Tadeusz Wolsza „Więzienia stalinowskie w Polsce”.

„Więzienia stalinowskie w Polsce” to kolejna znakomita publikacja Wydawnictwa RM, wchodząca w skład szerszego cyklu „Sekrety Historii”, której autor Tadeusz Wolsza podjął się trudnej próby zmierzenia się z bolesnymi meandrami naszej tragicznej historii najnowszej.

W oparciu o archiwalne dokumenty Departamentu Więziennictwa i Obozów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego oraz licznych relacji i wspomnień ludzi, którzy na własnej skórze miękli okazję przekonać się jak naprawdę wygląda, głoszona przez komunistów, „ludowa sprawiedliwość”, stworzył wielopłaszczyznowy obraz funkcjonowania stalinowskich miejsc odosobnienia w Polsce. Dotyczyło to zarówno osławianych komunistycznych więzień jak i obozów i ośrodków pracy przymusowej w latach 1945 – 1956, które w zamyśle twórców (na wzór radziecki –a jakże) miały odegrać bardzo ważną rolę gospodarczą: kamieniołomy, kopalnie, huty, budownictwo, przemysł drogowy, gospodarstwa rolne itd.

Autor podszedł do zagadnienia bardzo kompleksowo, ukazując powojenny system penitencjarny przez pryzmat wiele różnych czynników i uwarunkowań: życie codzienne więźniów politycznych, warunki panujące w celach i barakach (ukazane w zależności od miejsc, lokalnej specyfiki czy obowiązujących regulaminów),transport, odżywianie, higiena, paczki, wizyty najbliższych, zachowanie personelu, system kar, opieka lekarską, pierwsze godziny w celi.

Przebija się w tym z całą brutalnością wstrząsający opis gehenny jaką przeszli i doświadczyli w komunistycznych katowniach, polscy patrioci, częstokroć napiętnowani wyrokami śmierci, miesiącami a bywało że latami nie wiedząc iż kara ta została im zamieniona. Bezmiarem ludzkiego okrucieństwa i wynaturzenia, folgowania najniższym i najbardziej sadystycznym zachciankom, wszechwładną bezkarności katów i oprawców. To nadal słabo znane fakty z działalności polskiego aparatu bezpieczeństwa w okresie powojennym oraz zbrodni dokonanych przeciwko narodowi polskiemu (relacje z tego co działo się w obozach pracy jak np. Jaworznie powoduje iż nadal ciarki przechodzą mi po plecach) nadal są białą plamą, która wymaga zapełnienia.

Tadeusz Wolsza nie boi się poruszeń tematów kontrowersyjnych i trudnych, nazywając rzeczy po imieniu a zbrodniarzy i stalinowskich oprawców wymieniając z imienia i nazwiska. To nie suche, obojętne, przedstawienie faktów, lecz pisana z pasją i zaangażowaniem opowieść o dramacie ludzi pierwszej i drugiej konspiracji (oraz tych wszystkich, którzy z takich czy innych powodów nie chcieli się pogodzić z nowym, obcym nam, ustrojem państwa),o zbrodni, wypaczonej ideologii i normalności do której nie ma już powrotu.
Tragedia przedstawionych postaci jest tu odbiciem losu niemal całego pokolenia polskich patriotów ponoszących straszliwą cenę (w tym również ich rodziny) za przynależność do wszelkich antykomunistycznych organizacji takich jak AK, NSZ, NZW, WiN, czy politycznych partii: PSL czy SN. Szacuje się iż w ten sposób w latach 1945-1956 zamordowano zostało około 5000 polskich patriotów, a około 100 tysięcy skazanych zostało na wieloletnie wyroki, przechodząc piekło komunistycznych więzień. Ile tysięcy z nich zginęło bez tej parodii sprawiedliwości jak dziś nazywamy tzw. mordy sądowe, zamordowanych w ubeckich „powiatówkach”, leśnych ostępach, ciężko jest nawet oszacować.

Książka Tadeusz Wolsza szarpie naszymi emocjami, zmusza do przemyśleń i naprawdę głębokich refleksji. Przekonuje nas jak wiele jeszcze jest w naszej historii białych plam, ponurych tajemnic, niewygodnych pytań, które trzeba zadać i winnych których trzeba osądzić, choć dziś już niekiedy tylko symbolicznie.

Tadeusz Wolsza „Więzienia stalinowskie w Polsce”.

„Więzienia stalinowskie w Polsce” to kolejna znakomita publikacja Wydawnictwa RM, wchodząca w skład szerszego cyklu „Sekrety Historii”, której autor Tadeusz Wolsza podjął się trudnej próby zmierzenia się z bolesnymi meandrami naszej tragicznej historii najnowszej.

W oparciu o archiwalne dokumenty Departamentu...

Bardzo dobra książka.... Nasuwa się po raz kolejny pytanie: jak człowiek drugiemu człowiekowi potrafi zgotować taki los?

Bardzo dobra książka.... Nasuwa się po raz kolejny pytanie: jak człowiek drugiemu człowiekowi potrafi zgotować taki los?

Co jakiś czas spoglądam na swoją biblioteczkę i upewniam się w przekonaniu, że na naukę historii nigdy nie jest za późno. A już szczególnie, jeśli mówimy o historii własnego kraju. Tym bardziej nie powinien dziwić fakt, iż zabrałam się za książkę profesora Tadeusza Wolszy, historyka i politologa, wykładowcy akademickiego i członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej pt. Więzienia stalinowskie w Polsce. System, codzienność, represje. Profesor Wolsza tematyką więziennictwa w powojennej Polsce zajmuje się od prawie dziesięciu lat.

Autor w trakcie pisania korzystał z niedostępnej do niedawna dokumentacji Departamentu Więziennictwa i Obozów MBP. Czerpał także z memuarystyki (pamiętnikarstwa). Dzięki takim źródłom mógł dokładnie odtworzyć metody represji więźniów, ich niewyobrażalnie ciężką pracę w kopalniach, kamieniołomach czy - co zdarzało się raczej rzadko - w gospodarstwach rolnych.

Publikacja ta jest pierwszą w Polsce próbą przedstawienia życia codziennego więźniów politycznych. Ich egzystencja toczyła się w różnych miejscach odosobnienia: obozach, więzieniach i ośrodkach pracy więźniów. Mowa tu o latach stalinowskiego terroru, czyli od 1945 do 1956 roku. Autor dokonuje podziału miejsc odosobnienia, gdyż różniły się one swym charakterem. Inne było w tych ośrodkach nie tylko wyposażenie cel czy baraków, ale też inne obowiązywały w nich regulaminy czy... zachowanie personelu. Życie codzienne w każdym rodzaju tych ośrodków wyglądało zatem inaczej. "Więzienia stalinowskie w Polsce" to książka poruszająca szereg zagadnień związanych z więziennictwem, począwszy od lokalizacji i wyglądu zewnętrznego owych ośrodków, pierwsze godziny w miejscu odosobnienia, poprzez regulaminy baraków i cel, paczki, posiłki, kary, aż po ucieczki, bunty, wyroki śmierci, opiekę lekarską czy (!) czas wolny.

Poznajemy rozmieszczenie geograficzne poszczególnych miejsc odosobnienia - do każdego rozdziału została bowiem załączona odpowiednia mapa. Warto przy tej okazji zaznaczyć, iż więźniów segregowano na trzy grupy: A, B, C (A - najbardziej niebezpieczni, wrogowie Polski Ludowej - zakres przestępstw: szpiegostwo, sabotaż, zbrodnie stanu - by wymienić tylko niektóre; B - więźniowie społecznie niebezpieczni, ale którzy nie byli organizatorami grup przestępczych; C - najmniej niebezpieczni społecznie, w tym m.in. ludzie skazani za nadużycie władzy oraz "więźniowie pospolici").

Pierwszy rozdział dotyczy więzień. Powołując się na dane liczbowe autor unaocznia, jak bardzo przeludnione były w omawianym czasie więzienia w Rawiczu, Fordonie czy Wronkach (o ile przed wojną cele były jedno- lub dwuosobowe, o tyle po wojnie trzymano tam pięć lub sześć osób, zdarzało się i więcej). Profesor Wolsza cytuje wspomnienia więźniów, którzy po raz pierwszy ujrzeli docelowe miejsce skazania. Opisuje, jak wyglądał transport - organizowany najczęściej w godzinach późnonocnych lub o świcie. Pierwsze godziny w więzieniu nie różniły się zbytnio od siebie w poszczególnych zakładach. Rytuał miał powodować napięcie i niepewność wśród przybyłych więźniów. Powitanie było po prostu poniżające. Dalej skupia się autor na przedstawieniu codzienności więźniów: problemach z higieną, ubogim i jednostajnym wyżywieniem, relacjach ze strażnikami, odwiedzinach bliskich. Nie omija tematu tzw. kapusiów czy cel śmierci, w których umieszczano więźniów czekających na wyrok śmierci. Niezwykle interesująco opisuje autor ucieczki z więzień. Mój podziw wzbudza hart ducha więźniów, którzy mimo przeciwności losu, próbowali jakoś sobie radzić, organizowali sobie święta (robili praktycznie coś z niczego) czy wzajemną naukę (!) - w latach 1945-1953 dostęp do bibliotek był ograniczony, więc robiono "prelekcje" z tematów, które znano, oczywiście w ukryciu. Jednym słowem: życie kulturalne kwitło. Kolejny rozdział poświęcony jest obozom pracy przymusowej. Obozy te miały odegrać ważną rolę gospodarczą - chodziło o tanią siłę roboczą w budownictwie, górnictwie czy hutnictwie. Około 3/4 więźniów pracowało poza obozami: w cegielniach, żwirowniach czy przy budowie dróg. Miejsca te miały być placówkami resocjalizującymi (w odróżnieniu od obozów hitlerowskich, choć tworzone na ich miejscu - przejmowano dotychczasową infrastrukturę). Warunki żywieniowe były znacznie gorsze niż w więzieniach. Zły stan sanitarny wpływał na rozprzestrzenianie się wielu chorób, starszym ludziom nie dawał szans na przeżycie. W ostatnim rozdziale przedstawiono życie codzienne w ośrodkach pracy więźniów. Jedno jest pewne: egzystencja więźniów w peerelowskich miejscach odosobnienia była niezwykle trudna - warunki socjalno-bytowe i opieka zdrowotna stawiały pod znakiem zapytania kwestię godności ludzkiej. Bezwzględność kierownictw i służby więziennej zmusza do wniosku, iż działania na najwyższych szczeblach władzy były celowe: zatrudniano takich naczelników i komendantów, którzy potrafili poradzić sobie z tłumami wrogów kraju.

"Więzienia stalinowskie w Polsce" to publikacja naukowa, w której dominuje jednak język popularnonaukowy, który nie powinien przysparzać trudności w zrozumieniu. Szeroko nakreślone zostały tu podstawowe informacje na temat systemu penitencjarnego funkcjonującego w latach 1945-1956 w Polsce. Przytaczane przez autora liczby dotyczące chorych czy zgonów porażają. Wstrząsająca lektura.


To książka nie tylko dla pasjonatów powojennej historii Polski. Warto do niej zajrzeć z kilku powodów: rzetelności autora w przytaczaniu niezbędnych danych, klarownego języka publikacji oraz głównie - ważkiej tematyki dotyczącej powojennej historii naszego kraju.

Co jakiś czas spoglądam na swoją biblioteczkę i upewniam się w przekonaniu, że na naukę historii nigdy nie jest za późno. A już szczególnie, jeśli mówimy o historii własnego kraju. Tym bardziej nie powinien dziwić fakt, iż zabrałam się za książkę profesora Tadeusza Wolszy, historyka i politologa, wykładowcy akademickiego i członka Rady Instytutu Pamięci Narodowej pt....

Pierwszy postój na trasie z dworca kolejowego do więzienia był zorganizowany tuż przed bramą zakładu karnego. Na komendę na kolana padnij rzuciliśmy się wszyscy na ziemię i patrzyliśmy na ciemniejącą przed nami bramę z autentycznym szacunkiem. Klęczeć grzecznie, bo nie zasłużyliście na to wspaniałe mieszkanie szmaty bandyci zdrajcy(frag.ksiażki)- tak witano więźniów w stalinowskich w Polsce.

POLSKIE OBOZY KONCENTRACYJNE - jak szybko się burzymy gdy ktoś gdzieś na świecie użyję tego hasła odnośnie do Auschwitz, Majdanku czy Sobiboru
Jednak w Polsce takie obozy istniały, powstawały razem z wkroczeniem armii czerwonej, oczywiście takie stwierdzenie (Polskie Obozy Koncentracyjne) jest nie ścisłe gdyż to sowiety je przynieśli ze wschodu a naszych polskich czerwonych ja polakami nie nazwę bo i oni się nimi nieczuli. Istniały więc wiezienia, obozy pracy gdzie ludzie masowo ginęli z głodu, chorób czy od strzału w tył głowy. Kim byli ci ludzie?
To wszyscy ci którzy podpadli nowej władzy, od chłopów którzy nie chcieli oddawać swoich plonów, po tysiące młodych ludzi którzy zawiązywali setki podziemnych organizacji przeciwko komunie. Wreszcie to Żołnierze Wyklęci którzy po 20 latach wolnej polski mają swoje święto. Jednak tak to jest że jeśli już pamiętamy to o tych najsławniejszych -Łupaszko, Pilecki,Młot czy Zapora to ludzie którzy powoli przedostają się do świadomości publicznej. A co ze zwykłymi żołnierzami czy tysiącami osób które pomagały w utrzymaniu się przez tyle lat partyzantki w Polsce? Trafiali oni własnie do tych więzień czy obozów, do brygad niewolniczo pracujących po 12 godzin w kopalniach.
Tadeusz Wolsza stworzył pierwszą książke tak gruntownie opisującą życie codzienne więźniów stalinowskich w Polsce. Nie trzeba czytać wielu pamiętników i wspomnień więźniów (choć zachęcam) ta książka to jakby antologia ich przeżyć. Oparta też na wielu dokumentach wytwarzanych przez reżim panujący po 1945 w Polsce.
O tych wydarzeniach nikt nie uczy w szkole, mało kto się nimi interesuję nie ma filmów, książek -(Na Lubimy Czytać tylko 1 osoba ma tę książkę na półce -chcę przeczytać, dla porównania Gułag-615, Los utracony 1222, Światu nie mamy czego zazdrościć 1327,Kod Leonarda da Vinci 3138 !!! Warto poznać historię naszego kraju!!!! Na koniec ogromny plus dla autora za styl gdyż książkę czyta się świetnie , jest to wzór pisania tak by zaciekawić odbiorcę. Zapewniam też że często będziecie tę książkę odstawiać bo porusza problem zbyt bolesny by go w jedną noc przetrawić.

Pierwszy postój na trasie z dworca kolejowego do więzienia był zorganizowany tuż przed bramą zakładu karnego. Na komendę na kolana padnij rzuciliśmy się wszyscy na ziemię i patrzyliśmy na ciemniejącą przed nami bramę z autentycznym szacunkiem. Klęczeć grzecznie, bo nie zasłużyliście na to wspaniałe mieszkanie szmaty bandyci zdrajcy(frag.ksiażki)- tak witano więźniów w...