Gdańsk, jeden z najważniejszych ośrodków gospodarczych i kulturalnych tej części Europy, w wyniku reformacji stał się w XVI wieku miastem protestanckim. W mieście pozostał jednak pewien margines ludności katolickiej, przywiązanej do tradycyjnej religii, która w wyniku reform i odnowy Kościoła, a przede wszystkim sprzyjających procesów demograficznych coraz bardziej zyskiwała na znaczeniu. Z jednej więc strony katolików w mieście nad Motławą dotyczyło wiele ograniczeń: brak dostępu do władzy, utrudnienia w nabywaniu obywatelstwa i członkostwa w cechach, zakaz publicznego kultu. Z drugiej strony, ponieważ katolicyzm stał się w Rzeczypospolitej Obojga Narodów religią panującą, główne ośrodki protestantyzmu w Prusach Królewskich, w tym Gdańsk, poddano kontrreformacyjnej presji, mającej także wymiar polityczny. Niniejsza książka to próba oceny funkcjonowania mniejszościowej grupy w warunkach nieustającej konfesyjnej konfrontacji, zarazem też bilans dwóch stuleci koegzystencji wrogich sobie, a jednak w wielu płaszczyznach skazanych na współpracę społeczności.