Od samego początku zachwyciło mnie przedstawienie Stambułu zaraz po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Bardzo szczegółowy obraz miasta został uzupełniony świetnie i dokładnie wyrysowanym tłem historycznym. Nie miałam pojęcia jak dla Turcji zakończyła się pierwsza wojna światowa, więc polityczne szczegóły okupacji miasta nad Bosforem były dla mnie interesującą nowością.

W książce znaleźć można też historię miłosną, niebanalną i pełną przygód. Leyla, jest małżonką Selima sekretarza sułtana Mehmeta VI, którego rozejm zmusza do wielu ustępstw wobec państw zachodnich. Na pozór wiedzie szczęśliwy i spokojny żywot, zgodnie z tradycjami, których zaciekłą obrończynią jest jej teściowa. Życie Leyli komplikuje się, gdy ze studiów w Berlinie wraca jej brat, opowiadający się za nowym porządkiem i nie potrafiący pogodzić się z obecną, poddańczą rolą Turcji. Wkrótce potem w dość dramatycznych okolicznościach w domu Leyli pojawia się Hans Kastner i młoda kobieta po raz pierwszy odczuwa czym jest prawdziwa miłość.

W powieści znajdziemy szereg interesujących postaci. Selim, małżonek Leyli, jest człowiekiem wiernym dawnym ideałom, nie traci nadziei na pomyślne wyniki rokowań z aliantami, które nie sprowadziłyby na Turcję hańby. Jego matka to zaciekła obrończyni dawnych tradycji, kobieta despotyczna i to ona rządzi w kobiecych pokojach, pozostawia swojej synowej pewną swobodę, choć nie omieszka odpowiednio komentować jej postępowania. Doskonale zdaje sobie sprawę, że świat wokół niej się zmienia i że jest już ostatnim pokoleniem wiernym tradycji. Najważniejszą postacią w tej opowieści z pewnością jest Leyla. Mamy okazję obserwować, jak się rozwija, jak dojrzewa do zmian i udaje jej się wyzwolić z narzuconej tradycją roli, której wcześniej biernie się poddawała. Ogromna w tym zasługa Hansa, który pomógł jej otworzyć oczy na to, co dzieje się w Turcji i jakie to może mieć konsekwencje. Ciekawą postacią jest również sam Hans, niemiecki archeolog, o tureckiej duszy, oddany opozycyjnemu generałowi Mustafie Kemalowi.

Fabuła książki oscyluje wokół miłości między Leylą a niemieckim archeologiem, jednak ich płomienne uczucie nie jest w powieści najważniejsze. Równie ważną rolę odgrywają tu polityczne i społeczne przemiany, z którymi boryka się największy z bohaterów książki - Stambuł. To właśnie zmiany, jakie przechodzi miasto są najciekawsze. Historia miłosna dość szybko zaczęła mnie nużyć, gdyż rozegrana jest w dość ograny sposób, a zachowania bohaterów, nie tylko Leyli i Hansa są przewidywalne.

Jest to dość interesująca powieść, która potrafi zachwycić opisywaną scenerią, pozwala poczuć mnogość aromatów Stambułu, wręcz znaleźć się na jego ulicach. 

Barbara Sulkowska