Czasy współczesne. Na kalifornijskiej prowincji czarnoskóry autochton utrzymuje niewolnika (dobrowolnie batożonego) i stopniowo wprowadza segregację rasową w mieście. Konsekwencje tych haniebnych czynów okazują się… zaskakująco pozytywne.
Już po tym wstępie, jednego można być pewnym, to szalona lektura.

Obraz stereotypowego afroamerykańskiego świata ukazany jest tutaj jak w krzywym zwierciadle, z jego bezwstydnie uwypuklonymi niedoskonałościami. Jest to świat odmitologizowany i odarty z tabu. Typowe klisze zostają niespodziewanie przełamane przez eksperyment sfrustrowanego bohatera niczym w „Dniu Świra” Koterskiego. Przewrotność tego eksperymentu polega na tym, że aktów demaskacji dokonuje narrator – Murzyn (tak, można spokojnie użyć tego słowa). W ramach niepoprawności politycznej pozwala on sobie tutaj na więcej, więc „czarnuchy”, ba, nawet „czarnuchołaki” wprost wypełzają z tej książki w ogromnej ilości, niczym ślimaki po wiosennym deszczu.
Ironia i humor stanowią główny oręż „Sprzedawczyka”
Humor, warto dodać, jest czasem naprawdę przedni, jak przykładowo podczas prób poszukiwania miast partnerskich dla „martwego” Dickens. Nie jest to łatwa sprawa w kontekście miasta o całkowicie zdewastowanej opinii, ale udało się znaleźć kilka przebojowych kandydatur. W soczysty, kąśliwy sposób podawane są również ciekawe socjologiczne spostrzeżenia na temat ras, jak choćby w kwestii odmiennej interpretacji reklam telewizyjnych czy procentowego rozkładu szans zajęcia wolnego miejsca w autobusie w zależności od faktu obok kogo trzeba byłoby usiąść.

Powieść jest bardzo silnie zakorzeniona w kulturze i historii Czarnej Ameryki. Ilość tematycznych powiązań i dygresji bywa wręcz przytłaczająca i choć niektóre warto poznać, to większość dla Europejczyka pozostanie bezwartościowa. I tutaj chyba tkwi największy problem. Książka o segregacji rasowej robi bowiem naturalną segregację czytelników, bo choć prześmiewcza, napisana jest głównie dla Amerykanów i to do nich ma trafić, ich obudzić, nimi wstrząsnąć. Trudno więc zachwycić się i w pełni zrozumieć literaturę, dla której nie stanowisz docelowego odbiorcy, tym bardziej że między wierszami zawsze czai się przypominający o tym fakcie kontekst w stylu „pozdro dla kumatych”.
Konstrukcja powieści sama w sobie też bywa męcząca. Oderwane od siebie scenki rodzajowe przeplatane anegdotami, brak chronologii i niewyjaśniające wszystkiego przypisy tworzą miejscami na tyle niestrawną mieszankę, że zwyczajnie przez nią czasami gubiłem wątek.
A można przecież zrobić niepoprawną politycznie satyrę na rasowe antagonizmy, która nie zamykałaby się hermetycznie przed obcymi, równocześnie dając inteligentną grę odbiorcy, jak choćby ostatnie filmy Tarantino. Natomiast z książkowych propozycji na pewno „Krótki i niezwykły żywot Oscara Wao,” gorzka satyra na dominikańskich Latynosów, z brutalną historią w tle albo „Długi marsz w połowie meczu”, aktualne spojrzenie na amerykańskie społeczeństwo, wprawnie podszyte humorem.
„Sprzedawczyk” poniekąd jest trochę podobny do obu tych książek, ale żadnej nie dorównuje.

Czasy współczesne. Na kalifornijskiej prowincji czarnoskóry autochton utrzymuje niewolnika (dobrowolnie batożonego) i stopniowo wprowadza segregację rasową w mieście. Konsekwencje tych haniebnych czynów okazują się… zaskakująco pozytywne.
Już po tym wstępie, jednego można być pewnym, to szalona lektura.

Obraz stereotypowego afroamerykańskiego świata ukazany jest tutaj jak...