Nie przepadam za okołowojenną tematyką, jednak ta powieść skusiła mnie swoim orientalnym klimatem oraz Turcją, o której mam niewielkie pojęcie. Ponadto miałam nadzieję, na historyczną opowieść romansową i choć początek dwudziestego wieku, nie jest moim ulubionym okresem, to postanowiłam dać tej powieści szansę.

Od samego początku zachwyciło mnie przedstawienie Stambułu zaraz po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Bardzo szczegółowy obraz miasta został uzupełniony świetnie i dokładnie wyrysowanym tłem historycznym. Nie miałam pojęcia jak dla Turcji zakończyła się pierwsza wojna światowa, więc polityczne szczegóły okupacji miasta nad Bosforem były dla mnie interesującą nowością.

W książce znaleźć można też historię miłosną, niebanalną i pełną przygód. Leyla, jest małżonką Selima sekretarza sułtana Mehmeta VI, którego rozejm zmusza do wielu ustępstw wobec państw zachodnich. Na pozór wiedzie szczęśliwy i spokojny żywot, zgodnie z tradycjami, których zaciekłą obrończynią jest jej teściowa. Życie Leyli komplikuje się, gdy ze studiów w Berlinie wraca jej brat, opowiadający się za nowym porządkiem i nie potrafiący pogodzić się z obecną, poddańczą rolą Turcji. Wkrótce potem w dość dramatycznych okolicznościach w domu Leyli pojawia się Hans Kastner i młoda kobieta po raz pierwszy odczuwa czym jest prawdziwa miłość.

W powieści znajdziemy szereg interesujących postaci. Selim, małżonek Leyli, jest człowiekiem wiernym dawnym ideałom, nie traci nadziei na pomyślne wyniki rokowań z aliantami, które nie sprowadziłyby na Turcję hańby. Jego matka to zaciekła obrończyni dawnych tradycji, kobieta despotyczna i to ona rządzi w kobiecych pokojach, pozostawia swojej synowej pewną swobodę, choć nie omieszka odpowiednio komentować jej postępowania. Doskonale zdaje sobie sprawę, że świat wokół niej się zmienia i że jest już ostatnim pokoleniem wiernym tradycji. Najważniejszą postacią w tej opowieści z pewnością jest Leyla. Mamy okazję obserwować, jak się rozwija, jak dojrzewa do zmian i udaje jej się wyzwolić z narzuconej tradycją roli, której wcześniej biernie się poddawała. Ogromna w tym zasługa Hansa, który pomógł jej otworzyć oczy na to, co dzieje się w Turcji i jakie to może mieć konsekwencje. Ciekawą postacią jest również sam Hans, niemiecki archeolog, o tureckiej duszy, oddany opozycyjnemu generałowi Mustafie Kemalowi.

Fabuła książki oscyluje wokół miłości między Leylą a niemieckim archeologiem, jednak ich płomienne uczucie nie jest w powieści najważniejsze. Równie ważną rolę odgrywają tu polityczne i społeczne przemiany, z którymi boryka się największy z bohaterów książki - Stambuł. To właśnie zmiany, jakie przechodzi miasto są najciekawsze. Historia miłosna dość szybko zaczęła mnie nużyć, gdyż rozegrana jest w dość ograny sposób, a zachowania bohaterów, nie tylko Leyli i Hansa są przewidywalne.

Jest to dość interesująca powieść, która potrafi zachwycić opisywaną scenerią, pozwala poczuć mnogość aromatów Stambułu, wręcz znaleźć się na jego ulicach. 

Barbara Sulkowska