Zmarły przed prawie ćwierćwieczem Alberto Moravia uważany jest za jednego z najważniejszych pisarzy włoskich XX wieku. Począwszy od swego debiutu – wydanej w roku 1929 książki Niezmienni – prozaik ten podejmuje stałe tematy, związane z zagadnieniem więzi międzyludzkich: ich pozorności lub braku, osadzając akcję swych utworów w środowisku klasy średniej, w czasach przedwojennych zwanej jeszcze mieszczaństwem, z którego sam się wywodził.

Nie inaczej jest w Nudzie. Bohater książki to trzydziestokilkuletni Dino, wychowywany przez matkę, którą bardziej niż miłość do syna cechuje przywiązanie do pieniędzy, zaś ich pomnażaniu poświęcona jest jej egzystencja. Dino nienawidzi zarówno jej, jak i gromadzonego przez lata majątku, z którym związane są klasowe konwenanse, formalizacja relacji międzyludzkich oraz wszechogarniające poczucie, że życie pozbawione jest praktycznie jakiejkolwiek treści. Nic zatem dziwnego, że pewnego dnia bohater opuszcza willę przy Via Appia, by zamieszkać w pracowni malarskiej. Jego zachowanie podyktowane jest nie tylko chęcią ucieczki od życia, którego nie może znieść, lecz również, a może przede wszystkim, dręczącą go przypadłością, którą jest tytułowa nuda. U Dina stan ten nie wiąże się pierwszoplanowo z brakiem zajęcia – jest to raczej przypominające Sartre’owskie mdłości metafizyczne uczucie, polegające na, jak mówi sam bohater, zerwaniu ciągłości z rzeczami. W trakcie rozwoju fabuły stan ten można zinterpretować jako brak zainteresowania tym, co znajduje się w posiadaniu Dina. A że jest on, nolens volens, bogaty, nudzi go niemalże wszystko.

Sytuacja zmienia się diametralnie w chwili, gdy Dino poznaje siedemnastoletnią Cecylię. Dziewczyna od samego początku jednoznacznie określa cel spotkań z dwukrotnie starszym od siebie mężczyzną. Dla bohatera romans jest zaś przede wszystkim lekarstwem na tytułową przypadłość, która, choć początkowo ustępuje, po pewnym czasie ponownie zaczyna go dręczyć. Nuda ustępuje dopiero w momencie, gdy Cecylia zaczyna wymykać się spod władzy swego kochanka, przez co staje się bardziej rzeczywista. Dino, nie mogąc opanować żądzy władzy nad nastolatką, zaczyna pogrążać się w paranoi.

Moravia, kreując swoich bohaterów oraz ich otoczenie, ponownie staje się ostrym krytykiem stylu życia wyższych sfer, polegającym na posiadaniu i używaniu. Przykładem bezrefleksyjnej, pozbawionej możliwości oglądu z zewnątrz, egzystencji jest matka głównego bohatera, do której Dino połowicznie się upodabnia – choć w przeciwieństwie do niej potrafi rozeznać swą sytuację, nie umie jej zmienić. Staje się przez to cynikiem i nihilistą,co Moravia perfekcyjnie oddaje za pomocą dwóch zabiegów: dialogów i opisów. Te pierwsze pozwalają ukazać Dina jako człowieka zimnego w relacjach z innymi, lecz zarazem niewyrachowanego – raczej zrozpaczonego i poszukującego jakiegokolwiek sposobu, by wyrwać się nudzie. Te drugie, zwłaszcza w chwilach, gdy Moravia nurza się w anatomicznych szczegółach stosunków płciowych, jeszcze bardziej podkreślają zdystansowany, czy wręcz wyalienowany, charakter bohatera. Obraz ten zostaje uzupełniony przez klaustrofobiczność powieści – ograniczenie miejsc, w których rozgrywa się akcja oraz zawężenie kręgu bohaterów drugoplanowych i epizodycznych do zaledwie kilku postaci.

Pełna recenzja na:
http://moznaprzeczytac.pl/nuda-alberto-moravia/

Zmarły przed prawie ćwierćwieczem Alberto Moravia uważany jest za jednego z najważniejszych pisarzy włoskich XX wieku. Począwszy od swego debiutu – wydanej w roku 1929 książki Niezmienni – prozaik ten podejmuje stałe tematy, związane z zagadnieniem więzi międzyludzkich: ich pozorności lub braku, osadzając akcję swych utworów w środowisku klasy średniej, w czasach...