Co ciekawego może się dziać na głębokiej, austriackiej prowincji? Przeciętny czytelnik mógłby sobie pomyśleć, że kompletnie nic choć co prawda ostatnimi laty media pokazują, że czasem coś się jednak dzieje. O tym samym pisze Elfriede Jelinek w swoich książkach.

"Amatorki" to opowieść o dwóch dziewczynach, Pauli i Briggite. Obie mają w życiu jakieś cele, ale właściwie pozbawione są jakichkolwiek perspektyw. Pochodzą z małej wioski, gdzie wszystkie kobiety pracują w fabryce staników, lub w sklepie, oczywiście jeśli są dość ładne i akurat zwolni się miejsce. Jedyne możliwości awansu społecznego dają szybkie wyjście za mąż za kogoś bogatszego i z perspektywami albo wyjechać ze wsi do miasta, gdzie można by zostać na przykład krawcową. Większość wybiera pierwszą opcję. Drugiej, z uwagi na ilość wysiłku potrzebną do osiągnięcia sukcesu, prawie żadna. Autorka pokazuje nam obie te drogi, aby udowodnić, że nie jest ważne czy któraś jest ambitniejsza, czy też nie, bo i tak skończy jak inne. Co gorsza, wszystkie czeka upokorzenie i pogarda, zwłaszcza do samych siebie. Za to, że po ciężkiej walce z innymi kandydatkami zdobywają w końcu mężów głupszych od siebie, traktujących je niczym maszynki do zaspokajania potrzeb, które kiedy tych potrzeb zaspokoić nie mogą, stają się zbędne. Wartość kobiety autorka doskonale podsumowuje cytatem: "... mikry brzuszek pauli, który już wkrótce napęcznieje, a więc za te same pieniądze będzie można nabyć więcej kilogramów pauli, jest gotowy do zlicytowania. ale nikt go nie chce. w wypadku świni oznaczałoby to nadzwyczajny wzrost wartości. w wypadku pauli to znak, że łatwo ją było posiąść, zbyt łatwo, dlatego tym trudniej ją będzie zbyć. nikt nie chce pauli jako osoby, obojętnie, z załącznikiem w brzuchu czy bez. powłoką pauli nie jest zainteresowany żaden licytant. nie można z niej zrobić nawet poduszki na kanapę ani dywanu pod kanapę. nikt nie mówi o głowie pauli. osoby przezorne, niezwykle dokładnie rozważające sprawę swej własności, głowę pauli mogłyby potraktować jako zło, bo za dużo myśli, i dlatego nie daje się sobą manipulować..."
Od tego schematu nie ma ucieczki, nawet kiedy początkowo wydawałoby się, ze jest inaczej. Autorka opisuje swoje bohaterki w sposób ironiczny, wyśmiewa ich marzenia i nadzieje na przyszłość.
Podjęty w tej książce schemat obecny jest także w mojej ulubionej "Pianistce" czy też bardziej zbliżonym do "Amatorek", wydanym czternaście lat po nich "Pożądaniu". Książki te autorka pisała mocnym językiem, by, jak sama mówi, czytelnik nie tarzał się w nich jak świnia, tylko zbladł podczas czytania. Dlatego też nie przywiązuje ona specjalnej wagi do składni, która może wydawać się dziwna czy wręcz niepoprawna. Najważniejsza jest treść, a nie sposób, w jaki została ukazana.
Dzieła Jelinek są dla mnie pewnego rodzaju odskocznią od wszechobecnych dzisiaj lukrowanych historii o łzawych pseudoromantycznych zakończeniach. W jej książkach wszystko kończy się źle. Czytelnik odzierany jest ze złudzeń, w które ubiera go współczesna kultura masowa. Ma to moim zdaniem uzdrowicielski wpływ na kulejącą dziś literaturę i wszechobecny tani chłam.

Co ciekawego może się dziać na głębokiej, austriackiej prowincji? Przeciętny czytelnik mógłby sobie pomyśleć, że kompletnie nic choć co prawda ostatnimi laty media pokazują, że czasem coś się jednak dzieje. O tym samym pisze Elfriede Jelinek w swoich książkach.

"Amatorki" to opowieść o dwóch dziewczynach, Pauli i Briggite. Obie mają w życiu jakieś cele, ale właściwie...