Genialna książka - spodziewałem się poradnika, ale ta książka to nie poradnik. To w zasadzie reportaż – Matthew Syed zabiera nas w niesamowicie różnorodną i stymulującą intelektualnie podróż po różnych dziedzinach aktywności człowieka; lotnictwo, służba zdrowia, wymiar sprawiedliwości, polityka (ta wielka i ta lokalna), nauka, opieka społeczna, sport, wynalazczość i wiele innych.

W zasadzie z „Metodą czarnej książki” jest tak, że Syed praktycznie wyłącznie oddaje swój głos przykładom, sytuacjom i studiom przypadku, od których książka aż pęka w szwach. I w sumie nie musi robić już nic więcej – pasjonująco opisane wydarzenia, ich konsekwencje, a także eksperymenty psychologiczne i socjologiczne mówią same za siebie… i nie pozwalają spać spokojnie. Dlaczego aż tyle dziedzin, od których bezpośrednio zależy nasze zdrowie i życie, to tzw. systemy zamknięte, w których panuje kultura obwiniania, dysonans poznawczy i ignorancja?

Tę książkę czytałem z zapartym tchem i zerwałem z jej powodu dwie noce; otwiera oczy na świat – po jej lekturze większość wypowiedzi naszych polityków wydawała mi się świetną ilustracją postawionych w niej tez (np. tej o sile przebicia błędnej, ale za to emocjonalnej narracji i jej przewadze nad obiektywnymi, przeczącymi jej danymi empirycznymi – diagnoza populizmu w czystej postaci!).

To naprawdę niesamowity tytuł z głębokimi implikacjami, naszpikowany różnorodnością. A historie, które najbardziej utkwiły mi w pamięci, to (oprócz zapierających dech opisów katastrof lotniczych i ich przyczyn): poszukiwanie kształtu dyszy do wytwarzania proszku w firmie Unilever, operacja pacjentki z alergią na lateks rękawiczek chirurgicznych, zapaść systemu opieki społecznej w Wielkiej Brytanii po publicznym napiętnowaniu dwóch pracownic pewnego ośrodka, doprowadzenie do głodu w Rosji i Chinach przez naukowca-ideologa Trofima Łysenkę i opowieść o tym, jak rodzi się i umacnia fanatyzm, którego najlepszą pożywką jest – paradoksalnie – negowanie jego tez. Poruszająca jest też historia o Abrahamie Waldzie, który z „niewidzialnych danych” wywnioskował, jak zmniejszyć prawdopodobieństwo strącania alianckich samolotów nad Europą w II wojnie światowej.

Ta książka pozwala lepiej i głębiej zrozumieć to, jak działa świat, i jak wiele nie do końca prawidłowo funkcjonujących w nim mechanizmów wynika z ograniczeń i ułomności ludzkiej psychiki i emocjonalności. A dzięki temu – dzięki tej wiedzy – dostajemy szansę, być próbować to zmienić w naszym najbliższym otoczeniu: ucząc się na błędach, swoich własnych i nie tylko.

Syed zrobił to dobrze. To prawdziwy erudyta. Swoją książką wstrząsnął mnie do głębi. I w pasjonujący sposób – praktycznie mimochodem – przekazał solidną dawkę wiedzy.

Genialna książka - spodziewałem się poradnika, ale ta książka to nie poradnik. To w zasadzie reportaż – Matthew Syed zabiera nas w niesamowicie różnorodną i stymulującą intelektualnie podróż po różnych dziedzinach aktywności człowieka; lotnictwo, służba zdrowia, wymiar sprawiedliwości, polityka (ta wielka i ta lokalna), nauka, opieka społeczna, sport, wynalazczość i wiele...