"Wojna Koreańska" Maxa Hastingsa to znakomita książka naświetlająca wiele aspektów tej wojny. Nie wiem, czy opisuje wszystko, co by należało, za to wiem, że robi to w sposób wielostronny i bardzo ciekawy. Trzeba pamiętać, że książka pochodzi z roku 1987 i na polskim rynku ukazała się z dużym opóźnieniem. Moment jej powstania z pewnością ograniczył wprowadzenie w szerszy sposób perspektywy radzieckiej czy komunistycznej w ogóle - książka przybiera głównie amerykański punkt widzenia. Nie znaczy to, że jest on bezkrytyczny. Pokazuje się w niej nieudolność rządów amerykańskich na półwyspie od 1945 roku (np. wspieranie się na znienawidzonych urzędnikach i policji japońskiej, wprowadzanie do władz kolaborantów projapońskich czy poparcie dla skompromitowanego rządu Syngmana Rhee, jakkolwiek wielokrotnie podkreśla się niechęć Amerykanów do niego i zażenowanie z powodu współpracy), całkowite lekceważenie Koreańczyków i to pomimo ich rozbudzonej dumy narodowej na podłożu nacjonalistyczno-rasistowskim, oraz inne kwestie. Dość dobrze omówione są czynniki wpływające na wybuch wojny, oderwana od rzeczywistości megalomania MacArthura czy problem z przełożeniem amerykańskiej potęgi wojskowej na wpływy polityczne. Książka z zażenowaniem pokazuje, jak wielka potęga USA była bezradna w obliczu ograniczeń demokratycznych czy słabości woli walki, co Koreańczycy znakomicie wykorzystywali. Uderzyło mnie, że odwrót 8 Armii w czerwcu 1950 r. był odbierany w Ameryce jako wielka klęska narodowa, choć powinien być zrozumiały w obliczu rozbrojenia kraju i utraty ducha walki. Pokazuje się tu jeden z pierwszych konfliktów asymetrycznych: gigantyczna przewaga Amerykanów w sprzęcie i technice nie zdała się na nic w starciu z nisko uprzemysłowionym krajem, w którym praktycznie nie było czego bombardować.

Ciekawie jest pokazany udział Chin w wojnie. Choć z jednej strony pokazuje się słabość militarną ponad miliona Chińczyków uzbrojonych wyłącznie w karabiny i moździerze, to z drugiej strony podkreśla się ich wysokie morale i zdolności wojskowe szeregowych żołnierzy, daleko wyższe, niż u Amerykanów. Chińczycy, jako weterani wojny domowej, byli żołnierzami zaprawionymi w boju, jakkolwiek ich zgubna taktyka masowego ataku nie na wiele się zdała. Ważną kwestią jest podkreślenie wysokiej dyscypliny osobistej chińskich komunistów, jaskrawo kontrastującej z ogólną rozlazłością Amerykanów. Jednym z ważniejszych wątków jest dogłębna analiza przyczyn chińskiego udziału. Hastings odrzucił naiwną koncepcję, że był to światowy front komunizmu inspirowany w Moskwie i pokazał osobne przyczyny ważne tylko dla Chin (od XI wieku półwysep był strategiczną bramą, przez którą do Chin dostawały się obce wojska - ostatni przykład japoński tylko podtrzymał paniczną obawę przed wrogiem w Korei).

Kwestie te są uzupełniane przez pokazanie okrutnej natury Koreańczyków po obu stronach granicy, przebiegu działań na lądzie, w powietrzu, działań dywersyjnych czy dyplomatycznych. Wszystko to przeprowadzono miejscami w formie fabularnej opowieści, najczęściej poprzez dziesiątki relacji uczestników wojny, do których Hastings dotarł osobiście, inne poprzez dokumenty i analizy. Warto pokreślić, że książka jest napisana ciekawie, nie nuży, dostarcza wielkiej ilości szczegółowych informacji. Zdecydowanie polecam tę lekturę - zarówno dla fascynatów historii wojskowości jak i dla tych, którzy chcieliby mieć nieco większe pojęcie o przyczynach obecnego stanu na Półwyspie Koreańskim.

"Wojna Koreańska" Maxa Hastingsa to znakomita książka naświetlająca wiele aspektów tej wojny. Nie wiem, czy opisuje wszystko, co by należało, za to wiem, że robi to w sposób wielostronny i bardzo ciekawy. Trzeba pamiętać, że książka pochodzi z roku 1987 i na polskim rynku ukazała się z dużym opóźnieniem. Moment jej powstania z pewnością ograniczył wprowadzenie w szerszy...