Książka ważna i potrzebna, książka, która nie pozwala na oderwanie się od czytanych historii, książka, która wprowadza czytelnika w osłupienie i rozpacz. O obozach koncentracyjnych napisano wiele, wiedzę o nich czerpiemy choćby z lektur szkolnych, ale zgromadzenie w jednym miejscu dziesiątek opowieści czyni głos poniżanych, odzieranych z godności, torturowanych fizycznie i moralnie jeszcze głośniejszym. Na uwagę zasługuje język ofiar, które skupiają się na przedstawianiu wydarzeń, rzadko nazywając emocje, mówiących jedynie, że nie da się żyć normalnie po przeżyciu gehenny i nieustannego widoku potworności obozowych. Destrukcyjne przeżycia ofiar holokaustu uwidacznia konstrukcja książki, która dzieli je na te przed wojną, wzmaganie się prześladowań Żydów, Cyganów, homoseksualistów, niepełnosprawnych, aż do ich "zniknięcia". Potem były getta, obozy, marsze śmierci, wyzwolenie i czas po wyzwoleniu, który dla wielu nadal był koszmarem.Propaganda nazistowska w połączeniu z antysemityzmem nadal zbierała krwawe żniwa. Ci, którzy przeszli przez piekło, ocalili co prawda życie, ale bardzo długo nie mówili o swoich przeżyciach, nadal towarzyszył im strach i poczucie bycia gorszym, trauma trwała. Nie mają rodziców, wujków i ciotek, nie znają miejsc pochówku swoich bliskich, nie wiedzą, jak i kiedy umarli, nie mają żadnej pamiątki z dzieciństwa czy młodości, mówią z dziećmi innym językiem niż język, w którym porozumiewali się w swoim dzieciństwie, mieszkają najczęściej poza Europą, w której wybuchło nazistowskie zło. Na uroczystościach rodzinnych brak bliskich, jest pustka... Tym bardziej świadectwa ocalałych są dla nas cenne, są krzykiem rozpaczy, by ostrzec przed jakąkolwiek segregacją ludzi, by nie dopuścić nigdy do dehumanizacji, jaka miała miejsce w XX wieku w Europie. Pojawia się jednak pytanie, czy chcemy wiedzieć, czy chcemy się uczyć, czy umiemy pamiętać i współodczuwać...

Książka ważna i potrzebna, książka, która nie pozwala na oderwanie się od czytanych historii, książka, która wprowadza czytelnika w osłupienie i rozpacz. O obozach koncentracyjnych napisano wiele, wiedzę o nich czerpiemy choćby z lektur szkolnych, ale zgromadzenie w jednym miejscu dziesiątek opowieści czyni głos poniżanych, odzieranych z godności, torturowanych fizycznie i...