...Początek intryguje gęstym klimatem, odczuwalną siłą natury, która podporządkowuje sobie każdy przejaw rzeczywistości – gajowy zostaje ciężko ranny podczas wyrębu, Michaś martwi się o niego, bo mężczyzna kiedyś uratował go, gdy ten się topił, Morawcowi w pewnym momencie ratuje życie Siecheń, wyciągając pogodzonego już z losem przestępcę z bagna, do tego walkę bohaterów ze światem i z sobą otula mrok, w którym człowiek gubi się i ryzykuje utratę zmysłów. Choć mistyka wiary i natury jest dostrzegalna, nad Ładem serca wisi wiejska normalność, zwyczajność mieszkańców radzących sobie z codziennością. Ona w swej obyczajowej otoczce dobrze współgra z elementami pisarstwa Andrzejewskiego, przypominającymi bardziej thriller – tutaj warto wspomnieć o przywidzeniach Morawca, czyli grze nastrojem i lękiem. Czytelnik może oczekiwać budowania dramaturgii wydarzeń, które chce się poznawać mimo tego, że trącą trywialnością.

W recenzowanym przeze mnie niedawno zbiorze literackich esejów Krzysztofa Masłonia, "Od glorii do infamii", autor w rozdziale poświęconym Andrzejewskiemu przytacza fragment opinii Artura Sandauera: „Ktokolwiek pamięta kuchenną literaturę dwudziestolecia, wszystkich tych Staśków, Mniszkówny, Zarzyckie, odnajdzie w «Ładzie serca» znane już sobie skądinąd elementy (…) [Autor – dop. mój] spreparował taką mieszankę jawnej szmiry i literatury niby to poważnej, aby przeciętny inteligent międzywojenny mógł w niej gustować – bez zażenowania”. Zarzuty skupiają się więc na „kuchenności” Ładu serca tuszowanej choćby monologami wewnętrznymi natury religijnej, które windują znaczenie lektury, odwracając uwagę od schematów i literackiej typowości (widocznej w postaciach na siłę ubarwionych – o Michasiu Sandauer pisał: „czyste pacholę, którego zadumany wzrok zdradza, że wyrośnie z niego poeta”). Jest w tym trochę prawdy, i nawet w tym, że znaczenie książki w jej wymiarze katolicko-moralnym wydaje się chwilami na siłę – jakby autor wypełniał narrację słowami kluczami jak serce, ład, zło, dobro itp., nie znajdując dobrego potwierdzenia dla tej praktyki. To wszystko jednak zaciera się, gdy w Ładzie serca odnajdujemy sens i bohaterów nie tylko schematycznych, ale też ludzkich i coś znaczących, a ponadto dostrzegamy, że należy Andrzejewskiemu oddać świetny warsztat, że czyta się go bardzo lekko i szybko, a opowieść płynie...

Pełna opinia pod tym adresem: http://www.tramwajnr4.pl/2016/02/z-zakurzonej-polki.html

...Początek intryguje gęstym klimatem, odczuwalną siłą natury, która podporządkowuje sobie każdy przejaw rzeczywistości – gajowy zostaje ciężko ranny podczas wyrębu, Michaś martwi się o niego, bo mężczyzna kiedyś uratował go, gdy ten się topił, Morawcowi w pewnym momencie ratuje życie Siecheń, wyciągając pogodzonego już z losem przestępcę z bagna, do tego walkę bohaterów ze...