Zanim skończyłam czytać tę książkę, jej objętość podwoiła się za sprawą wklejanych przeze mnie karteczek samoprzylepnych. Tak już mam, że gdy czytam książkę, lubię mieć pod ręką bloczek z karteczkami, by, gdy napotkam coś ciekawego, wymagającego przemyślenia, sprawdzenia bądź zanotowania, zaznaczyć dany fragment. Zwykle po skończonym dniu czytelniczym, albo po zakończeniu rozdziału robiłam „porządek” z karteczkami. W przypadku tej książki było inaczej: ciekawość dalszej treści nie pozwoliła mi na porządkowanie karteczek, nie mogłam się od niej oderwać. Z pewnością wrócę do tej książki niejeden raz.

To nieco przetworzona wersja pracy doktorskiej autora, niemieckiego historyka i slawisty, którą obronił w czerwcu 2002 roku. Autor starał się rzetelnie i obiektywnie przedstawić tragiczny koniec niemieckiego Wrocławia i trudne dziesięciolecia powojennej polskości tego miasta. Czy mu się udało? A któż to może ocenić? Zwłaszcza dziś, będąc świadkami sporów i kłótni dotyczących współczesnych nam wydarzeń, a przedstawianych krańcowo różnie (gdzie na poparcie każdej tezy są dowody, świadkowie, dokumenty itp…). Poza jednym wyjątkiem, gdy w tekście pojawiło się głupie słowo: „rzekome”, zakładające bardziej chęć oszustwa, a nie np. brak dowodów (podczas wizyty kardynała Augusta Hlonda u wikariusza kapitulnego, kardynał „przekazał mu rzekome życzenie papieża Piusa XII”, by Piontek zrzekł się jurysdykcji nad obszarami na wschód od Odry i Nysy, żeby Hlond mógł wprowadzić tam polską administrację), miałam wrażenie ogromnych starań, by przedstawiony obraz był jak najbardziej obiektywny.

Jestem Dolnoślązaczką. Z pierwszego pokolenia naszej rodziny urodzonego na tych ziemiach. Mój tata przyjechał tu z rodziną wkrótce po wojnie, jako dziesięciolatek, mama jako pełnoletnia już dziewczyna w poszukiwaniu pracy w drugim dziesięcioleciu po wojnie. Moja pamięć nie może więc sięgać pierwszych lat powojennych. I chociaż moje pierwsze wspomnienia obejmują czas, kiedy Polska miała rosnąć w siłę, a ludzie żyć dostatniej, pamiętam doskonale wciąż jeszcze żywą pogardę dla wszystkiego, co poniemieckie, niszczenie niemieckich cmentarzy i pomników, poczucie tymczasowości i niedbałości o otoczenie, wieczny płacz na podwórku najmniej lubianego dziecka, bo w zabawie w wojnę musiało być Niemcem. Pamiętam ogromną różnorodność językową i kulturową rodziców moich koleżanek i kolegów (i ich samych też), którzy przybyli tutaj z różnych stron. I pamiętam coś, czego do końca nie potrafiłam nazwać, a co wiązało się z poczuciem „miasta bez pamięci”, swoistym brakiem „pępowiny” łączącej ludzi z tymi ziemiami...

Książka pomaga usystematyzować wiedzę znaną dziś z opowieści starszych członków rodziny, sąsiadów, literatury wspomnieniowej… Pomaga nadać charakter prawdy niektórym, trudnym do uwierzenia opowieściom, snutym przez bardzo wiekowych mieszkańców tych terenów. Pomaga zrozumieć (logika) mechanizmy działań ówczesnych rządzących i reakcje prostych ludzi. Ułożyć w ciąg zdarzeń chichotów historii, obłudy polityki i tragedii setek tysięcy ludzi. Ale nie pozwala przyjąć tego emocjom.

Napisana jest bardzo przystępnie, wzbogacona unikatowymi fotografiami i fragmentami pamiętników z tamtych czasów. Wciąga bardziej, niż niejedna pozycja beletrystyczna.

To ważna książka. Dla mnie. I może innych osób, które odczuwały ten brak pępowiny:).

Zanim skończyłam czytać tę książkę, jej objętość podwoiła się za sprawą wklejanych przeze mnie karteczek samoprzylepnych. Tak już mam, że gdy czytam książkę, lubię mieć pod ręką bloczek z karteczkami, by, gdy napotkam coś ciekawego, wymagającego przemyślenia, sprawdzenia bądź zanotowania, zaznaczyć dany fragment. Zwykle po skończonym dniu czytelniczym, albo po zakończeniu...