Powrót dawnej chwały

Możemy ją kochać lub nienawidzić, możemy z zapartym tchem wpatrywać się w jej oblicze lub przejść obok niej obojętnie, lecz nie zmieni to faktu, że wszyscy jesteśmy jej dziećmi. Mowa oczywiście o historii, zarówno tej odległej, która kształtowała przeszłe pokolenia, ale również tej bliskiej kształtującej nas samych. Wielkim wyzwaniem jest uzmysłowienie, że wszak historia to nie są tylko daty oraz nazwy, czy nazwiska, ale przede wszystkim ludzie z krwi i kości, którzy kiedyś przed nami żyli na tym świecie, tak samo czuli, mieli podobne pragnienie, ambicje, którzy zostawili po sobie trwały ślad, abyśmy my potomni uczyli się na ich porażkach oraz sukcesach. Ludzie pełni pasji w pewien sposób zarażają swą pasją innych. Niewątpliwie do takiego grona należy Elżbieta Cherezińska, która tyle serca włożyła w cykl „Odrodzone Królestwo”, że czytelnicy mimowolnie zżywają się z jej powieściami. Odnosząc się do kolejnych tytułów trylogii można śmiało napisać, że „Płomienna korona” jest świetnym ukoronowaniem całego cyklu.

Książę Władysław powrócił z banicji i Kraków otworzył przed nim swe bramy. Królestwo nadal jest podzielone, a jego sercem, Starszą Polską, włada surowy Henryk z Głogowa. Branderburczycy nie spuszczają oka z Poznania. Krzyżacy wikłają wszystkich w grę o Pomorze, które rozpęta gdańskie piekło. Przeciwności losu nie omijają także podwójnej królowej Rikissy. Na to wszystko nakłada się niepojęty świat pradawnej magii. Nadchodzi czas rozstrzygnięcia.

Już pierwszy tom cyklu, czyli „Korona śniegu i krwi” był czytelniczym wyzwaniem, które zasugerowało, że czeka nas wyśmienita trylogia. Cherezińska udowodniła, że historia Polski może być materiałem na interesującą powieść pełną intryg, zdrad, skrytobójców, ale i honoru, miłości, i oddania. Kolejny tom tą tezę podtrzymał, a ostatni tom definitywnie potwierdził. Jednakże największym atutem całego cyklu jest wzbudzanie dumy w czytelnikach, bo przecież te tomy traktują o naszych przodkach, których poczynania stworzyły świat, w którym żyjemy. Być może autorka traktuje o odległych wydarzeniach, ale kamień wrzucony do jeziora wywołuje daleko rozchodzące się fale. Jak wspomniałem na wstępie, osoby posiadające w sobie pasje, zarażają nią innych. Elżbieta Cherezińska nie stworzyła powieści przepełnionych suchymi datami i faktami. Powieściowi bohaterowie ożywają na naszych oczach, emocje grają główną rolę, czytelnicy zaczynają przejmować się losem swych ulubieńców, jakby byli tuż obok nas. Owszem nad autorką wisi jeden, nieprzekraczalny dogmat, czyli wierność faktom historycznym. Jednak tam , gdzie historia milczy oddała ona swój głos, dzięki czemu cała trylogia ożywa.

Autorka dokonuje niemożliwego. Mimo, że wiadomo, iż Mały Książę ukoronuje się w Krakowie i zjednoczy Królestwo, to jednak każde kolejne wydarzenie czytelnik będzie śledził z ogromną uwagą. Niepowodzenia, bunty, zdrady i skrytobójstwa utrudniają oderwanie się od czytania z przysłowiowymi wypiekami na twarzy. Owszem nie twierdzę, że nie znajdą się nudnawe fragmenty, zależne jest to od sympatii czytelnika do poszczególnych postaci. Duży pokłon należy się autorce, za ogrom pracy jaki włożyła w stworzenie tego cyklu. Elżbieta Cherezińska nie przedstawia tylko historii Polski. Opowiada w dużej mierze o tym, co się dzieje w ościennych królestwach, ponieważ wydarzenia tam rozgrywające się mają niebagatelny wpływ na Polskę. W głównej mierze oprócz wydarzeń w Królestwie, powieść skupia się na wydarzeniach w Królestwie czeskim, w Zakonie Krzyżackim, a przez pewien moment nawet w kurii papieskiej. W pierwszej chwili wydawać się może, że nie trzeba aż tak bardzo się rozwodzić nad tym, co się dzieje poza granicami Polski, lecz Cherezińska udowadnia, że nie ma jednego punktu widzenia, a czasami na jedno wydarzenie ma wpływ wiele różnych czynników. Chęć jak najwierniejszego ukazania tych czynników, sprawiła, że autorka oddała głoś naprawdę wielkiej rzesze postaci, tym samym powodując, że „Płomienna korona” osiągnęła kolosalne rozmiary, bynajmniej poprzednie tomy do ułomków nie należały. Jednakże dzięki pasji, jaką oddała w swej powieści autorka, czytelnik tak zatraca się w stworzonym przez nią świecie, że wraz ze zbliżaniem się do końca powieści, paradoksalnie będziemy chcieli jeszcze więcej. Jedyny minus jaki można odnieść do ponad tysięcznej liczby stron to nieporęczność w utrzymaniu w dłoniach.

Przeplatanie się świata realnego i tego, co niepojęte, istnienie dwóch sił, zarówno wśród wyznawców Chrystusa, jak i Starszej Krwi dodaje całości niewątpliwego smaczku. Owszem tutaj można zrozumieć pewien fakt, który zarzuca się autorce. Otóż Elżbieta Cherezińska nie stworzyła typowej powieści historyczno-przygodowej, lecz wzbogaciła ją o elementy fantasy, więc ożywiające herbowe bestie, magia, ludzie Starszej Krwi, a nawet pewien smok nie powinny dziwić. Niektórym ten fakt się spodoba innym nie. Elementy fantasy w „Płomiennej koronie” nie są rozbudowane ani przeszarżowane i nie odciągają uwagi od tego, co najważniejsze. To po prostu miły dodatek dla czytelniczych zmysłów, który sprzyja urokowi tej serii. Chociaż tzw. wątek pogański okazuje się największym rozczarowaniem. Przez większość powieści czytelnik jest obserwatorem rozgrywek , które mają doprowadzić do ostatecznej konfrontacji między poganami a resztą Królestwa, czy też Zakonem Krzyżackim. Niestety docierając do finału nic się istotnego w kwestii pogańskiej się nie dzieje, bo przecież wiadomym jest co tak naprawdę jest momentem kulminacyjnym powieści. Cóż, szkoda, chociaż w posłowiu autorka sugeruje, że nie powiedziała ostatniego zdania w tej kwestii.

„Płomienna korona” to przede wszystkim historia o Władysławie Łokietku. W powieści daje się poznać jako osoba o ogromnej determinacji i harcie ducha, która wyciągnęła wnioski z wcześniejszych porażek, by teraz być dojrzalszym i mądrzejszym księciem, a później królem. Dzielnie znosi przeciwności losu i wytrwale dąży do upragnionej korony. Jest też przy tym cierpliwy i nie śpieszy się. Nie sposób nie podziwiać jego uporu i determinacji. Owszem w powieści przewija się cała plejada postaci, które w mniejszym lub większym stopniu doprowadzają do tego zasadniczego kulminacyjnego punktu całej trylogii. Podniosłość w opisie momentu koronacji, odczucie, że jest to zwieńczenie wszelkich działań, odczuwalny majestat chwili sprawiają, że finał robi piorunujące wrażenie i nie jednemu czytelnikowi zakręci się łezka w oku z powodu rozpierającej go dumy.

Podsumowując, wiadomo, że nie jest to podręcznik historii. Jednak zgrabność i duże obeznanie Cherezińskiej w opisywanych wydarzeniach sprawia, że wszystko jest niesamowite i zarazem prawdobodobne. Niewątpliwie cały cykl sprzyja przywróceniu ogółowi pamięci o niezwykłych, choć zamierzchłych dziejach. Polska historia potrafi zaskakiwać i fascynować, szczególnie, gdy do jej opisywania zasiądzie pisarka tego formatu co Elżbieta Cherezińska. Śmiało można pokusić się o stwierdzenie, że na skroniach Elżbiety Cherezińskiej powinna spocząć korona polskiej autorki powieści historycznych

Powrót dawnej chwały

Możemy ją kochać lub nienawidzić, możemy z zapartym tchem wpatrywać się w jej oblicze lub przejść obok niej obojętnie, lecz nie zmieni to faktu, że wszyscy jesteśmy jej dziećmi. Mowa oczywiście o historii, zarówno tej odległej, która kształtowała przeszłe pokolenia, ale również tej bliskiej kształtującej nas samych. Wielkim wyzwaniem jest...