Książka została napisana w roku 1955, a równie dobrze mogłaby być napisana w roku 2022. Temat jest ciągle aktualny. Książka nie jest łatwa, ale jej lektura to prawdziwa intelektualna uczta.

Książka została napisana w roku 1955, a równie dobrze mogłaby być napisana w roku 2022. Temat jest ciągle aktualny. Książka nie jest łatwa, ale jej lektura to prawdziwa intelektualna uczta.

Od wielu lat zaczytuję się w książkach Fromma, najpierw była "Ucieczka od wolności", "Mieć czy być" oraz "Sztuka miłości", teraz przyszedł czas na "Zdrowe społeczeństwo". Fromm analizuje poczucie szczęścia dzisiejszego człowieka w świetle kapitalizmu i konsumpcjonizmu naszych czasów. Przy czym określenia "naszych czasów" używam dość szeroko, jako że "Zdrowe społeczeństwo" powstało w latach 50-tych XX wieku, a przecież wielokrotnie zaskoczyło mnie swoją trafnością i aktualnością.

Człowiek XX wieku postrzegany był przez Fromma jako postać wyalienowana względem swojej pracy - twierdził on, iż produkcja masowa oraz zwiększone użycie maszyn spowodowało, iż robotnicy przestali angażować się w swoją pracę oraz identyfikować ze swoim miejscem pracy. Jako przejaw tego wyalienowania podaje "spanie" na jawie oraz myślenie w trakcie pracy o czymś zgoła innym, oraz przeciwstawiał to zjawisko prawdziwemu zaangażowaniu w pracę.

Również sam ustrój polityczny oraz społeczny nie uchronił się przed krytyką autora, Fromm stwierdził bowiem wprost, iż obecnie demokracja sprowadzona jest do oddawania głosów w wyborach, a i wówczas nie dzieje się to z pełną świadomością i wiedzą na temat kandydatów; decyzje wyborców są właściwie wypadkową szumu medialnego oraz propagandy machiny wyborczej. Kapitalizm zaś, jeśli jest sprowadzony do żądzy zysku dla niego samego, nakręca jeszcze bardziej spiralę wyalienowania człowieka zarówno od jego własnego "ja", jak i od reszty społeczeństwa.

O ile jestem pod wrażeniem zdolności analitycznych autora i jego w dużej części sprawdzonych prognoz (co uważam za niesamowite, biorąc pod uwagę, że od wydania książki minęło już ponad pół wieku),o tyle recepta Fromma na wyalienowane społeczeństwo jest utopijna, żeby nie powiedzieć naiwna. Był on bowiem zafascynowany ideami wspólnotowego społeczeństwa socjalistycznego, nawet jeśli przyznał otwarcie, że próby zastosowania socjalizmu w praktyce przyniosły tylko (mniejsze lub większe) rozczarowania.

Podsumowując, lektura każdej książki Fromma to prawdziwa czytelnicza uczta, nawet jeśli mamy inne niż autor poglądy. W "Zdrowym społeczeństwie" szczególnie zrobiła na mnie wrażenie diagnoza autora, który codzienną pogoń za pieniądzem i kupowaniem określa mianem choroby całego społeczeństwa. Czy społeczeństwo jako całość może być chore? Zachęcam do lektury!

Od wielu lat zaczytuję się w książkach Fromma, najpierw była "Ucieczka od wolności", "Mieć czy być" oraz "Sztuka miłości", teraz przyszedł czas na "Zdrowe społeczeństwo". Fromm analizuje poczucie szczęścia dzisiejszego człowieka w świetle kapitalizmu i konsumpcjonizmu naszych czasów. Przy czym określenia "naszych czasów" używam dość szeroko, jako że "Zdrowe...

Niestety wydanie pozostawia trochę do życzenia, a do moich życzeń należą: indeks i przypisy dolne, a nie na końcu książki (nie ma znowuż ich tak dużo i nie są one rozbudowane). Koszmarne błędy w tłumaczeniu każą wątpić w rodzaj ludzki. Nie, żebym znał oryginał, ale znam język polski i czasem nie byłem pewny, czy zdania na pewno są w rodzimym konstruowane. Na szczęście to margines, ale kilkanaście razy zdarzyło mi się wypaść z rytmu.

W "Zdrowym społeczeństwie" jednak nic nowego Fromm mi nie powiedział. Co łatwo daje się wytłumaczyć tym, że najpierw docierałem do jego najpóźniejszych tekstów, a dopiero niedawno miałem okazję czytać te wcześniejsze. Jest dużo cytatów z innych dzieł, a na końcu trochę naiwna (lecz nie tylko słuszna, ale i godna prób realizacji) oraz utopijna wizja tytułowego społeczeństwa. Krytyka kapitalizmu konsumpcyjnego współgra z analizą ówczesnego socjalizmu, czy raczej: stalinizmu. Jeżeli Fromm widział gdzieś szansę na ewolucję ludzkich społeczeństw, to raczej w marksistowskim socjalizmie, niż totalitarnym komunizmie z Rosji. I mówi o tym korzystając z osiągnięć psychoanalizy humanistycznej, co najpewniej potrafi niektórych przekonać.

Niestety wydanie pozostawia trochę do życzenia, a do moich życzeń należą: indeks i przypisy dolne, a nie na końcu książki (nie ma znowuż ich tak dużo i nie są one rozbudowane). Koszmarne błędy w tłumaczeniu każą wątpić w rodzaj ludzki. Nie, żebym znał oryginał, ale znam język polski i czasem nie byłem pewny, czy zdania na pewno są w rodzimym konstruowane. Na szczęście to...

Pasjonująca książka pisana z punktu widzenia filozofii marksistowskiej.
Opisuje różnorodne relacje społeczne w ujęciu modelowym.
Przedstawioną przez E.Fromma relację matka-dziecko uważam za zasadną i napisaną ku przestrodze. Utkwiła mi w pamięci na wiele lat.

Pasjonująca książka pisana z punktu widzenia filozofii marksistowskiej.
Opisuje różnorodne relacje społeczne w ujęciu modelowym.
Przedstawioną przez E.Fromma relację matka-dziecko uważam za zasadną i napisaną ku przestrodze. Utkwiła mi w pamięci na wiele lat.