https://grafomanya.wordpress.com/2016/10/04/wiatr-od-wschodu-slaska-opowiesc-sowizdrzalska-recenzja/

„Moje serce jest zbyt duże dla jednej ojczyzny, ale za małe dla dwóch” – ten cytat z Alzatczyka René Schickele wybrał na motto swojej powieści August Scholtis. Autor znakomitego „Wiatru do Wschodu” to niemal zapomniany dziś Ślązak, urodzony u zarania XX wieku syn chłopa pańszczyźnianego, samouk, świadek pierwszej wojny światowej, powstań i plebiscytu (za Polską czy za Niemcami), ale przede wszystkim, wielki głos biorący w obronę śląski lud tamtego czasu, wykorzystywany bezlitośnie przez wszystkich – okrutnych pruskich junkrów, przebiegłych, śliskich niczym żmije propolskich i proniemieckich działaczy politycznych oraz, odgrywający w powieści wyjątkowo paskudną rolę – chciwy katolicki kler.

Ślązak ma na świecie bardzo źle. Jest biedny. Jest brudny. Jest zapijaczoną, niewykształconą, kierującą się zabobonnym niemal strachem (opresyjna religia!), amoralną kreaturą, dającą się wodzić za nos temu, kto głośniej krzyczy. A w powieści Scholtisa najgłośniej krzyczą Polacy. A nawet gorzej – nie Polacy, tylko niejaki Korfanty (w powieści tytułowany Wojcechem), niby swój, ale przecież demoniczny polityk, gotów obiecać każdemu Ślązakowi krowę, byleby tylko ten w plebiscycie opowiedział się za przynależnością Śląska do Polski, a jeśli to za mało, by chwycił za broń i poszedł się za tę, obcą mu Polskę bić w kolejnym powstaniu.

Obcą? Obcą Polskę?

Tak, bo w „Wietrze ze Wschodu” Polska jest obca i stanowi o wiele gorszy wybór, niż Niemcy. Powieść ukazała się w roku 1932. Gwoli ścisłości i na obronę autora dodać należy, że niemal natychmiast została zakazana przez nazistów, ale mnie (po połowie Polce i Ślązaczce), nie umyka jej antypolskie przesłanie. Ślązakowi byłoby najlepiej, gdyby wszyscy: Polacy, Niemcy, bogacze i Kościół Katolicki dali mu święty spokój, jednak jeśli już nie chcą odczepić się od niego wszyscy, to niech już zostaną Niemcy (kraj leżący po drugiej stronie Odry jawi się Ślązakowi niczym raj) i niech zaszczepią mu swoją ewangelicką wiarę, pełną szacunku dla człowieka. Albo może… niech na Ziemi zapanuje wolność, równość i braterstwo w komunizującym duchu robotniczych wspólnot. Bo i taką tęsknotę za Marksem i Engelsem u Scholtisa znaleźć można. Podobnie jak żal za macierzą (Niemcy), która to macierz jednak, zamiast przygarnąć i po głowie pogłaskać, batoży z byle powodu ręką ziemskiego posiadacza i wykorzystuje silne śląskie barki jak jej wygodnie. A to do pracy ponad siły, a to do zabijania. Wyśmiewając przy tym okrutnie rozwodniony dialekt, jakim posługuje się tutejsza ludność (Wasserpolnisch). W powieści Scholtisa niewielu jest ludzi światłych, którzy by, jak pewien przybyły z głębi Rzeszy nauczyciel, zechcieli zrozumieć, że Ślązaka nie trzeba przerabiać ani na niemiecką, ani na polską modłę, bo Ślązak nie jest ani ich, ani nasz. Ślązak jest swój i w tym tkwi jego siła. I tej sile powinno się ustąpić miejsca, by powstać mógł lepszy, pełniejszy człowiek. Taki Kaczmarek (bohater „Wiatru od Wschodu”), który, zrodzony w brudzie, świerzbie i zabobonie, mógłby stać się zaczątkiem kogoś lepszego na tej biednej ziemi przycupniętej cichutko między Odrą a Przemszą.

Mógłby, ale się nie stanie, ponieważ tak naprawdę, nikomu nie zależy na tym, by się Ślązak w człowieka przemienił.

https://grafomanya.wordpress.com/2016/10/04/wiatr-od-wschodu-slaska-opowiesc-sowizdrzalska-recenzja/

„Moje serce jest zbyt duże dla jednej ojczyzny, ale za małe dla dwóch” – ten cytat z Alzatczyka René Schickele wybrał na motto swojej powieści August Scholtis. Autor znakomitego „Wiatru do Wschodu” to niemal zapomniany dziś Ślązak, urodzony u zarania XX wieku syn chłopa...