Geniusz ptaków
- Kategoria:
- flora i fauna
- Seria:
- #nauka
- Tytuł oryginału:
- The Genius of Birds
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Data wydania:
- 2017-10-25
- Data 1. wyd. pol.:
- 2017-10-25
- Liczba stron:
- 352
- Czas czytania
- 5 godz. 52 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788323343332
- Tłumacz:
- Barbara Gutowska-Nowak
- Tagi:
- biologia ornitologia ptaki
Od dziś „ptasi móżdżek” nabiera nowego znaczenia!
Autorka przedstawia najnowsze odkrycia naukowe dotyczące niezwykłych ptasich zdolności, ubarwiając opowieść licznymi anegdotami. Jak się okazuje, poza doskonałą orientacją w terenie czy umiejętnością korzystania z narzędzi, zwierzęta te wykazują ogromną inteligencję społeczną. Potrafią zwodzić, manipulować i podsłuchiwać. Wzywają świadków, gdy odkryją śmierć swoich pobratymców, opłakują zmarłych i całują na pocieszenie. A niektóre potrafią nawet rozpoznać swoje odbicie w lustrze. To idealna lektura nie tylko dla miłośników ptaków, ale także dla wszystkich ciekawych otaczającego nas świata.
Czy wiesz, że…?
Czarnowron zdobywa swoje ulubione orzechy, kładąc je na przejściu dla pieszych. Czeka, aż przejeżdżające samochody zmiażdżą łupiny, a na czerwonym świetle spokojnie zbiera smakołyki.
Orzechówka popielata ukrywa swoje zapasy – nawet 30 000 ziaren – na obszarze kilkunastu kilometrów kwadratowych i potrafi je wszystkie odnaleźć po kilku miesiącach.
Przedrzeźniacz umie zapamiętać do 2000 różnych melodii, choć jego mózg jest ponad tysiąc razy mniejszy od naszego.
Kocham ptaki od zawsze. Jedyną rzeczą lepszą od miłości jest miłość połączona z głębokim szacunkiem. Geniusz ptaków to wyraz najgłębszego szacunku dla pięknych, genialnych stworzeń, które żyją dokoła nas, w naszych ogrodach, które dzielą z nami powietrze, a także o wiele więcej potencjału umysłowego niż moglibyśmy podejrzewać.
Carl Safina, autor Beyond Words: What Animals Think and Feel
U źródeł Geniuszu ptaków, pracy zachwycającej, przełomowej i wnikliwej, odzwierciedlającej spojrzenie ciekawskiego, inteligentnego poszukiwacza, leżą zachwyt oraz jego bliski krewny, głęboki szacunek dla wszelkiego życia. To książka, która domaga się patrzenia na świat przez pryzmat kategorii moralnych.
Rick Bass, autor The Ninemile Wolves i For a Little While: New and Selected Stories
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Szybująca błyskotliwość
Nie ma co ukrywać, na co dzień nie kojarzymy ptaków z bystrością umysłu. Wystarczy wspomnieć wyrażenie „ptasi móżdżek”, którym określamy osoby postępujące w niezbyt logiczny sposób. Z darzeniem ich sympatią także bywa różnie. Gdy pojawi się sikorka za oknem jesteśmy zachwyceni jej kolorytem i sympatycznością. Jeśli w naszej okolicy zaszyje się gołąb, przepędzamy go jak najszybciej, bo przecież tylko zanieczyszcza nas i najbliższe otoczenie. To jednak pozory, bo okazuje się, że tak naprawdę o powietrznych zdobywcach nie wiemy nic.
Czy mogłoby przyjść nam do głowy, że ptaki w wielu aspektach są podobne do ludzi, a czasami nawet ich przewyższają? Latanie przychodzi nam jako pierwsze na myśl, ale chodzi o coś innego. W ich niewielkich mózgach czają się wielkie tajemnice. Część z nich została odkryta, ale jeszcze więcej zdają się mieć w zanadrzu. Oczywiście trafiają się także mniej rozgarnięte jednostki, acz nie oszukujmy się, w królestwie ludzi także się od nich roi.
Innym aspektem rozwinięcia ich umysłów, może być według nas dbanie o młode, czy budowanie gniazd. Pewnie coś w tym jest, acz to zaledwie kawałek tego, co posiadają w swoim arsenale zdobywcy przestworzy. Weźmy wspomniane już gołębie. Zapomnieliśmy chyba, że podczas wojny potrafiły przebyć setki kilometrów, jeśli nie więcej, żeby przekazać wiadomości, które decydowały o losach naszych istnień. Ile tu energii, siły, poświęcenia, a my mamy je jedynie za defekujące szkodniki!
To jednak zaledwie początek tego, co przedstawiciele tej gromady mają do zaoferowania. Wrony brodate na ten przykład potrafią przebić się przez kilkuetapowe ćwiczenie, by dostać się do pożywienia. Po kolei wyciągają wnioski z swych niepowodzeń, by z czasem osiągnąć odpowiedni efekt. Jest to swoista gra logiczna udowadniająca, że ciąg przyczynowo skutkowy ma się u ptaków co najmniej nieźle.
Dodać do powyższych możemy adaptacyjność wróbli, które potrafią zaskoczyć tworzeniem gniazd w nawet najbardziej niedostępnych miejscach, jak chociażby w kopalni. Niektóre z ptaków tworzą swoiste dzieła sztuki, by przywabić potencjalne partnerki, inne wykorzystują do tego umiejętności wokalne. Trele dobrze sprawdzają się w kwestii komunikacji. Oferują możliwości językowe, które najbieglejszych poliglotów mogłyby wprawić w zakłopotanie. Przebijają je chyba tylko setki miejsc chowania pokarmu, których lokalizacje są przez latające cuda natury zapamiętywane bez problemu.
Rozwinięcie powyższych szczątków wiedzy znajdziecie w książce „Geniusz ptaków”. Jennifer Ackerman, która krok po kroku rozbraja obraz ptaków jako niezbyt lotnych stworzeń i udowadnia, jak mylny jest powszechny ogląd na ich temat. Bez wątpienia oferuje pieczołowitą wiedzę na odpowiednim poziomie, która mimo kilku zapętlonych momentów będzie gratką dla fanów przyrody i odkrywania nieznanego w najbliższym otoczeniu.
Patryk Rzemyszkiewicz
Książka na półkach
- 487
- 90
- 48
- 8
- 7
- 5
- 5
- 5
- 5
- 4
Opinia
Przez bardzo długi czas sądzono, że ptaki są głupie – tym oto prostym, a także dość bezpośrednim zdaniem, Jennifer Ackerman rozpoczyna książkę "Geniusz ptaków", intrygując oraz zawstydzając czytelnika, bo czyż nie każdy, chociaż raz w życiu, myślał o tych niepozornych, wielobarwnych stworzonkach, jako o przysłowiowych, nierozumnych głuptakach? Sądząc po ich zwariowanych figlach, móżdżek ptaków sprawiał wrażenie równie lekkiego jak one same. Jednak autorka wychodzi naprzeciw niepochlebnym stwierdzeniom, próbując przekonać czytelnika, że są nieprawdziwe, a pozory potrafią mylić.
Okazuje się, że ptaki bywają naprawdę genialne: posiadają swój własny ptasi kompas, dysponują doskonałą pamięcią przestrzenną, potrafią rozpoznawać obrazy, a nawet same tworzą sztukę, poprzez budowanie wyjątkowych gniazd. Ale to nie wszystko – ptaki opłakują zmarłych, formułują społeczności, posiadają umiejętności techniczne; niektóre ptaki stosują innowacyjne narzędzia, rozwiązują łamigłówki, a także są w stanie wymawiać słowa i potrafią o wiele, wiele więcej! Oczywiście nie wszystkie gatunki wykazują się podobnymi cechami – część poddaje się procesowi ewolucji, inne natomiast znikają, gdyż nie wytrzymują jej tempa oraz zmian, co wskazuje na różny poziom geniuszu u ptaków, który przyczynia się do naturalnej selekcji, co wnikliwie tłumaczy autorka.
Nieprzypadkowo, najwięcej przeczytamy w książce o wronie brodatej. Poprzez przybliżenie sylwetki tego ptaka, autorka wyjaśnia wiele mechanizmów, rządzących ptasim światem, a jako jeden z najmądrzejszych ptaków, doskonale ilustruje i popiera stwierdzenie pani Ackerman o tym, iż genialne ptaki istnieją. W rozważaniach nie zabrakło oczywiście najpopularniejszego i najbardziej inwazyjnego ptaka na świecie – wróbla. Jego zdolności adaptacyjne wobec niesprzyjającego środowiska, są olbrzymim zaskoczeniem. Dodatkowo przeczytamy o sójkach, sikorkach, papugach, strusiach, które należą raczej do tych mniej mądrych, a także o ptakach tropikalnych. Z pewnością jest się w czym zagłębić.
Wielu naukowców ostrożnie dobiera słowa, jeżeli chodzi o mądrość ptaków. Raczej starają się nie kojarzyć ich umiejętności z inteligencją, a sięgają raczej do określenia procesy poznawcze. Wolą postawić granicę między człowiekiem, a gatunkiem, z którym faktycznie dzielimy pochodzenie, jednak w pewnym okresie nasze drogi rozdzieliły się, przez co proces ewolucji zatarł wyraźne cechy wspólne. Zdolność poznawcza ptaków w głównej mierze, opiera się na metodzie prób i błędów, z kolei u człowieka występuje dodatkowo intuicja, której ptak, prawdopodobnie nie posiada, a przynajmniej człowiek nie potrafi tego udowodnić. To podejście krytykuje autorka:
"A my wciąż się zastanawiamy, jak zdefiniować ptasią inteligencję, i wciąż przykładamy do niej naszą ludzką miarę. Nie potrafimy mierzyć umysłów innych istot inaczej niż tylko na podstawie podobieństwa do naszych". Porównywanie życia zwierząt do tak bardzo odmiennego żywota ludzkiego, nie ma większego sensu. Dopiero, gdy popatrzymy na ptaki oczami pozbawionymi wszelkich porównań, można dostrzec wspaniały geniusz ptaków.
Zdefiniowanie inteligencji ptaków od zawsze sprawiało duże problemy, podobnie określenie jej miary – brakuje testu IQ stworzonego dla ogółu ptaków, jednak istnieje skala, którą jako pierwszy stworzył Louis Lefebvre, uczony z Uniwersytetu McGilla, obserwując innowacyjne rozwiązania problemów przez ptaki w ich środowisku naturalnym. Na podstawie anegdot z gazet ornitologicznych, stworzył skalę geniuszu ptaków, porównując wybrane gatunki oraz ich rodzaje, wyliczając współczynnik innowacyjności dla każdego z nich.
Książka została pięknie wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego – w środku znajdziemy subtelne szkice ptaków oraz delikatny papier w kolorze ecru. Publikacja, jako iż należy do serii #nauka, ma charakter popularnonaukowy – autorka stosuje naukowe terminy, przybliżając ich znaczenie w sposób zrozumiały dla każdego, a wszystko popiera badaniami, objaśniając je wyczerpująco. Tym samym ogromny ukłon za przetłumaczenie tych trudnych określeń na język polski należy się pani Barbarze Gutowskiej-Nowak. W książce nie brakuje osobistych wrażeń Jennifer Ackerman, jak na przykład tych o kradzionych trelach przedrzeźniacza:
"Już po chwili byłam tak zasłuchana w jego chóralnej improwizacji, że przestałam słyszeć znajome śpiewy i nawoływania. Jego melodia wypełniła ciepłe wiosenne powietrze imitacjami niezliczonych brzmień i treli, radosnych i tryskających energią".
Autorka opisuje już od trzydziestu lat swoje zainteresowanie światem przyrody m.in. w czasopismach Scientific American, National Geographic i The New York Times oraz w innych książkach popularnonaukowych jej autorstwa i sądząc, po tej publikacji, robi to bardzo rzeczowo, z ogromną pasją.
Przez wielu uważane za szkodniki i nierozumne stworzonka. Nie tylko śpiewają i latają, ale każdego dnia przekraczają granice, ryzykując własnym życiem. Ptaki i geniusz. Okazuje się, że łączy je więcej niż nam się wydaje. A książka Geniusz ptaków napisana przez Jennifer Ackerman, jest doskonałym tego przykładem, wartym poznania do ostatniej strony.
Przez bardzo długi czas sądzono, że ptaki są głupie – tym oto prostym, a także dość bezpośrednim zdaniem, Jennifer Ackerman rozpoczyna książkę "Geniusz ptaków", intrygując oraz zawstydzając czytelnika, bo czyż nie każdy, chociaż raz w życiu, myślał o tych niepozornych, wielobarwnych stworzonkach, jako o przysłowiowych, nierozumnych głuptakach? Sądząc po ich zwariowanych...
więcej Pokaż mimo to