„Uwolniłaś się od wszelkich kompromisów między tradycyjną powieścią i własnym oryginalnym talentem. Wydaje mi się, że przerzuciłaś most nad przepaścią, jak istniała między Twoimi innymi powieściami i prozą eksperymentalną(…)”- to słowa samego T.S.Eliota, które poeta skierował do Wirginii Woolf po ukazaniu się w roku 1922 jej trzeciej powieści.

„Pokój Jakuba”, dzięki staraniom Wydawnictwa Literackiego, po raz pierwszy ukazał się na polskim rynku księgarskim. Świetny przekład Magdy Heydel to prawdziwa uczta dla wielbicieli wybitnej literatury. Dwie pierwsze książki autorki „Fal” ówczesna krytyka angielska przyjęła z ciepłem, ale dopiero „Pokój Jakuba” stał się cezurą, wyznaczającą początek dojrzałości i sławy, jaką osiągnęła pisarka. Ta powieść stałą się początkiem rewolucji stylistycznej, której apogeum obserwujemy w „Pani Dalloway”.

Virginia Woolf jest pisarką wymagającą. Swoją prozą zmusza czytelnika do ciągłego skupienia, uważnego śledzenia wątków, w przeciwnym wypadku, odbiorca może się pogubić, może nie nadążyć za porwaną strukturą tekstu. „Pokój Jakuba” to preludium do późniejszych dzieł pisarki. Woolf tworzy niezwykłe studium psychologiczne Jakuba Flendersa. Bohatera poznajemy jako młodego chłopaka, który wraz z matką i braćmi spędza beztroskie dzieciństwo na wzgórzach Kornwalii. W wieku dziewiętnastu lat wyrusza na studia do Cambridge. Tam rozkochuje się w literaturze, toczy dyskusje z przyjaciółmi na temat sztuki, polityki, filozofii, piękna. Z czasem wyrusza do Londynu, Paryża, Włoch i wreszcie do Grecji, w której poszukuje wśród starożytnych ruin Partenonu, odpowiedzi na egzystencjalne pytania.
Perspektywa ciągle się zmienia, Virginia płynnie przechodzi z jednego wątku na drugi, z opisu przechodzi w dialog, z dialogu w monolog wewnętrzny, co daje wrażenie rozmycia, ale absolutnie nie zakłóca to komunikacji z czytelnikiem- wręcz przeciwnie-odbiorca poddaje się leniwemu tokowi narracji.
Ta proza opalizuje słowami. Sensualizm wypływa niemalże z każdą frazą. Poznajemy przy tym wiele postaci, wkradamy się w ich świadomość, poznając dzięki temu różne punkty widzenia. Osobowość Jakuba jest bowiem ukazywana w relacjach z przyjaciółmi i kobietami, które spotyka w swym życiu.
Ale „Pokój Jakuba” to nie tylko powieść o dojrzewaniu młodego Anglika. Virginia pod poszewką ukryła swe egzystencjalne i artystyczne rozterki. Dziwna sprawa z życiem polega na tym, że chociaż jego natura jest ludziom znana od setek lat, nikt jakoś dotąd nie przedstawił jego adekwatnego opisu- ten problem zawsze dotykał autorkę „Do latarni morskiej”. Jej żywiołem jest raczej rytm niż fabuła, a celem uchwycenie atmosfery jednej chwili, barwy, emocji, strzępka czyjejś rzeczywistości. Z tych skrawków pisarka tka subtelną i zmysłową prozę.
Znakomita powieść Virginii Woolf jest również swoistym hołdem złożonym Thoby’emu- bratu pisarki, który podczas rodzinnej wyprawy do Grecji zachorował na tyfus i umarł w bardzo młodym wieku. To on stał się pierwowzorem postaci Jakuba. Wirginia ukryła w „Pokoju Jakuba” wiele autobiograficznych wątków, a postaci, które umieściła w tekście mają swoje odbicie w rzeczywistych znajomych Woolf. Z tej perspektywy książka stanowi zaproszenie do gry w poszukiwanie klucza do rzeczywistości pozatekstowej, ale to już wyzwanie dla prawdziwych wyznawców angielskiej mistrzyni pióra.

„Uwolniłaś się od wszelkich kompromisów między tradycyjną powieścią i własnym oryginalnym talentem. Wydaje mi się, że przerzuciłaś most nad przepaścią, jak istniała między Twoimi innymi powieściami i prozą eksperymentalną(…)”- to słowa samego T.S.Eliota, które poeta skierował do Wirginii Woolf po ukazaniu się w roku 1922 jej trzeciej powieści.

„Pokój Jakuba”, dzięki...