Jesteśmy społecznością, która kocha książki

44/2024 (audiobook 31/2024)
Istnieje w muzyce taka teoria, że dopiero trzeci album w dyskografii świadczy o prawdziwym potencjale zespołu. W debiucie – wiadomo – zapał, podniecenie, chęć podzielenia się ze światem własnym pomysłem na sztukę. Druga płyta to już wyciągnięcie wniosków z błędów debiutu, rozwinięcie pewnych pomysłów, wprowadzenie jakiegoś nowego składnika.
A trzeci album – to już przemyślana koncepcja, wynik wcześniejszych rozczarowań ale i sukcesów, chęć nie tylko utrzymania wypracowanej pozycji ale i przejścia do kontrataku.

Nowa powieść Sławomira Gortycha idealnie wpisuje się w tę gradację.
“Schronisko, które spowijał mrok” jest – jak dotąd – najlepszym albumem w jego dyskografii ;)

Autor konsekwentnie kroczy obraną drogą (notabene, ciekaw jestem, kiedy wyczerpie się ta formuła) zarówno jeśli chodzi o wybór miejsc akcji, konstrukcji fabuły i ogólnej koncepcji świata przedstawionego.
Co stanowi o wyższości trzeciego tomu nad poprzednimi dwoma? Otóż nie tylko to, co w nim jest, ale także to, czego w nim nie ma :)

Autor buduje intrygę splatając wydarzenia sprzed sześćdziesięciu lat ze współczesnością. Ale tym razem czyni to, rzekłbym, głębiej, ciekawiej, sugestywniej. Już nie dzierga fabuły na szydełku, ale snuje piękny ażurowy ścieg.
Wykorzystując fakty z przeszłości regionu (niektóre przekształcając) przemyślanie kreuje mocną fikcyjną opowieść, w której znaki zapytania uderzają z siłą lawiny.

Wielkim walorem powieści jest niesamowity klimat karkonoski, jaki udaje się Autorowi wytworzyć na kartach książki. Da się wręcz poczuć chłód śniegu i smagnięcia wiatru w pewnych momentach.
Spora porcja wiedzy geograficzno-historycznej o tym niezwykłym regionie staje się już właściwie charakterystyczną składową książek Gortycha. I to jest wspaniałe – Autor inspiruje podrzucając czytelnikowi ciekawe historie mogące być przyczynkiem do własnych poszukiwań.

Pobrzmiewają tu – zwłaszcza jeśli chodzi o część akcji poświęconej sylwestrowej nocy – echa Agathy Christie, a nawet, rzekłbym, Quentina Tarantino :) Hermetyczne miejsce, zamknięty krąg towarzyski, niespodziewana zbrodnia, wszyscy podejrzani.
Mam wrażenie, że i pod względem kompozycji fabuły Autor się rozwija: żongluje retrospekcją coraz bardziej, dzieląc akcję na kawałki i rozrzucając je przed czytelnikiem.

No dobrze, a co z tym, czego nie ma, a co także stanowi o wyższości tego tomu nad pozostałymi?
Otóż tym razem, ku mej uldze, Autor nie raczy nas żenująco-licealno-kiczowatym wątkiem miłosnym. To były największe słabości dwóch poprzednich książek i tego obawiałem się przy trzeciej. Na szczęście, jak widać, Autor dojrzał zarówno jako pisarz, jak i pewnie człowiek, i tym razem postawił na poważniejszy rodzaj namiętności – taki, który prowadzi nawet do zbrodni.

Cieszę się, że “sprawy idą w dobrym kierunku”, mam nadzieję, że kolejne części opowieści karkonoskich będą jeszcze lepsze.

Lektor: Aleksander Orsztynowicz-Czyż

44/2024 (audiobook 31/2024)
Istnieje w muzyce taka teoria, że dopiero trzeci album w dyskografii świadczy o prawdziwym potencjale zespołu. W debiucie – wiadomo – zapał, podniecenie, chęć podzielenia się ze światem własnym pomysłem na sztukę. Druga płyta to już wyciągnięcie wniosków z błędó...

Rozwiń

Zwiń

W ósmej księdze przygód Tytus i spółka zdobywają sprawność astronoma, co staje się pretekstem do lekcji historii – głównie tej z czasów Mikołaja Kopernika. Lekcja to dosłowna - ancymony stają się jej aktywnymi uczestnikami, gdyż… przenoszą się w czasie!
Oto bowiem w życiu naszych harcerzy oraz czytelników pojawia się postać wyjątkowa i wyjątkowo ważna: profesor T.Alent z Centralnego Ośrodka Wybryków Kosmicznych, szalony naukowiec, konstruktor i wynalazca. Dzięki aparacikowi zmajstrowanemu w pracowni profesora – ananasy wędrują w czasie, przeżywając masą przygód i poznając, oczywiście, słynnego astronoma.
Całość tej opowieści, niczym ambitna narracja, ujęta jest w fabularną klamrę kompozycyjną, udowadniającą, że podróże w czasie bywają ryzykowne – zwłaszcza powroty ;)

Reminiscencje Polski Ludowej (pierwsze wydanie księgi pochodzi z roku 1973), jakie wyłapałem tym razem dotyczą pracy i… włosów:
“Dobra organizacja pracy to zwiększone efekty produkcyjne, więc: Romek ładuje, Tytus wozi, a ja… liczę taczki” - cudna konfrontacja motywujących haseł z typową polskim kombinowaniem ;)

“- Na jutro macie mieć długie włosy, jak na żaków przystało. Wiadomo: ”krótkie włosy – krótki rozum.
- Chi, chi, Odwrotnie jak u nas!” - słynne problemy naszych, wówczas nastoletnich, ojców, którzy walczyli o dłuższe czupryny w domach i szkołach :)

Z ulubionych tekstów w tej książeczce wynotowałem:
“- Stać! Polskich chudopachołków nie wpuszczamy.
- Nie jesteśmy chudzi. Spójrzcie, panowie, na A`Toma”

I absolutnie kultowy dialog bandziorów przygotowujących napad:
“ - Jak Zefiryn ciach, to Pafnucy bum! Wtedy Makary bęc, a Kapistran ryms…
- A ja bym radził odwrotnie. Niech Kapistran bęc, a Makary ryms!”

“Astronomiczną” księgę wspominam z jakimś szczególnym sentymentem, była jedną z moich ulubionych w okresie dziecięcych lektur.

W ósmej księdze przygód Tytus i spółka zdobywają sprawność astronoma, co staje się pretekstem do lekcji historii – głównie tej z czasów Mikołaja Kopernika. Lekcja to dosłowna - ancymony stają się jej aktywnymi uczestnikami, gdyż… przenoszą się w czasie!
Oto bowiem w życiu naszych harcerzy...

Rozwiń

Zwiń

43/2024 (audiobook 30/2024)
Jedna z moich ulubionych serii fantasy, po dłużącej się przerwie, znów odżyła w kolejnym tomie.
Z radością konstatuję, że cykl nie stracił na atrakcyjności, formuła się nie wyczerpała, konwencja się nie sprała i zachowuje swoje kolory. 😊

Zmierzam do tego, że moje zadowolenie wynika z faktu, iż otrzymałem dokładnie to, czego oczekiwałem, czyli – kawał świetnej, soczystej historii, opowieść z mocnymi zwrotami akcji, z bohaterami, których indywidualne losy ściśle sprzęgnięte są z polityką w wymiarze lokalnym i globalnym.
Virion, co prawda, się postarzał, ale magia jego miecza nie utraciła swej mocy, a nowe pokolenie bohaterów dobrze rokuje na przyszłość.
Może tylko – to jedynie moje subiektywne odczucie – za dużo tym razem humoru w tej opowieści. Lubię humor w stylu, ale i w proporcji, Sapkowskiego – jest go tam tyle, ile być powinno.
Ziemiański tym razem śmieszkuje, mam wrażenie, bardziej i częściej niż zwykle, i to mi nieco niweluje napięcie oraz obniża jakość lubianego przeze mnie dreszczyku emocji.

Mam nadzieję, że Autorowi nie zabraknie ani czasu, ani chęci, ani pomysłów na kontynuowanie tej serii. Mógłbym ją czytać do końca świata i jeden dzień dłużej 😉
Lektor: Grzegorz Pawlak – oczywiście!

43/2024 (audiobook 30/2024)
Jedna z moich ulubionych serii fantasy, po dłużącej się przerwie, znów odżyła w kolejnym tomie.
Z radością konstatuję, że cykl nie stracił na atrakcyjności, formuła się nie wyczerpała, konwencja się nie sprała i zachowuje swoje kolory. 😊

Zmierzam do tego, że mo...

Rozwiń

Zwiń

42/2024 (audiobook 29/2024)
Pozostając w nieutulonej żałobie po Eberhardzie Mocku – szukam choć części niegdysiejszych emocji w innych kryminałach retro. Powróciłem więc do serii Krzysztofa Bochusa. I dobrze zrobiłem.

Pyszna historia!
Tym razem Autor naprawdę mi zaimponował!
“Martwy błękit” to majstersztyk intrygi, Autor rewelacyjnie poprowadził opowieść o tropieniu zabójców, rozwiązywaniu zagadki zza grobu oraz odnalezieniu kolekcji obrazów.
Autor prowadzi czytelnika przez zawiłe meandry okultyzmu i kabały a przy okazji udziela lekcji z zakresu historii sztuki -konkretnie malarstwa.

A skoro akcja toczy się w Gdańsku i okolicach w coraz bardziej mrocznych latach trzydziestych – wszystko to rozgrywa się w oparach duszonego na wolnym ogniu nazizmu, wśród narastającej psychozy, nietolerancji i przemocy.
Główny bohater to – oczywiście – tzw. dobry Niemiec (nie może być inaczej, skoro to seria kierowana do polskiego czytelnika), owca wśród coraz większego stada wilków. Do wybuchu wojny pozostaje kilka lat – mam nadzieję, że Autor doprowadzi historię do momentu konieczności konfrontacji ideałów Abella z twardą rzeczywistością.

Bardzo ciekawe i sugestywne są właśnie te momenty opowieści, w których dramatycznie ściera się niemieckość z polskością, pokazujące trudną sytuację społeczną w Gdańsku tamtego okresu.
Parszywe to były czasy.
Całkiem możliwe, że książkę tę odebrałem jeszcze mocniej czując w sobie niedawne emocje związane z wizytą Gdańsku, kiedym to stanął m. in. przez gmachem słynnej Poczty Gdańskiej i pokłoniłem się bohaterstwu jej obrońców.

Lektor: Mateusz Weber

42/2024 (audiobook 29/2024)
Pozostając w nieutulonej żałobie po Eberhardzie Mocku – szukam choć części niegdysiejszych emocji w innych kryminałach retro. Powróciłem więc do serii Krzysztofa Bochusa. I dobrze zrobiłem.

Pyszna historia!
Tym razem Autor naprawdę mi zaimponował!
“Martwy błęki...

Rozwiń

Zwiń

W siódmej księdze przygód sprytnych harcerzy, wydanej w roku 1972, Tytus musi poprawić dwójkę z geografii, co staje się pretekstem do wakacyjnej podróży po kraju połączonej ze zdobywaniem wiedzy na temat ówczesnej Polski.

Trójka gagatków przeżywa oczywiście szereg perypetii, z których, rzecz jasna, wychodzi cało i z humorem, ale najciekawsze w tym wydaniu były dla mnie ślady minionej Polski Ludowej, które dzięki podróży po kraju tych ancymonów tym łatwiej wyłapać.

I tak – Papcio Chmiel odhacza dumne zdobycze PRL: poucza, iż “przemysł chemiczny jest drugim przemysłem po przemyśle węglowym”, posyła bohaterów do zakładów (AZOTY w Puławach oraz Kombinat Siarkowy Tarnobrzeg). Jednocześnie wyraźnie mruga okiem kpiąc z ówczesnej szkolnej edukacji geograficznej: “podaj wysokość plonów owsa w kwintalach z roku 1960” oraz rysując dwójkę staruszków-emigrantów na wycieczce: “Look, Stanley, tu gdzie przed emigracją paśliśmy krowy teraz stoi huta szkła” ;)

Jeden moment w tej historii okazał się dla mnie szczególnie bliski, gdyż trójka ananasów zawędrowała do Instytutu Genetyki i Hodowli Zwierząt w… Popielnie, którą to miejscowość znam i wspominam czule, jako bazę wypadową podczas naszych mazurskich rejsów. :)

Tytus, rzecz jasna, zdaje egzamin poprawkowy i może rozpocząć kolejne etapy uczłowieczania. Ja natomiast zapamiętam “tytusolek polihumorku” oraz dialog Tytusa z przodkiem:
– To może pokażę kuzynowi, jak zrobić koło?
- E, zacznie się od jednego koła, dojdzie drugie, potem cztery kółka i o wypadek nietrudno” :)

W siódmej księdze przygód sprytnych harcerzy, wydanej w roku 1972, Tytus musi poprawić dwójkę z geografii, co staje się pretekstem do wakacyjnej podróży po kraju połączonej ze zdobywaniem wiedzy na temat ówczesnej Polski.

Trójka gagatków przeżywa oczywiście szereg perypetii, z których, r...

Rozwiń

Zwiń

41/2024
Tym razem moje oczekiwania rozminęły się z propozycjami Autorek.
Tytuł tej publikacji zasugerował mi spotkanie z ciekawymi, mrocznymi właśnie, faktami związanymi z burzliwą historią Dolnego Śląska. Naiwnie wyobrażałem sobie, że poczytam coś np. o okresie wojen husyckich.

Nic z tych rzeczy.
Autorki historii sensu stricto dotykają w niewielkim stopniu, skupiają się natomiast na różnych podaniach, legendach i tym podobnych przekazach ginących w pomroce dziejów.
Poddają te treści analizom, z których często wynika, iż z realną historią wspólnego mają niewiele. Są za to ściśle związane z pasjami Autorek, które nie żałują sobie snucia własnych teorii na ich temat, jednych – ciekawszych, innych – mniej.

Nawet jako dziecko nie “wierzyłem” w istnienie smoków, gryfów, wampirów, bazyliszków i im podobnych wytworów ludzkiej wyobraźni sprzed wieków. Trudno więc, aby współczesne tropienie jednorożców na Dolnym Śląsku wywołało we mnie jakieś emocje ;)
Najciekawsza cześć książki to ta poświęcona mieszkańcom regionu uznanych wieki temu przez lokalną społeczność za wampiry, co zwykle kończyło się tragedią. Dość solidne oparcie w dokumentach pozwala dziś w miarę dokładnie poznać kulturowy i urzędowy aspekt tych oskarżeń, procesów oraz zwyczajów pogrzebowych panujących w faktycznie mrocznym okresie totalnego zabobonu.
Pozostałe rozdziały przykuły moją uwagę, mówiąc delikatnie, w stopniu umiarkowanym.
Być może swój wpływ miał na to styl narracji: literackiej odmiany języka tu niewiele, dominuje raczej styl, luźny, potoczny (“autor popełnił opracowanie”, “polubiłam gościa” itp.) charakterystyczny dla blogosfery.
Głębia i przenikliwość refleksji w stylu: “Istnieje wiele rodzajów miłości. Ci, którzy mają szczęście, kochają ze wzajemnością, a żywione przez nich uczucie jest budujące. Mniej szczęście mają zakochani jednostronnie lub miłujący w sposób niezrozumiały dla dużej części społeczeństwa. Jakoś tak wyszło, że nasz gatunek od wieków wykazuje się niepojętym dla mnie brakiem tolerancji wobec inności” - również nie pomagały mi w poważniejszym potraktowaniu tej publikacji.

Na koniec ciekawostka: książka poświęcona jest wedle tytułu tajemnicom Dolnego Śląska. Tymczasem na okładce widzimy fragment panoramy… Pragi, czeskiej stolicy.
Celowy zabieg (jeśli tak, to czym powodowany?), czy zwykła ignorancja? To taki kolejny sekrecik z “Dolnego Śląska” ;)

41/2024
Tym razem moje oczekiwania rozminęły się z propozycjami Autorek.
Tytuł tej publikacji zasugerował mi spotkanie z ciekawymi, mrocznymi właśnie, faktami związanymi z burzliwą historią Dolnego Śląska. Naiwnie wyobrażałem sobie, że poczytam coś np. o okresie wojen husyckich.

Nic z t...

Rozwiń

Zwiń

40/2024
Zachciało mi się sprawdzić, czy tego typu literatura jeszcze na mnie jakoś działa, czy wzbudzi we mnie jakieś emocje. A jeśli tak – to jakie?
Czy będzie to ekscytacja nastolatka, który wieki temu pochłaniał za jednym podejściem pierwsze polskie wydania „Twierdzy” F. Paula Wilsona czy „Manitou” Mastertona?
A może będzie to boomerskie poczucie zażenowania doświadczonego sceptyka realisty?

Okazało się, że ani jedno, ani drugie.
Oczywiście nie odnalazłem w sobie tamtych emocji. Ale chyba nie mogło być inaczej: w moim wieku wie się doskonale, że najstraszliwszym potworem w tym potwornym świecie jest, po prostu, człowiek.

Z ulgą jednak odnotowałem fakt, iż nie poczuwszy się oczarowany – nie odczułem też rozczarowania.
„Przysionek wieczności” to całkiem sprawnie napisana książka, w której Autor – na szczęście – z niczym nie przesadza, nie stara się epatować przemocą i nie potrzebuje hektolitrów krwi, bo osiągnąć efekt. Oczywiście czerpie pełnymi garściami, w zasadzie – wyłącznie, z wielekroć sprawdzonych patentów. Niczego nie odkrywa, kroczy wytartymi do połysku ścieżkami gatunkowej konwencji.
Ale całkiem poprawnie zabawia się narracją, dzieląc opowieść na części rozrzucone w różnych planach czasowych.

Rozumiem, że to debiut Autora, więc można tę książkę zaliczyć do grupy takich młodzieńczych wprawek. Może kiedyś powstanie coś mocniejszego?

40/2024
Zachciało mi się sprawdzić, czy tego typu literatura jeszcze na mnie jakoś działa, czy wzbudzi we mnie jakieś emocje. A jeśli tak – to jakie?
Czy będzie to ekscytacja nastolatka, który wieki temu pochłaniał za jednym podejściem pierwsze polskie wydania „Twierdzy” F. Paula Wilsona ...

Rozwiń

Zwiń

39/2024 (audiobook 28/2024)
Motto:
“Spokojnie, zaraz się rozkręci”
(Bolec, “Chłopaki nie płaczą”)

Niestety, nie rozkręciło się.
“Bastard”, jak rozumiem, miał w założeniu być historyczną przygodówką, taką chłopacką powieścią łotrzykowską z akcją osadzoną we wczesnym średniowieczu.
Chyba na założeniu się skończyło, bo pomysłu najwyraźniej zabrakło.

“Bastard” jest książką nudną, nieciekawą oraz infantylną.
Jak na powieść przygodowo-historyczną coś mało w nim przygód, a te, które się bohaterowi przydarzają – są nijakie, nie wzbudzają emocji i nie przykuwają uwagi (zresztą – podobne jak sam bohater…)
Dominuje płycizna i mizeria fabularna. Autor wydaje się mieć tzw. lekkie pióro, ale stylizację językową narracji traktuje tyleż umownie, co swobodnie.

Srogi zawód.
Przebrnąłem przez te uschłe chaszcze, żebyście Wy nie musieli.

Lektor: Jakub Kamieński

39/2024 (audiobook 28/2024)
Motto:
“Spokojnie, zaraz się rozkręci”
(Bolec, “Chłopaki nie płaczą”)

Niestety, nie rozkręciło się.
“Bastard”, jak rozumiem, miał w założeniu być historyczną przygodówką, taką chłopacką powieścią łotrzykowską z akcją osadzoną we wczesnym średniowieczu.
Chyba ...

Rozwiń

Zwiń