Podjęta w monografii problematyka wynika z potrzeby dookreślenia i ciągłego monitorowania sytuacji edukacyjno-rozwojowej dzieci i młodzieży z wiosek i miejscowości o charakterze małomiasteczkowym. Starano się w niej uwzględnić większość wpływających na nią uwarunkowań społeczno-ekonomicznych.

Opracowanie ma charakter informacyjno-utylitarny. Może ono w znacznym stopniu ułatwić osobom odpowiedzialnym za oświatę w gminach wójtom, radnym, dyrektorom szkół i nauczycielom podjęcie działań zapewniających wyrównanie poziomów kształcenia w szkolnictwie wiejskim w stosunku do szkół z dużych miast oraz działań zapewniających dostosowanie edukacji do wymagań prawnych i standardów Unii Europejskiej. Prezentowany materiał może także ułatwić opracowanie długofalowego planu walki z bezrobociem strukturalnym. Może stanowić wytyczną do poprawy infrastruktury technicznej i przestrzennej na obszarach wiejskich i w małych miasteczkach oraz inspirować do poprawiania ekonomicznego i kulturalnego poziomu życia społeczności wiejskich. Powinien też przyczynić się do podwyższania kwalifikacji edukacyjnych nauczycieli ze środowisk wiejskich i małomiasteczkowych. Może też stanowić inspirację dla rodziców do zapobiegania i ograniczania wpływu negatywnych wzorców na kształtowanie postaw moralno-etycznych dzieci i młodzieży.