowi, takiemu jak ja, różne pojęcia i zjawiska z dziedziny geografii, czy meteorologii. Tylko, po raz kolejny zadam pytanie – po co tego aż tyle? To przecież nie miał być podręcznik nawigacji, czy instruktaż lotów szybowcowych, a opowieść o pokonaniu Atlantyku.
Efekt tych zabiegów, jak również wielokrotnych powtórzeń i dość ciężkiego języka Autora, jest taki, że książka w rezultacie zamiast interesować i wciągać, usypia straszliwie. I budzi momentami irytację do tego stopnia, że w najlepszym razie prześlizgiwałam się wzrokiem po tekście, a w najgorszych chwilach miałam ochotę zrobić z książką to samo, co bohater „Poradnika pozytywnego myślenia” z książką Hemingwaya…
Ale się zaparłam i postanowiłam przeczytać ją do samego końca, żeby z czystym sumieniem pisać to wszystko, co teraz piszę.

I jeszcze kilka słów o samym wydaniu. Rozumiem, że na formie tego wydawnictwa zaważyła objętość materiału dostarczonego przez Autora. Przypuszczam, że przy zwyczajowo przyjętych rozmiarach czcionek, całość rozrosłaby się pewnie do 500 stron. Zastosowano jednak pewien wybieg i zmniejszono czcionkę do takiej wielkości, że po przeczytaniu zaledwie kilku stron oczy się męczą, ale za to dostajemy tylko 300 stron tekstu. I właśnie, kolejna uwaga – samego tekstu. Dlaczego w książce nie ma ani jednego zdjęcia? Wszak Autor pisze kilkakrotnie o fotografowanych przez siebie podczas wyprawy ptakach, rybach, burzach, że nie wspomnę o samym kajaku, który po prostu nie sposób sobie wyobrazić jedynie na podstawie opisu. Czy nie byłoby znacznie lepszym rozwiązaniem przeredagowanie lub zwyczajne skrócenie tekstu i wstawienie przynajmniej kilku fotografii?
Specjalnie pomijam tutaj kwestię Oceanicznego Alfabetu, który można pobrać ze strony Wydawnictwa, czy odwołań do strony internetowej, bo czytelnik może zwyczajnie nie mieć dostępu do sieci podczas lektury.

No i co ja mam zrobić w tej sytuacji? Mamy fantastyczny, samotny wyczyn człowieka, niezwykłą odwagę, wytrwałość i samozaparcie poparte olbrzymim doświadczeniem i miłością do tego, co się robi. W dodatku mamy skromnego człowieka, który zapewne na co dzień zaraża swoją pasją i optymizmem coraz to nowych adeptów kajakarstwa. I to pewnie do nich i im podobnych zafascynowanych tematem wodniaków adresowana jest ta książka.
Innych niestety nie zachęcam. Bardzo szkoda czasu.

Mam przed sobą książkę Aleksandra Doby „Olo na Atlantyku. Kajakiem przez ocean” wydaną przez Bezdroża. I mam problem. Bo co Wam mogę o niej napisać?
To jest jeden z tych przypadków, kiedy zdecydowanie trzeba oddzielić samo wydarzenie, niezwykłe dokonanie człowieka od książki, którą o tym napisał.

Aleksander Doba jako pierwszy człowiek na świecie, samotnie przepłynął...