Książkę czytałem dawno i nie wszystko pamiętam, ale doprawdy nie rozumiem ludzi mówiących, że Granica to tylko tani i płytki harlequin.

Nałkowska kreśli tutaj całkiem ciekawe rysy psychologiczne postaci, wskazuje na przyczyny stopniowej degradacji jednostki. Pokazuje, w jaki sposób niewielkie grzeszki posuwają człowieka do coraz gorszych występków. Patrząc na Granice z tej perspektywy, można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z dziełem całkiem ambitnym i nietuzinkowym.

Popatrzcie na głównego bohatera - Zenona. Z początku był pilnym i ambitnym studentem-idealistą, by później, wraz z rozwojem kluczowych dla fabuły wydarzeń, stać się zdemoralizowanym manipulatorem (ponieważ kwestionuje szczerość Zenona, gdy w potoku łez przyznawał się Elżbiecie do zdrady), konformistą (gdy zaczął pisać w gazecie pod dyktando przełożonych) i niewiernym bawidamkiem (chyba nie trzeba wnikać w szczegóły). Nietrudno spostrzec, że czyny doprowadzają go w konsekwencji do coraz większego moralnego upadku (i to jest chyba najlepsza możliwa interpretacja tytułowej granicy).

W dodatku widać w jaki sposób postaci (nie tylko główny bohater) ulegają stopniowym wpływom środowiskowym. W młodości Zenon nie przepadał za ojcem, dostrzegał jego zaściankowość i ciemnotę, natomiast pod koniec opowieści - jak na ironie - mocno się do niego upodobnia. Świadczy o tym nie tylko niewierność wobec kobiet (Żańcia Ziembiewicz wiedziała, że była zdradzana przez Waleriana), ale i zamiłowanie do polowań, do których Zenon podchodził z podobną egzaltacją co ojciec. Mamy też przykład z drugiej ręki - Elżbietę. Jej matka zostawiła ją gdy była dzieckiem. Po samobójstwie głównego bohatera Elżbieta również opuszcza swój kraj, najzupełniej świadomie zaniechując opieki nad swoim własnym synem. Trzeba przyznać, że jest w tym wszystkim cień gorzkiej ironii.

Granica nie jest dziełem wybitnym, ale porównywanie jej do tanich romansideł jest naprawdę mocno krzywdzące. Na lekturę trzeba spojrzeć w troszkę szerszym kontekście, ponieważ obok wątku miłosnego trójkąta (faktycznie niezbyt porywającego, Granica po prostu nie stoi historią) mamy tutaj naprawdę bogatą psychologie postaci, widać ich dynamizm i - nie boje się użyć tego słowa - głębie. W sumie polecam - książka do poczytania, jednak koniecznością jest odpowiednie podejście.

Książkę czytałem dawno i nie wszystko pamiętam, ale doprawdy nie rozumiem ludzi mówiących, że Granica to tylko tani i płytki harlequin.

Nałkowska kreśli tutaj całkiem ciekawe rysy psychologiczne postaci, wskazuje na przyczyny stopniowej degradacji jednostki. Pokazuje, w jaki sposób niewielkie grzeszki posuwają człowieka do coraz gorszych występków. Patrząc na Granice z...