bardziejlubieksiazki.pl

Reportaż Marcina Kąckiego Białystok. Biała siła, czarna pamięć to trudna książka. Autor w bardzo zgrabny sposób przedstawia nam dzieje miasta, prowadzi nas przez historię, pokazuje wydarzenia, które miały wpływ na to, jakim Białystok jest miejscem dzisiaj. A historia Białegostoku obfituje w wydarzenia, które do dzisiaj wywołują burzliwe dyskusje, wielkie emocje. Każdy broni tej swojej „prawdziwszej” wersji historii. Kącki konfrontuje przedwojenną, wielokulturową rzeczywistość Białegostoku z amnezją współczesności. Wszystko w tej książce ma dwie strony.

I tak, łatwo nam dzisiaj idealizować przeszłość. Nie żyjemy w niej, więc możemy wyobrażać sobie, jak wspaniale się żyło w takim wielokulturowym Białymstoku. I tak, łatwo nam dzisiaj oskarżać miasto o amnezję, o antysemityzm, o to, że wielokulturowość pozostała tylko na billboardach na pokaz. I w zasadzie każdy ma prawo do własnego spojrzenia. Nie ma w tym nic złego, bo każdy patrzy na rzeczywistość subiektywnie, przez pryzmat swoich doświadczeń, swoich poglądów, swojego ja. Ale najważniejsze jest to, żeby za tym patrzeniem szło zrozumienie dla drugiej strony. W trakcie lektury cisnęło mi się na usta, że jesteśmy bardzo pamiętliwi, zawzięci i nie umiemy patrzeć szerszą perspektywą. Kącki opisuje sytuację, kiedy udało się zorganizować Światowy Kongres Esperanto w Białymstoku. I zamiast cieszyć się, że taka impreza odbędzie się w mieście, zamiast dostrzec jak bardzo można na tym skorzystać, to nie. Trzeba zniszczyć, zepsuć, przerwać. Bo tak, dla zasady, bo Zamenhof był Żydem.

Takich przykładów daje Kącki wiele. Prawo do swojego postrzegania historii, do zgody albo niezgody, do przeżywania, do pamiętania albo zapominania ma każdy. Dla mnie książka zadaje bardzo ważne pytanie – czy można pamiętać bez nienawiści? Można, bo takie przykłady Kącki również daje, rozmawia z ludźmi, którzy wiedzą, że zamknięte koło nienawiści do niczego nie prowadzi, rozmawia z ludźmi, którzy widzą sens w pamiętaniu i walczą o to.

Po przeczytaniu tej książki mam wrażenie, że jesteśmy mistrzami w usprawiedliwieniu się. Jeśli znaleźliśmy usprawiedliwienie, to przestaje mieć sens wszelka dyskusja, czy czyn był dobry czy zły. Mieliśmy powód, a więc mogliśmy to zrobić. Mam też wrażenie że to, czego nam brakuje to zrozumienie i współodczuwanie. Uważamy, że mamy prawo krzywdzić, bo sami zostaliśmy skrzywdzeni. A przecież to tak nie działa. Kiedy czytałam reportaż Dominiki Surmiak-Domańskiej Ku Klux Klan. Tu mieszka miłość uderzyło mnie to, że takie rasistowskie zachowania są jeszcze dzisiaj możliwe. Ale wiadomo, Stany, oni mają swoją historię, swoje demony, a poza tym odbiór książki też zupełnie inny, bo historia za oceanem. A okazuje się, że w Białymstoku ludzie o innym kolorze skóry boją się wyjść do sklepu, bo mogą zostać pobici. W Polsce, czyli jednak całkiem niedaleko. I to nie pięćdziesiąt lat temu. Dzisiaj, teraz.

Aż chciałoby się zacytować jednego z bohaterów reportażu: Ja tego, kurwa, nie rozumiem, znam wszystkich, ale nie rozumiem! Słyszałem, że jeden sobie wytatuował „Polskę Walczącą” i swastykę. Kto ich historii uczyl? Co to za świat?

bardziejlubieksiazki.pl

Reportaż Marcina Kąckiego Białystok. Biała siła, czarna pamięć to trudna książka. Autor w bardzo zgrabny sposób przedstawia nam dzieje miasta, prowadzi nas przez historię, pokazuje wydarzenia, które miały wpływ na to, jakim Białystok jest miejscem dzisiaj. A historia Białegostoku obfituje w wydarzenia, które do dzisiaj wywołują burzliwe dyskusje,...