Przeżywająca ostatnimi laty renesans geopolityka z geostrategią spowodowały, że światło dzienne ujrzały nie tylko nowe pozycje książkowe i opracowania naukowe, ale wydawnictwa zaczęły również przypominać polskich klasyków tej dziedziny tj. Romera, Wragę, Studnickiego czy Matuszewskiego. Jednym z bardziej poczytnych i wpływowych autorów był także Adolf Bocheński, którego twórczości poświęcony jest zbiór felietonów „Geopolityka i zasady. Studia z dziejów polskiej myśli politycznej”. Od razu trzeba zaznaczyć, że o ile we wszystkich artykułach przewija się jego postać, o tyle tematyka często dotyczy spraw bardziej ogólnych i nie odnosi się bezpośrednio do jego dokonań. Jest to bardziej spojrzenie na polską geopolitykę XX (i miejscami XXI) wieku w duchu Bocheńskiego niż stricte analiza tez i spostrzeżeń tego publicysty. Może to i lepsze, ponieważ dziesięć odniesień do żywota jednej osoby mogłoby być nużące.
W związku z powyższym książka wypada jednak bardzo nierówno. Z jednej strony mamy tu całkiem konkretne wypowiedzi dotyczące np. dynamizmu geopolityki i ‘Realpolitik’ przełożone na nasz rodzimy grunt, gdzie bardzo często decyduje interes prywatny i emocje zamiast racji stanu, która przecież powinna dominować w kierowaniu krajem na arenie międzynarodowej. Z drugiej natomiast kilka analiz skupia się na wybranym wycinku określonego środowiska (jak Rafał Habielski czy Krzysztof Mazur),co w połączeniu z dyplomatyczno-akademickim językiem powoduje, że lektura jest dosyć trudna i niejednoznaczna. Tym bardziej, że po przebrnięciu przez szybko tworzące się i równie szybko rozwiązujące stowarzyszenia okołopolityczne w latach 80’ i 90’ okazuje się, że grupom związanym z „Solidarnością” (i jej samej) pojęcie geopolityki było niemalże zupełnie obce, choć niektórzy próbowali znaleźć trzecią drogę między całkowitą suwerennością, a dogadywaniem się z Moskwą. Na wyróżnienie zasługuje tu Przemysław Żurawski vel Grajewski piszący konkretnie, bardzo przytomnie i z licznymi odwołaniami do współczesności, co pozwala zbudować u czytelnika obraz sytuacji, w jakiej znajdowała się II i III Rzeczpospolita. Z kolei historia środowisk konserwatywnych II RP jest zawiła i z artykułów poświęconych temu zagadnieniu wynika, że były też mocno podzielone i właściwie po Romanie Dmowskim Narodowa Demokracja nie stanowiła już żadnej przeciwwagi dla władzy sanacyjnej. Wniosek dosyć oczywisty, ale podany w skomplikowany sposób.
Całość wypada raczej przeciętnie i jeżeli ktoś chciałby rzeczywiście poszerzyć swoją wiedzę z zakresu geopolityki (czy bardziej: historii polskiej geopolityki) to najlepiej sięgnąć do źródeł i po prostu przeczytać bezpośrednio dzieła klasyków czy choćby Cata-Mackiewicza. Nie jest to pozycja słaba, ale dobór poszczególnych felietonów nieco odstręcza i powoduje, że niewiele tu świeżości. Na plus na pewno zasługuje celna konstatacja wynikająca z „Geopolityki i zasad” , że najważniejszym czynnikiem pozwalającym kształtować perspektywiczne i realistyczne myślenie w polityce jest ciągłość elit i struktur państwa. Jest to dosyć smutne, gdyż znając nieszczęśliwą historię Polski w XX wieku można dojść do wniosku, iż zwyczajnie nie mieliśmy możliwości wykształcić rodzimych elit i stąd nasza polityka wygląda jak wygląda pomimo zmian kolejnych rządów po 1989 roku.

Przeżywająca ostatnimi laty renesans geopolityka z geostrategią spowodowały, że światło dzienne ujrzały nie tylko nowe pozycje książkowe i opracowania naukowe, ale wydawnictwa zaczęły również przypominać polskich klasyków tej dziedziny tj. Romera, Wragę, Studnickiego czy Matuszewskiego. Jednym z bardziej poczytnych i wpływowych autorów był także Adolf Bocheński, którego...

Poleca gen. Rajmund Andrzejczak, GROUND ZERO #8

Poleca gen. Rajmund Andrzejczak, GROUND ZERO #8