Historia Mary Mallon do dziś budzi zainteresowanie, a ona sama niezmiennie bywa kojarzona z pewnym medycznym ewenementem. Powszechnie znana jako „Tyfusowa Mary”, roznosiła chorobę, choć sama nie wykazywała żadnych jej objawów. W krótkim czasie stała się postrachem Ameryki początku XX wieku, bo powszechnie zarzucano jej złe intencje, a nawet mordercze zamiary. Wówczas przypadek Mary Mallon rozpatrywano albo w kategoriach taniej sensacji, albo medycznej ciekawostki, ale z rzadka dostrzegano w niej człowieka. Dopiero za sprawą współczesnej autorki, Mary Beth Keane, mamy okazję poznać tę historię z tej drugiej strony.

Mary Mallon podzieliła los wielu irlandzkich imigrantów, którzy u progu XX wieku tłumnie pojawili się u wybrzeży Ameryki w poszukiwaniu lepszego życia. Miała szczęście, bo za sprawą swych kulinarnych zdolności nie mogła narzekać na brak zajęć ani pieniędzy. Do czasu. Jej osobę powiązano z przypadkami tyfusu w okolicy, a Mary uznano za źródło choroby. Przez resztę życia będzie więc prowadzić nierówną walkę z władzami, które chcą decydować o jej dalszym losie. Jednocześnie Mary będzie zdana tylko na siebie, bo jej wybranek, Alfred, zamiast wsparcia dostarcza jej tylko ciągłych zmartwień. Z dala od niej, mający skłonność do uzależnień i kłopotów, Alfred przeżywa własny kryzys i poniekąd staje się niemal równoprawnym bohaterem powieści.

„Gorączka” jako biografia zbeletryzowana nadaje swojej bohaterce ciekawy rys psychologiczny i szczodrze obdarza ją emocjami. Podczas gdy większość głowiła się nad tym, czy Mary Mallon zarażała świadomie (i ewentualnie w jaki sposób), niewielu zajmowało się tym, jak się czuła w tej sytuacji sama zainteresowana. W istocie Mary przypadło w udziale dziwne i bezprecedensowe doświadczenie: długotrwała izolacja i rozłąka z najbliższymi na podstawie niepewnego oskarżenia. Nigdy jednak nie poddała się zwątpieniu i do końca nie pogodziła się z swoim wyrokiem. Losy Mary są też mocno osadzone w ówczesnej rzeczywistości. Jest ona świadkiem nie tylko znamiennych wydarzeń, ale jako mieszkanka Nowego Jorku dostrzega fatalne warunki życia jego mieszkańców (także te sanitarne). Sam Nowy Jork był już wylęgarnią chorób i zarazków, ale łatwiej było izolować Mary, niż zająć się problemem na szerszą skalę.

Ponieważ fikcja historyczna rządzi się swoimi prawami, warto mieć na uwadze, że część zdarzeń przedstawionych w „Gorączce” nie miała miejsca w rzeczywistości. Zabrakło mi właśnie krótkiej informacji od autorki, w jakim stopniu jej książka pozostaje wierna faktom. Dopiero przypadkiem dowiedziałam się, że jeden z ciekawszych i ważniejszych wątków, ten dotyczący Alberta (łącznie z nim samym), to literacka fikcja. Być może Mary Beth Keane jest zręczną manipulatorką faktów, ale nie zmienia to faktu, że jest też świetną pisarką. W jej wersji wydarzeń nie brakuje emocji i dramaturgii, a sama bohaterka ma znacznie ciekawsze i bardziej złożone oblicze, niż mógłby to sugerować niejeden suchy biogram.

Anna Aniszczenko