Człowiek, który zrozumiał naturę. Nowy świat Alexandra von Humboldta
- Kategoria:
- biografia, autobiografia, pamiętnik
- Tytuł oryginału:
- The Invention of Nature: Alexander von Humboldt's New World
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Poznańskie
- Data wydania:
- 2017-03-02
- Data 1. wyd. pol.:
- 2017-03-02
- Liczba stron:
- 544
- Czas czytania
- 9 godz. 4 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788379766048
- Tłumacz:
- Piotr Chojnacki, Katarzyna Bażyńska-Chojnacka
- Tagi:
- Alexander von Humboldt Katarzyna Bażyńska-Chojnacka Piotr Chojnacki przyroda biologia zoologia botanika odkrywcy
- Inne
Najgłośniejsza biografia ostatnich lat i zwycięzca Costa Biography Award 2015.
Na cześć Alexandra von Humboldta nazwano miasta, rzeki, pasma górskie, prąd oceaniczny, pingwina, gigantyczną kałamarnicę – a nawet morze na Księżycu. Jego barwne życie jest jak żywcem wyjęte z powieści przygodowej: Humboldt zapuścił się w lasy deszczowe, wspiął na najwyższe wulkany świata, był podziwiany przez książąt i prezydentów, uczonych i poetów. Inspirował Napoleona, Darwina, Bolívara, a nawet kapitana Nemo z powieści Verne’a. Idee i odkrycia tego wielkiego naukowca zrewolucjonizowały i ukształtowały naukę, ochronę przyrody, politykę i sztukę.
Andrea Wulf zabiera nas w fantastyczną podróż jego śladami – w wyścig przez Rosję zakażoną wąglikiem i wyprawę tropikalnymi rzekami pełnymi krokodyli – i pokazuje, dlaczego życie i poglądy Humboldta pozostają tak ważne do dziś. Chciał poznać i zrozumieć świat, w którym żyjemy, i pierwszy zaczął się o niego troszczyć. Już w 1800 roku przewidział zmiany klimatyczne spowodowane działalnością człowieka i stworzył podwaliny współczesnego ruchu ekologicznego.
Życie Alexandra von Humboldta to opowieść o tym, jak ukształtował się sposób, w jaki patrzymy na naturę i naszą planetę dzisiaj.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Z miłości do natury
Czym jest dla mnie natura? Najprościej byłoby powiedzieć, że częścią otaczającego świata. Tylko że z tej odpowiedzi niewiele wynika. Pokazuje jedynie, że zdaje sobie sprawę z jej istnienia i poza tym niewiele mnie ona obchodzi. Patrzę na nią przez pryzmat oczywistości, zupełnie nie zastanawiając się, jaki jest jej wpływ, co jej zawdzięczam i czy robię cokolwiek, by się jej zrewanżować.
Zarzewie tej dyskusji ma szczególny sens, gdy przyjrzymy się biografii napisanej przez Andree Wulf. W końcu Alexander von Humboldt był przede wszystkim piewcą wspaniałości natury. Nie ograniczał się jednak do samych zachwytów nad jej złożonością. Chciał ją odkrywać, poznawać lepiej, nie tylko przez widoczne na pierwszy rzut oka przesłanki. Szukał jej związków, korzeni, czegoś, co pozwoliło by ją określić w szerszym kontekście
Zadziwiające, że o takiej nietuzinkowej postaci jaką jest Humboldt, nie wiedziałem wcześniej nic. Określiłbym to mianem ogromnej ignorancji, która jednocześnie nie wynika wyłącznie z mojej winy. Jeśli zajrzymy do podręczników od historii czy geografii, nie uświadczymy zbyt wielu informacji o tym wielkim odkrywcy. Jak to możliwe, że człowiek, który stworzył wiele podwalin współczesnej nauki i zainspirował grono tuzów naszego świata jak chociażby Goethego, Thoreau czy Darwina jest w dzisiejszej rzeczywistości anonimowy?
Andrea Wulf nie odpowiada na to pytanie i myślę, że bardzo dobrze iż pozostawia to w kwestii czytelnika. Zamiast tego ofiaruje biografię wybitnego naukowca. Przybliża jego osobowość, pasję i przywiązanie do otaczającego świata na przestrzeni lat. Począwszy od długiej i przymusowej edukacji, przez wyrwanie się na wolność i zaznanie smaku nieznanego w Ameryce Południowej, po dalsze ekspedycje i ogrom wydanych publikacji.
Nie będzie żadnym nadużyciem, gdy powiem, że mimo wypraw w przeszłość, wiele podnoszonych kwestii dotyczy teraźniejszości. Któż inny bowiem niż nasz główny bohater zwrócił uwagę na coś, co moglibyśmy teraz przyrównać do ekologii. Znaczenia ekosystemów i konsekwencji, jakie wynikają z ingerowania w naturalne środowisko. Pajęczyny zależności, która raz zerwana nie będzie łatwa od przywrócenia, o ile jest to w ogóle możliwe.
Mamy tu do czynienia wędrówką, która ma w sobie coś zarówno z obietnicy, jak i kaprysu natury. Chwilami objawia piękno, egzotykę i przyciąga swą niesamowitością. Sprawia, że oczywistość nabiera kolorów, a duch przygody rozsadza, żądny wyjścia na zewnątrz i zakosztowania owoców przyrody. Jednakże zdarza się, że całość przybiera formę wspinaczki na stromą górę. Perspektywa wejścia na szczyt jest wspaniała, ale łatwo się zniechęcić, gdy dochodzi do kolejnych otarć i potknięć, a różnica temperatur odbiera ostatki sił.
Trudno wszakże powiedzieć czy to bardziej książka o Humboldcie, czy też jego wpływie na znamienite osobistości. Zgadzam się w zupełności, że jest to wartościowe uzupełnienie obrazu i ukazanie fundamentu jakim był Humboldt dla nauki. Nie tylko w tamtym czasie, ale i dla następnych pokoleń. Nie potrafię przy tym oprzeć się wrażeniu, że brakuje tu swoistej płynności i równowagi. Przybliżanie wypraw i osobistego wymiaru głównego bohatera zdaje się zatracać w pełnych dygresji rozdziałach o osobach nim zafascynowanych.
Nie mam jednak wątpliwości, że te uchybienia w żadnym razie nie mogą pozbawić tej pozycji oczywistej wartości. O takich tuzach jak Humboldt pisać i przypominać trzeba. Nie tylko po to, by zachować je w zbiorowej pamięci, ale choćby dlatego, by przyjrzeć się z nowej perspektywy poruszanym przez nie wątpliwościom. Zobaczyć, że choć minęło tak wiele czasu, istotne pytania ewoluowały, a odpowiedzi na nie potrzebujemy bardziej niż kiedykolwiek.
Patryk Rzemyszkiewicz
Oceny
Książka na półkach
- 1 240
- 410
- 132
- 32
- 21
- 16
- 13
- 13
- 10
- 9
Opinia
(Recenzja najpierw ukazała się na kulturaonline.pl)
Biografię Alexandra Humboldta czyta się jednym tchem, niczym awanturniczą powieść, której bohater wciąż przeżywa niebezpieczne przygody i budzi wielkie emocje.
Książkę Andrei Wulf czyta się jednym tchem, niczym najlepszą powieść przygodową. I nic dziwnego, gdyż życie jej bohatera było pasmem niebezpiecznych podróży, pionierskich wypraw, odkryć i nieustającej pogoni za zdobywaniem nowych doświadczeń naukowych.
Życie wybitnego naukowca poznajemy od dzieciństwa. Już wtedy mały Alexander był zafascynowany otaczającym światem, z ciekawością przyglądał się roślinom, zwierzętom i marzył o zwiedzeniu najodleglejszych zakątków kuli ziemskiej.
Pod koniec XVIII stulecia nie przypuszczał, że te pragnienia nie tylko się spełnią, ale i uczynią z Humboldta najsłynniejszego badacza natury, którego odkrycia i wnioski na temat budowy świata staną się podstawą dzisiejszego postrzegania funkcjonowania Ziemi i kosmosu.
Aż trudno uwierzyć, że już na początku XIX wieku Humboldt postrzegał naszą planetę jako wielki system, który jest pełen wzajemnych zależności i wpływa znacząco na gospodarkę poszczególnych państw, a nawet na ich politykę.
Andrea Wulf ukazuje Humboldta jako człowieka niezwykle energicznego, pełnego pasji, która całkowicie wypełniła jego długie życie.
Z najodleglejszych zakątków świata uczony przywoził do Europy nieznane dotąd rośliny. Tylko podczas jednej wyprawy do Ameryki Południowej zdobył ponad cztery tysiące ich egzemplarzy!
Zajmował się jednak nie tylko tworzeniem zielników, rysunków i opisów różnych gatunków flory. Od początku obserwował, jak współistnieją one ze sobą, zastanawiał się, jakie mają zastosowanie i dlaczego niektóre z nich rosną jedynie w ściśle określonych warunkach.
Tak samo fascynował go świat fauny, budowa gleby, skład, a nawet smak wody w rzekach, morzach i strumieniach.
Humboldt jako pierwszy stworzył przekrojowe mapy przyrody, pokazując na przykład, jak układa się ona na różnych wysokościach w Andach. Biorąc pod uwagę, jak prymitywnymi z dzisiejszego punktu widzenia narzędziami się posługiwał, aż trudno uwierzyć, że dokonał takich odkryć.
Na świat Humboldt patrzył z perspektywy człowieka, postrzegając go nie tylko jako element natury, ale i jako jej niszczyciela. Udowadniał, że zbytnia ingerencja w prawa rządzące przyrodą może doprowadzić do nieodwracalnych zmian, na przykład do wyniszczenia poszczególnych gatunków, ekosystemów i do zmian klimatycznych. Brzmi znajomo? Oczywiście, że tak, bo na tej właśnie koncepcji opiera się współczesna ekologia.
Człowiek był dla Humboldta nie tylko żywym organizmem, ale i elementem społeczności. W tej kwestii uczony głosił kontrowersyjne dla wielu mu współczesnych poglądy, uważając, że wszyscy ludzie powinni być wolni. Był zagorzałym przeciwnikiem niewolnictwa, czemu dał wyraz podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych. Głosił także idee pacyfistyczne, uważając, że każda wojna jest wyniszczającym złem i jednym z najgorszych kataklizmów wywoływanych przez człowieka.
Humboldt całe życie dzielił się z wielką pasją swoją wiedzą nie tylko z uczonymi. Podczas pobytu na Starym Kontynencie wygłaszał wykłady dla mieszkańców Berlina, Paryża, Londynu i innych europejskich miast. Przybywały na nie prawdziwe tłumy, gdyż uczony potrafił mówić z prostotą o wielkich sprawach, a swoje teorie wykładał w sposób zrozumiały i barwny. Lubił łączyć konkretną wiedzę z różnych dziedzin z niemal literackimi opisami miejsc i własnych przeżyć oraz z anegdotami.
Taką samą metodę stosował w pracach naukowych, które wydawał w formie książek. Szybko stawały się one rozchwytywanymi bestsellerami, gdyż były napisane w sposób rzetelny, ale i komunikatywny. Ubarwione licznymi rysunkami, łączyły naukowy wykład z pełnymi emocji opisami wrażeń, co w dziewiętnastowiecznym piśmiennictwie naukowym było zaskakującą nowością.
Takim stylem posługują się autorzy dzisiejszych publikacji popularnonaukowych, które są adresowane do szerokiego grona odbiorców.
Biografia Humboldta to nie tylko opis jego osiągnięć. Poznajemy go także jako wrażliwego człowieka, który miał wielki szacunek dla innych, zwłaszcza naukowców, ale potrafił być bezwzględnie krytyczny i złośliwy.
Z jednej strony pomagał młodym pasjonatom nauki, nieraz zaciągając na ten cel długi, z drugiej potrafił niemal wdeptać w ziemię kogoś, kto go rozczarowywał. Jeśli jednak docenił czyjeś zasługi, stawał się mentorem, którego nazwisko otwierało wszystkie drzwi w Europie. Takim mistrzem i promotorem był dla dużo młodszego Karola Darwina.
Alexander Humboldt był nie tylko człowiekiem nauki. Poznajemy go też jako brata, szwagra, wujka. Jego związki z rodziną mogły wydawać się luźne, gdyż podróżując po świecie, rzadko się nią widywał. Okazuje się jednak, że utrzymywał stały kontakt listowny i bardzo przeżywał stratę każdej bliskiej osoby.
O postaci Humboldta można pisać i pisać. Pewnie dlatego biografia Andrei Wulf jest tak obszerna. Nie należy jednak zniechęcać się jej objętością, gdyż napisana jest w stylu podobnym do dzieł jej bohatera – łączy lekkość pióra i barwny język z doniosłą treścią, pełną ciekawostek, anegdot, dygresji. Opisy są kunsztowne, ale nienudne. Oddziałują z wielką siłą na wszystkie zmysły czytelnika. Wspinając się wraz z Humboldtem na szczyty Andów, niemal fizycznie odczuwa się zimno, przenikliwy wiatr, kamienie raniące stopy, chłonie się zapachy i kolory…
W tym stylu utrzymana jest cała książka, więc nic dziwnego, że czyta się ją jednym tchem, niczym awanturniczą powieść, której bohater wciąż przeżywa niebezpieczne przygody i nieustająco budzi w odbiorcy duże emocje.
Warto zanurzyć się w ten świat, w którym wraz z Humboldtem zwiedzamy świat i odkrywamy jego tajemnice.
(Recenzja najpierw ukazała się na kulturaonline.pl)
więcej Pokaż mimo toBiografię Alexandra Humboldta czyta się jednym tchem, niczym awanturniczą powieść, której bohater wciąż przeżywa niebezpieczne przygody i budzi wielkie emocje.
Książkę Andrei Wulf czyta się jednym tchem, niczym najlepszą powieść przygodową. I nic dziwnego, gdyż życie jej bohatera było pasmem niebezpiecznych podróży,...