Wreszcie możemy przeczytać naszym małym czytelnikom świetną, uwielbianą przez angielskie dzieci, rodziców i nauczycieli, książkę „Idziemy na niedźwiedzia”. Wydana po raz pierwszy ponad 25 lat temu niedługa, rymowana opowieść o wyprawie pewnej rodziny na niedźwiedzia, oparta jest na znanej amerykańskiej piosence angażującej maluchy do pokazywania niektórych treści i naśladowania dźwięków. Tom od czasu premiery cieszy się niesłabnącą popularnością, zaliczany jest do klasyki literatury dziecięcej i stanowi żelazną pozycję w biblioteczce domowej prawie każdego rozwiniętego czytelniczo anglojęzycznego kilkulatka. Ciekawe, czy nasze kilkulatki także polubią tę zabawną opowieść.

Historia, zmieniona nieco i opowiedziana na nowo przez angielskiego poetę Michaela Rosena, jest dość prosta – pewna kilkuosobowa rodzina wybiera się na niedźwiedzia, którego chcą złapać. Plan nie jest zbyt precyzyjny, chodzi o samą wyprawę i zabawę. W wyprawie biorą udział: tata, niemowlę, dwoje kilkulatków i nieco starsza od nich (8-10-letnia) dziewczynka. Gdy już znajdą niedźwiedzia ich zamiary ulegną pewnej znaczącej zmianie… Tyle wyczytać można z treści, ale jest także forma, która pozwala nas cieszyć się naśladowaniem dźwięków towarzyszącym członkom rodziny podczas kojonych trudności podczas wyprawy.

Ogromnym atutem tomu są jednak ilustracje Helen Oxenbury, uznanej artystki (wśród jej wielu świetnych prac znajdują się m.in. te do „Alice’s Adventures in Wonderland” Lewisa Carrolla) oraz autorki książek dla dzieci. Tym razem w jej pracach, obok świetnej kreski doskonale oddającej gesty i mimikę dzieci, zwraca uwagę podział na prace barwne i czarno-białe. Najpierw układają się one naprzemiennie, po punkcie kulminacyjnym – zostają już tylko ilustracje w kolorze. Gdy przyjrzymy się treści, jasne się staje, że kolor podkreśla akcję i działanie rodziny w obliczu trudności, natomiast ich myśli i plany, oddane jako szkice w czerni i bieli, doskonale oddają ich potencjalność, ale jeszcze nieurzeczywistnienie. Co ciekawe to właśnie na tych kolorowych stronach umieszczono onomatopeje czyli słowa dźwiękonaśladowcze, oddające przedzieranie się bohaterów przez trudności, spowodowane kontaktem z kapryśną czy groźną naturą. Zatem mały czytelnik otrzymuje przesłanie, że to dzięki podjęciu działania, a nie tylko rozważaniom czy słowom, a także w kontakcie z przyrodą jej/jego życie oraz otaczający świat nabiera barw i staje się prawdziwy. Warto dodać, że w pierwszych wydaniach angielskich także litery tytułu na okładce książki wydrukowano w kolorze – każda jest inna. Na uwagę zasługuje także ostatnia, już na wyklejce, ilustracja przestawiająca zrezygnowanego (smutnego?) niedźwiedzia wracającego do domu. Ilustratorka w ten sposób przemyślnie sugeruje, że może cały sens opowieści jest zupełnie inny, niż założyliśmy…

Brawa należą się bez wątpienia tłumaczowi książki Maciejowi Byliniakowi, który stanął wobec niełatwego zadania oddania rytmów i rymów oryginalnego tekstu w naszym języku. Zadanie to było tym trudniejsze, że - po pierwsze - dzieci polskie nie znają piosenki-pierwowzoru książki, zaś po drugie – niełatwo oddać rytmiczność tekstu, który w oryginale składa się w większości ze słów jedno- i dwusylabowych. Język polski obfituje natomiast w wyrazy trzysylabowe, które znacznie trudniej używać do śpiewania czy skandowania. Ponadto angielskie onomatopeje układają się w niezwykle zabawne, podobne brzmieniowo pary słów, np. „swishy swashy” czy „squelch, squerch”, których nie sposób oddać po polsku – udało się to tylko z parą „Plusk, plask!” Miejmy nadzieję, że tłumacz i Wydawnictwo Dwie Siostry sięgną także po kolejne urocze książki Helen Oxenbury.

Opowieść o rodzinnej wyprawie czytana rytmicznie i z zabawną ekspresją bardzo spodobała się ciekawej świata trzyipółletniej czytelniczce, która zaraz po lekturze zaczęła już samodzielnie „czytać” książkę, doskonale odtwarzając z pamięci całe fragmenty i przejęciem naśladując dźwięki pojawiające się w bardziej emocjonujących miejscach. I to niech będzie najlepsza rekomendacja tej pięknie wydanej książki.

Jowita Marzec