Czy przypis, zwłaszcza w przekładach literackich, jest świadectwem niedostatecznej biegłości tłumacza, czy też, przeciwnie, jego skrupulatności i troski o jasny przekaz przełożonego na inny język dzieła? Odpowiedzi na to pytanie poszukują autorzy poszczególnych studiów, a wyniki ich analiz dają arcyciekawą panoramę strategii przekładowych i wydawniczych, uwzględniających, z jednej strony, elementy obcości tłumaczonych tekstów, z drugiej natomiast – wiedzę i zainteresowania określonego kręgu odbiorców.

Z recenzji prof. dr hab. Teresy Giermak-Zielińskiej



Przypisy należą do najważniejszych kategorii paratekstów; przypisy sporządzane przez tłumaczy, tych „drugich autorów” książek, mają wśród „uniwersum przypisów” swój odrębny charakter, pełnią specyficzne funkcje, dają się analizować na różne sposoby. Studium tych przypisów wzbogaca wiedzę o autorze i jego dziele, pokazuje warsztat tłumacza, jego kompetencje, a nawet fundamentalne założenia filozofii przekładu jako fenomenu interkulturowego. Zza tłumacza i przypisów wyłania się też czytelnik, poziom jego (zakładanej przez tłumacza i/lub wydawcę) wiedzy językowej, literackiej i kulturowej, polityka wydawnicza, głębsze problemy relacji między literaturami i kulturami, różnorodne aspekty recepcji tekstów literackich. Toteż problemy wypełniające tom (za)interesują i badaczy literatury (tak ze stanowiska jej teorii, jak też historii i społecznego rezonansu),i języka (zwłaszcza w perspektywie przekładoznawczej),edytorstwa i odbioru czytelniczego (by ograniczyć się do tych najważniejszych obszarów).

Z recenzji prof. dr hab. Krzysztofa Migonia



Przypisy tłumacza są najbardziej widocznym świadectwem i śladem jego swobody, miejscem, gdzie najmocniej ujawnia się jego subiektywizm. To właśnie tłumacz, kiedy opatruje tekst przypisem, nie tylko decyduje o tym, które elementy tekstu głównego uzna za „godne” lub wymagające objaśnienia, ale też w objaśnienie to wpisuje własną hierarchię ważności rzeczy (w postaci informacji wyselekcjonowanych do umieszczenia w przypisie),a niejednokrotnie również własne oceny zjawisk (kiedy otwarcie lub skrycie polemizuje z autorem lub go poprawia). W ten sposób przypis tłumacza staje się polem ujawniania się jego niezależności – wolności autora przekładu.

Elżbieta Skibińska, O przypisach tłumacza: wprowadzenie do lektury