Poza limes

W lipcu tego roku Wydawnictwo IX wznowiło powieść „Ciemna strona księżyca” Grzegorza Gajka. Autor w przedmowie przybliża proces jej powstawania – okazuje się, że wylądowała na jakiś czas w szufladzie i to nie ona stała się jego wydawniczym debiutem. Wspomina o tym, jak w trakcie budowania świata powieści i zarysowywania fabuły, pisał dodatkowe opowiadania o jej bohaterach – zostały one dołączone do najnowszego wydania. Mocno pogłębiają one charakterystyki bohaterów oraz ich motywacje, a dodatkowo, co najważniejsze, rzucają dodatkowe światło na fabułę – a zdawać się ona może, zwłaszcza po zbyt pobieżnym czytaniu, nieco enigmatyczna.

„Ciemna strona księżyca” to science fiction z elementami grozy, czyli rodzaj literatury rzadko obecnie spotykany na polskim rynku. Rzecz dzieje się „na krańcu poznanego wszechświata”, w układzie planetarnym Empireum. Ostatnia planeta układu, gazowy gigant o tej samej nazwie, uważana jest za najbardziej przerażające i niepojęte miejsce w całym kosmosie. W jej atmosferze dochodzi do niebywałych anomalii nazywanych Aniołami Kartezjusza a wokół globu rozciąga się tak zwana „strefa ciszy”, gdzie nie działa żadna elektronika. Statki kosmiczne, które nieopatrznie wlatują do owej strefy, znikają, aby pojawić się znienacka po kilku dniach lub tygodniach z ludźmi-warzywami na pokładzie – bełkoczącymi i robiącymi pod siebie. „Limes”, stacja kosmiczna orbitująca wokół księżyca Empireum wejdzie niedługo w ową „strefę ciszy”. Większość jej mieszkańców została już ewakuowana, a ci którzy pozostali, czekają na czteroosobową ekspedycję z Ziemi. Celem wyprawy jest wyjaśnienie zagadki planety.

Pierwszym badaczem jest, wyrastający na głównego bohatera powieści, Iulius Decymber, inkwizytor wysłany przez Kościół. „Empireum” oznacza przecież w grece siedzibę Bogów, miejsce pełne ognia i światła – być może tam Iulius znajdzie odpowiedzi na pytania ostateczne. Problemem jest jednak to, że inkwizytor już dawno utracił swoją wiarę. Drugim członkiem ekipy jest Kris Kord, pułkownik armii w stanie spoczynku, zmagający się z niewyobrażalnymi traumami przeszłości. Jest też Brena Tiers, pani naukowiec, lustrzane odbicie Iuliusa, osoba, która paradoksalnie jest najbardziej otwarta na nadnaturalne tłumaczenia tajemnic planety. I wreszcie Ionas Atawafis, poeta, który był już kiedyś w pobliżu Empireum i doświadczył jego wpływu. Każdy z bohaterów jest inny, każdy inaczej podchodzi do celu podróży, każdy zadaje inne pytania i ostatecznie, każdy znajduje zupełnie inne odpowiedzi.

Fabuła przywodzi oczywiście na myśl „Hyperiona” Dana Simmonsa. Czwórka pielgrzymów rusza na spotkanie z Nieznanym, opowiadając historie ze swojej przeszłości. Trzeba jednak zauważyć, że „Ciemna strona księżyca” o wiele bardziej przypomina to, co pisał najważniejszy polski twórca science fiction – Stanisław Lem. Grzegorz Gajek nie kryje fascynacji i tego, że inspirował się twórczością autora „Fiaska”, jednak nie jest w żadnym wypadku jego epigonem. Udało mu się zrobić rzecz na pierwszy rzut oka karkołomną – wszedł bowiem w polemikę z pewnymi ideami Lema, przeciwstawiając jego ściśle materialistycznemu podejściu do tematów poznania, swoją mistyczną, oderwaną od naukowej metody, alternatywę. W „Edenie” Lem wysłał na obcą planetę naukowców, gdzie spotkali owo Nieznane – jedyną uniwersalną i wspólną platformą porozumienia dla wszystkich istot wszechświata była nauka. W powieści „Solaris”, której echa przenikają „Ciemną stronę księżyca” nieustannie, człowiek ponosi całkowitą porażkę, przykładając swą antropocentryczną, racjonalną, naukowo stanowioną miarę do istoty rzeczy. Resztki Edenowego optymizmu wyparowały.

Ciąg dalszy na:
http://plejbekpisze.blogspot.com/2018/11/ciemna-strona-ksiezyca.html

Poza limes

W lipcu tego roku Wydawnictwo IX wznowiło powieść „Ciemna strona księżyca” Grzegorza Gajka. Autor w przedmowie przybliża proces jej powstawania – okazuje się, że wylądowała na jakiś czas w szufladzie i to nie ona stała się jego wydawniczym debiutem. Wspomina o tym, jak w trakcie budowania świata powieści i zarysowywania fabuły, pisał dodatkowe opowiadania o jej...