Bardzo ciekawa i wnikliwa biografia Juliusza Cezara. Szczerze polecam.

Bardzo ciekawa i wnikliwa biografia Juliusza Cezara. Szczerze polecam.

Od politycznego outsidera do absolutnego prymatu w świecie rzymskim - losy Juliusza Cezara niosą ponadczasową lekcję, z której korzystają kolejne pokolenia od setek lat. Goldsworthy opisuje nie tylko wojskową i polityczną stronę życia "boskiego Juliusza", ale rysuje także jego ludzki portret. Stąd dość częste anegdoty, opisy domniemanego i potwierdzonego życia seksualnego, czy informacje na temat kolekcjonerskich zamiłowań Cezara. Oczywiście wszystko w oparciu o analizę zachowanych źródeł, jednocześnie kreśląc szerszą panoramę schyłkowej Republiki Rzymskiej. Goldsworthy nie unika swej sympatii do Cezara, ale bez skrępowania opisuje jego okrucieństwo czy zbrodnie wojenne. Nie jestem specem od Rzymu, więc trudno mi ocenić książkę merytorycznie, ale uważam, że to bardzo dobra pozycja, choć momentami może przytłoczyć gęstością faktów i osobistości.

Od politycznego outsidera do absolutnego prymatu w świecie rzymskim - losy Juliusza Cezara niosą ponadczasową lekcję, z której korzystają kolejne pokolenia od setek lat. Goldsworthy opisuje nie tylko wojskową i polityczną stronę życia "boskiego Juliusza", ale rysuje także jego ludzki portret. Stąd dość częste anegdoty, opisy domniemanego i potwierdzonego życia seksualnego,...

Genialna książka która przedstawia życie Juliusza Cezara, mi szczerze najbardziej zaimponował dział o kampanii Cezara w Galii oraz jego wyprawa na Brytów

Genialna książka która przedstawia życie Juliusza Cezara, mi szczerze najbardziej zaimponował dział o kampanii Cezara w Galii oraz jego wyprawa na Brytów

Zacznę od spoilera: Gajusz Juliusz Cezar zginął zasztyletowany w rzymskim Senacie.

Bohater biografii Adriana Goldsworthy’ego za życia dokonał wielu wartościowych, dyskusyjnych i okrutnych rzeczy. Przez następne dwa milenia stanowił punkt odniesienia edukacji militarnej, inspirację literackich postaw dramatycznych i wzorzec tęsknot władców, by przyjąć imię ‘cesarz/car’.

Życie Cezara upłynęło na wojnach i polityce. Szczególnie ten pierwszy komponent nie jest dla mnie szczególnie interesujący w pracach historycznych. Mimo to, ta akurat książka była wspaniałą lekturą. Zaciekawiony śledziłem kolejne galijskie potyczki czy pogoń za Pompejuszem w wojnie domowej. To zasługa autora. Z jednej strony nie przytłoczył detalami niepotrzebnie, z drugiej, to co podał zawsze posłużyło do wymodelowaniu sylwetki bohatera. Ponieważ materiał źródłowy z okresu upadku republiki jest bogaty, to Goldsworthy mógł bardzo sugestywnie zaprezentować Cezara, i to z gwarancją trzymania się faktów. Szczegóły decyzji podjętych wobec legionistów czy posunięcia polityczne, zbudowały pełnokrwistą postać - nieprzeciętnie inteligentnego, pragmatycznego, wytrwałego i konsekwentnego przywódcę.

Ze względu na solidny rozmiar książki, znalazło się w niej miejsce na bardzo ciekawe analizy upadku Republiki. Opis mechanizmów władzy, relacji urzędniczych, zaplecza politycznych manipulacji i ścieranie się stronnictw - to dodatkowe atuty biografii. Ogromne pieniądze z podbijanych prowincji czy handel niewolnikami budowały potęgę nielicznej arystokracji, której emanacją był Senat. Śledzimy bardzo skrupulatne analizy Goldsworthy’ego i postępującą atrofię zasad republikańskich w I wieku p.n.e. Rzym rozsadziły sprzeczne interesy: potężnych wodzów, którzy podbijali nowe tereny i domniemanej przechodniej władzy urzędniczej nabywanej drogą kompromisów na podstawie zasad kolegialności i prawa stanowionego. Mariusz, Sulla, Krassus, Pompejusz i Cezar po prostu rozsadzili działający dotychczas system, który historyk syntetycznie podsumował tak (str. 104):

"Jak zwykle obezwładniająca Senat inercja sprawiała, że wielu wolało pozostawić problem, niż pozwolić, by komuś innemu przypadła zasługa jego rozwiązania."

Wymienione postacie czasem chorobliwie ambitne, mając narzędzia opresyjne w postaci legionów, zburzyły równowagę setek lat inercji biurokratycznej. Zdumiewające jest w tym to, że Cezar, zadając ostateczny cios systemowi republikańskiemu, dokonał tego bezwiednie, a momentami chyba wbrew sobie (a przynajmniej takie tezy stawia historyk). Bohater biografii był wspaniałomyślny dla pokonanych przeciwników, a pieniądze służyły mu, jako narzędzie polityczne do wymuszania zmian w mechanizmach funkcjonowania Rzymu, głównie dla naprawy republiki. Popełniał błędy, ale zawsze widział siebie w dotychczasowym systemie, choć próżność z reguły wygrywała ze skromnością.

Trochę zabrakło mi społecznego i obyczajowego tła epoki. Życie prywatne Cezara, to przede wszystkim przykłady tego, że był kobieciarzem, a kochanki mogłyby utworzyć zapewne całkiem pokaźną kohortę; no ale władza to bardzo silny afrodyzjak (str. 162):

"Fakt, że Cezar uwiódł żonę Pompejusza w czasie jego pobytu za granicą, nie mógł wzbudzić sympatii jej męża, jednak później sypiał również z żoną Krassusa, co wcale nie uniemożliwiło ich politycznej współpracy."

Z powabem przyprawiał rogi najpotężniejszym rzymianom i mimo to, stworzył z nimi triumwirat. Ciekawe to były czasy, szczególnie, że Cezar został w pewnym momencie teściem starszego od siebie Pompejusza.

"Cezar. Życie giganta" to również świetne źródło wiedzy dla konfrontacji faktów z literackimi i filmowymi kreacjami kultury, która wyrosła na rzymskim dziedzictwie. Niezłą frajdę miałem, gdy okazało się, że niewiele Zanuck pomylił się w scenie z "Kleopatry", w której królowa przedstawiona została Cezarowi poprzez rozwinięcie dywanu (faktycznie przyniesiono ją Cezarowi w koszu na bieliznę). Genialnie zbudował Goldsworthy napięcie na przykład w scenie z Senatu, gdy dyskutowano o buncie Katyliny (str. 138-140). Zaciekły wróg Cezara Katon przemawia na senackim forum, Cezar dostaje liścik od wysoko postawionej kochanki Serwilii. Katon żąda korespondencji i po jej przeczytaniu głośno komentuje w emocjach. Wszystko na oczach senatorów, w szczególności Cycerona i oczywiście męża kobiety - Silanusa. Piękny przykład intryg i machinacji na szczytach władzy. Dzięki takim scenom, czułem się jak pełnoprawny uczestnik tętniącego rzymskiego życia, choć od tych chwil upłynęło ponad bilion minut!

Z drugiej strony, wyłapałem liczne ciekawostki o dość infantylnej wyobraźni ludzi epoki o świecie przyrodniczym. Dzienniki wojenne Gajusza Juliusza to kopalnia faktów i stanu umysłowości człowieka przed dwoma tysiącami lat. Tak Cezar miał opisywać przykładowo mitycznego łosia, który zamieszkiwał lasy germańskie (str. 299):

"(...) nie ma kolan, lecz sypia, opierając się o drzewo. Myśliwi mieli chwytać te zwierzęta, podpiłowując niemal zupełnie pień drzewa, więc kiedy łoś oparł się, by zasnąć, przewracał się wraz z drzewem."

Zdumiewająca naiwność w obliczu doprowadzonej do perfekcji inżynierii wojskowej legionów!

Choć dzieje Rzymu i kluczowe składniki biografii Cezara są znane, to Goldsworthy bardzo ciekawie starał się unikać determinizmu w analizie procesu. Wojna domowa i upadek Republiki nie były nieuchronne, a przynajmniej mogły wyglądać inaczej. Historyk bardzo świadomie i trafnie obdarzył bohaterów wolną wolą - raczej opisuje ich aktualny stan świadomości i analizuje motywacje, by jednocześnie unikać współczesnej nam perspektywy przewidywalności, która mi w odbiorze książek historycznych przeszkadza czasem.

Cezar w opiniowanej biografii to pełnowymiarowy człowiek, którego złożoność znalazła godnego interpretatora w osobie Szekspira. Ten ostatni popełnił jednak kilka przekłamań, o czym wspomina historyk. Stąd warto sięgać po takie prace. O 'Zerowym rzymskim cesarzu' warto pamiętać co najmniej kilka faktów z podsumowania (str. 490-491):

"(...) nie miewał skrupułów, a sięgając po brutalne środki, kierował się czystym pragmatyzmem. Nigdy nie był okrutny bez potrzeby, a zwycięstwa wykorzystywał nie tylko dla własnego, lecz dla ogólnego dobra. (...) Był człowiekiem nieprzeciętnie utalentowanym, ale równocześnie nieodrodnym dzieckiem swoich czasów.(...) Ambicje, talent, determinacja i słynne szczęście Cezara pomogły mu wznieść się na szczyt i nie pozwoliły cofnąć się ani ugiąć."

"Cezar. Życie giganta" to kawałek naszego Zachodniego dziedzictwa. Opisane w książce czasy i zdarzenia inspirują, funkcjonują, jako żywe nawiązanie, trwają w naszej świadomości. U Goldsworthy’ego życie tętni, mieni się różnymi kolorami. Jest w tym świecie przywołanym sporo pasji, zawiści, wielkich idei. Są zwroty akcji i genialna obsada.

Nieco ponad BARDZO DOBRA - 8.5/10

Zacznę od spoilera: Gajusz Juliusz Cezar zginął zasztyletowany w rzymskim Senacie.

Bohater biografii Adriana Goldsworthy’ego za życia dokonał wielu wartościowych, dyskusyjnych i okrutnych rzeczy. Przez następne dwa milenia stanowił punkt odniesienia edukacji militarnej, inspirację literackich postaw dramatycznych i wzorzec tęsknot władców, by przyjąć imię ‘cesarz/car’....

Jeśli ktoś spodziewa się wartkiej akcji i licznych bitew - niech wybierze biografię innego człowieka. Cezar był przede wszystkim politykiem i 90% opisuje niuanse rozgrywek politycznych pomiędzy czołowymi przedstawicielami elity władzy upadającej republiki rzymskiej.
Autor bardzo szczegółowo opisuje życie Cezara, co jak dla mnie, fana historii, jest nie lada kratką, ponieważ de facto można zanurzyć się w koloryt tej epoki wraz z jej typowymi elementami.

Jeśli ktoś spodziewa się wartkiej akcji i licznych bitew - niech wybierze biografię innego człowieka. Cezar był przede wszystkim politykiem i 90% opisuje niuanse rozgrywek politycznych pomiędzy czołowymi przedstawicielami elity władzy upadającej republiki rzymskiej.
Autor bardzo szczegółowo opisuje życie Cezara, co jak dla mnie, fana historii, jest nie lada kratką, ponieważ...

Znakomita biografia wpisana w historię schyłku republiki rzymskiej. Czyta się doskonale.

Znakomita biografia wpisana w historię schyłku republiki rzymskiej. Czyta się doskonale.

Adrian Goldsworthy to uznany badacz Starożytnego Rzymu, wcześniej miałem styczność z dwiema innymi jego pozycjami, więc spodziewałem się wyjątkowej książki i nie zawiodłem się. Cezar od dawna inspirował dramaturgów jak William Szekspir, filmowców, pisarzy czy twórców komiksów, żeby wspomnieć chociażby o Asteriksie i Obeliksie. Chcąc, czy nie chcąc Juliusz Cezar przebił się do popkultury i istnieje w naszym życiu codziennym, a niektóre z wyrażeń z nim związanych weszły do naszego języka i tkwią po dziś dzień. Książka Goldsworthy'ego jest niezwykle szczegółowa. Autor nie skupia się na samej tylko postaci Cezara, ale opisuje również życie polityczne Starożytnego Rzymu, które było niezwykle skomplikowane. Najbardziej widać to chyba w pierwszej części książki, która opisuje drogę Cezara do konsulatu. Ponieważ, o jego dzieciństwie czy młodości nie ma zbyt wielu informacji, Goldsworthy koncentruje się na innych wydarzeniach jak wojna domowa między Sullą i Mariuszem i późniejszej dyktaturze tego pierwszego. W związku z tym Cezar często znajduje się na drugim planie opisywanych wydarzeń, ale jednocześnie jest to świetny wstęp do zrozumienia kariery Cezara. Kolejna część skupia się już na latach 58-50, kiedy główny bohater został prokonsulem i rozpoczął podbój Galii. Goldsworthy świetnie odnajduje się w tematach militarnych i ta część akurat najbardziej mi się podobała. Tekst często uzupełniają mapy dotyczące bitew stoczonych przez bohatera biografii. Ostatnia część opisuje już wojnę domową z Pompejuszem oraz dyktaturę, jak również koniec Cezara. Autor sympatyzuje z omawianą przez siebie postacią, ale nie boi się również podejmować trudnych tematów jak rzekomy homoseksualizm czy liczne podboje miłosne, które były w tamtym okresie pretekstem do licznych plotek. Książka zawiera kilkanaście ilustracji, indeks, kalendarium i wykaz terminów.

Adrian Goldsworthy to uznany badacz Starożytnego Rzymu, wcześniej miałem styczność z dwiema innymi jego pozycjami, więc spodziewałem się wyjątkowej książki i nie zawiodłem się. Cezar od dawna inspirował dramaturgów jak William Szekspir, filmowców, pisarzy czy twórców komiksów, żeby wspomnieć chociażby o Asteriksie i Obeliksie. Chcąc, czy nie chcąc Juliusz Cezar przebił się...

Pozycja dość ciężka do przebrnięcia.

Pozycja dość ciężka do przebrnięcia.

Bogata i ciekawa biografia, napisana lekkim piórem

Bogata i ciekawa biografia, napisana lekkim piórem

Wspaniała biografia historia jednego z najwybitniejszych polityków i strategów w historii, poprzedzona barwnym i merytorycznym wprowadzeniem w realia, zwyczaje i kulturę Rzymu I w.p.n.e. Godna polecenia pozycja.

Wspaniała biografia historia jednego z najwybitniejszych polityków i strategów w historii, poprzedzona barwnym i merytorycznym wprowadzeniem w realia, zwyczaje i kulturę Rzymu I w.p.n.e. Godna polecenia pozycja.