Dość ciekawa literacko-fantazyjna autobiografia Guntera Grassa. Książka wpisywała się w auto da fe autora, który w tym czasie publicznie przyznawał się do swojej służby w formacjach wojskowych III Rzeszy już pod koniec wojny. Może nie było by w tym nic osobliwego, gdyby nie to, że 17-letni wówczas Grass służył w oddziałach Waffen SS. Należy pamiętać, że w tych jednostkach służyli tylko ochotnicy pieczołowicie wyselekcjonowani ideologicznie i fizycznie. Nie będę tutaj oceniał postępowania nastoletniego chłopaka, który w tamtym czasie chciał bronić upadającego już kraju. Jednak zestawienie służby w oddziałach SS z późniejszą literacką nagrodą Nobla za antywojenne treści, czy uznanie autora za jednego z ambasadorów polsko-niemieckiego pojednania jakoś mi się nie dodaje.
Przechodząc do samej książki, to jest ona jedną z lepszych w dorobku pisarza. Bardzo długo miałem w pamięci opisaną przez niego historię z rowerami. Jego oddział, który uciekał przed Rosjanami, zostawił go w opuszczonym domu, aby osłaniał odwrót. Reszta miała uciekać na przypadkowo znalezionych rowerach. On jako jedyny nie umiał jeździć na rowerze więc musiał zostać sam. Wydawałby się, że zapadł na niego wyrok, jednak jego kamraci zaraz po wyjedzie z podwórka zostali co do jednego skoszeni ogniem karabinu maszynowego. A kręcące się koło ostrzelanego roweru symbolizowało ślepe trafy losu, które spadają na każdego bez względu na sytuację.

Znakiem czasu na postępujący relatywizm historyczny jest to, że autor dużo miejsca poświecił na opis „cierpień” niemieckich żołnierzy w amerykańskich obozach jenieckich. Grass w grafomańskiej formie opisuje odczuwany przez wszystkich jeńców głód, jakim byli dręczeni przez zwycięzców. Choć jak sam podkreślił, na kilka tysięcy jeńców żaden z głodu nie umarł. Po przeczytaniu tego fragmentu obejrzałem na You Tube filmy z pierwszych dni wyzwalania obozów koncentracyjnych, gdzie wśród zwałowanych świeżych trupów, krzątały się żywe szkielety i ci zagłodzeni ludzie przez jeszcze całe tygodnie umierali z niedożywienia, pomimo zapewnionej im opieki.

Dość ciekawa literacko-fantazyjna autobiografia Guntera Grassa. Książka wpisywała się w auto da fe autora, który w tym czasie publicznie przyznawał się do swojej służby w formacjach wojskowych III Rzeszy już pod koniec wojny. Może nie było by w tym nic osobliwego, gdyby nie to, że 17-letni wówczas Grass służył w oddziałach Waffen SS. Należy pamiętać, że w tych jednostkach...