Świat zbiera się z popiołów wielkiej wojny. Ludzkość, jak to ludzkość, postanawia nie popełniać więcej starych błędów i odtąd żyć w pokoju. Rzecz jasna robi to stwarzając nowy totalitaryzm. Nowa Utopia opiera się na relatywizmie - nikt nie może nikomu narzucać swoich racji, wszak każdy ma swoją rację - a tajna policja sumiennie pilnuje, aby tak właśnie było.
Po spalonych pustkowiach ciągną wielkie jarmarki, namioty cyrkowe, galerie osobliwości na kółkach. Ludzie płacą za oglądanie mutantów - dziwactw będących ofiarami promieniowania. Ludzkość chyba nigdy nie wyzbędzie się tęsknoty za Koloseum, w takiej, czy innej postaci ucieleśnionym.
W międzyczasie, gdzieś w tle, na wypadek, gdyby ludzkości zabrakło zmartwień, ma miejsce pierwszy kontakt z pozaziemskimi formami życia. Ziemia również usilnie stara się skolonizować sąsiednie planety, co, do tej pory niestety nie przyniosło żadnych owoców.

Oto świat Jonesa.

Tytułowy bohater wkracza w niego z zamiarem zaprowadzenia wielkich zmian. Naprawienia świata, wyzwolenia go, oczyszczenia ze szkodliwej i krzywdzącej ideologii. Jones to człowiek, który żyje dwa razy. Każdą chwilę swego życia przeżywa dwukrotnie, rozdarty między przyszłość i teraźniejszość. To postać tragiczna, bezsilna w obliczu targającego nim na wszystkie strony wartkiego nurtu losu.
Ludzkość zmierza w złą stronę a on, mimo swego wielkiego daru nie jest w stanie jej uratować. Walcząc z totalitaryzmem, stwarza totalitaryzm jeszcze cięższy, jeszcze ostrzejszy.

Oprócz wielu ciekawych wątków (zwłaszcza motyw głównego bohatera i jego małżeństwa) pojawiają się tu dwa wyjątkowo niezwykłe zagadnienia. Po pierwsze Dick podchodzi do kwestii kontaktu z Obcymi. Robi to w sposób niezwykle dojrzały (zwłaszcza biorąc pod uwagę jego wiek i fakt, że pisał o Jonesie w pierwszej połowie lat 50). Nie mamy tu bowiem do czynienia z żadną inwazją, czy też wojną - raczej z brakiem zrozumienia i niemożnością dialogu, wynikającymi z wielkiej odmienności.
To cudowne! W czasach, w których Ed Wood kręcił swoje filmy, z latającymi talerzami zwisającymi na sznurkach, kilkanaście lat po tym, jak Orson Welles wyreżyserował Wojnę Światów zatrważając tysiące słuchaczy, Philip Dick pisze o pierwszym kontakcie w sposób niesamowicie oryginalny i dojrzały, do dziś zaskakujący. Nie wierzy w naszą wyjątkowość, w obcych żądnych naszych zasobów, albo po prostu unicestwienia. Nic z tych rzeczy. Powtórzę raz jeszcze - to cudowne!

Po drugie - kolonizacja Wenus. Wątek ten rozwija się w tle, niejako poza zasięgiem głównych wydarzeń, koniec końców staje się jednak ważny. Piszę o nim, bo ten wydaje się właśnie, w przeciwieństwie do motywu kontaktu z obcymi, bardzo naiwny, co wynika z ówczesnego stanu wiedzy. Nieco bawi, zwłaszcza z perspektywy dzisiejszych czasów, gdy wiemy już, że atmosfera Wenus to w dużej mierze po prostu kwas, a jej powierzchnia to najgorętsze miejsce w Układzie Słonecznym (poza samym Słońcem, oczywiście). Zasiedlanie jej, to zdecydowanie nie najlepszy pomysł.


To jedna z pierwszych powieści Dicka. Bije z niej pewna prostota, zwłaszcza w porównaniu z późniejszymi dokonaniami, nie jest to jednak minusem. Książka jest bowiem ciekawa, porusza kilka motywów, każdy z nich jest dobrze i ciekawie rozwinięty, zwłaszcza tragizm samego Jonesa, będącego jednocześnie w dwóch punktach w czasie, nie mogącego jednak zmienić niczego. Świetnie.
Zdecydowanie polecam!

Świat zbiera się z popiołów wielkiej wojny. Ludzkość, jak to ludzkość, postanawia nie popełniać więcej starych błędów i odtąd żyć w pokoju. Rzecz jasna robi to stwarzając nowy totalitaryzm. Nowa Utopia opiera się na relatywizmie - nikt nie może nikomu narzucać swoich racji, wszak każdy ma swoją rację - a tajna policja sumiennie pilnuje, aby tak właśnie było.
Po spalonych...