Książę Ksawery Drucki-Lubecki nie należy do bohaterów historii Polski. Chociaż był promotorem pracy organicznej, nie zalicza się go ani do przedstawicieli prepozytywizmu, ani tym bardziej romantyzmu (na którego początkową fazę przypada jego najintensywniejsza działalność - na polu ministra skarbu). Dlaczego tak jest? Myślę, że najlepiej wyjaśniają to słowa prof. Kołodziejczyka ze wstępu do I tomu "Polityki Lubeckiego". Po ich przytoczeniu wyjaśnię skąd tak niska ocena tej książki.
"Nawet gdy opadła już fala emocji i osobistych animozji, nie miał właściwie nigdy Lubecki tzw. dobrej prasy w polskiej opinii publicznej. I trudno temu się dziwić. W naszej historii, pełnej wzlotów i upadków, heroicznych zmagań i udręczeń, cenione były zwłaszcza te postawy ludzkie, które zgodnie z ideami romantyzmu wysuwały czynniki duchowe nad materię. Przekładając to na język historycznych konkretów, zawsze wyżej w estymie społecznej Polaków notowano działania patriotyczne spiskowców i powstańców, przenosząc je nad prozaiczną, mrówczą i zapobiegliwą pracę na polu gospodarczym. I w tym, jak wolno sądzić, tkwi główna przyczyna faktu, że mimo uznania jego wielkich zasług nikt z Polaków nie zaproponuje wprowadzenia Lubeckiego do panteonu wybitnych synów ojczyzny".
Jeśli książki miałyby mieć jakiś wpływ na popularyzację postaci historycznych, to praca Stanisława Smolki mogłaby być uznana za przyczynę wniosków płynących z wyżej przytoczonych słów prof. Kołodziejczyka. Muszę przyznać, że dawno nie miałem tak silnego pragnienia, aby czytana książka skończyła się jak najrychlej (ostatnio było tak w trakcie czytania "Chłopów" Reymonta). "Polityka Lubeckiego" to cegła licząca sobie prawie pół tysiąca stron + mnóstwo dolnych przypisów pisanych maczkiem, oraz ponad 100 stron przypisów końcowych, również maczkiem. Język autora chociaż niezbyt trudny, jest okropnie chaotyczny. Książka ma układ nie chronologiczny, lecz problemowy. Powoduje to, że autor skacze w każdym rozdziale tam i z powrotem po chronologii lat odbywania przez Lubeckiego ministerium, czyli od 1821 do 1830. Tworzy to istny groch z kapustą. Jest bardzo dużo powtórzeń tych samych informacji, co nasuwa przypuszczenie, iż Smolka najwyraźniej nie zapanował nad kontekstem który sam sobie stworzył. A trzeba przyznać, że ilość źródeł użyta do napisania pracy jest przeogromna. Niestety nie ma tu odróżnienia ziarna od plewy. Nasycenie szczegółami, niezliczonymi dygresjami i przypisami, które oprócz tego, że są bardzo długie i zaburzają normalne czytanie, to dodatkowo rzadko wnoszą coś ponad gmatwaninę jeszcze większych szczegółów niż sama treść książki. Niestety odbiór tego dzieła mocno się rozminął z oczekiwaniami, które miałem przed przystąpieniem do lektury.
Wszystko powyższe powoduje, że raczej nie sięgnę po drugi tom. Z tego samego powodu nie polecam tej książki miłośnikom historii.

Książę Ksawery Drucki-Lubecki nie należy do bohaterów historii Polski. Chociaż był promotorem pracy organicznej, nie zalicza się go ani do przedstawicieli prepozytywizmu, ani tym bardziej romantyzmu (na którego początkową fazę przypada jego najintensywniejsza działalność - na polu ministra skarbu). Dlaczego tak jest? Myślę, że najlepiej wyjaśniają to słowa prof....