Trafiłem na tę pracę na jakiejś wyprzedaży. Leżała pośród innych książek, wyceniona na kwotę dużo mniejszą od ceny biletu autobusowego. To, co przede wszystkim przykuło mój wzrok, to imię autora wypisane wielkimi literami oraz znajomy mi obraz pt. „Logan’s revenge” autorstwa Roberta Griffinga (a dokładniej rzecz ujmując wycięta sama postać słynnego wodza Mingów). Książeczkę nabyłem bez namysłu, zaintrygowany jedną z ostatnich i najmniej znanych publikacji tegoż autora. Piszę „książeczkę”, ponieważ wydawnictwo to jest formatu raczej kieszonkowego, stron liczy sobie 112.

Po pobieżnym obejrzeniu tej jednej z ostatnich prac znanego Sat-Okha dowiadujemy się, że jest ona opatrzona rysunkami autora, a na czwartej stronie okładki znajduje się nawet dość obszerna notka o jego życiu, wraz z piękną fotografią w pióropuszu. Wiemy także, kto okładkę zaprojektował, ale niestety już nie dowiemy się, kto jest autorem obrazu na niej umieszczonego, ani nie poznamy samego jego tytułu. Mamy także fragment mapy z 1791 roku, obejmujący rejon jezior Górnego i Michigan. To, co jest zawsze alarmujące we wszelkich publikacjach, uderza także i tutaj – brak redaktora i korektora.

Przejdźmy zatem do tego, co najważniejsze, czyli treści. Bohaterem jest tytułowy Chippeway, opowiadający o swoim dzieciństwie, młodości i dorosłym, pełnym tragedii życiu. Sama narracja jest dość chaotyczna, przez co jest dość uciążliwa w odbiorze. Przez większość opowieści jest prowadzona w pierwszej osobie, lecz w niektórych momentach nagle przeistacza się w trzecią, po to by po chwili znów wrócić do pierwszej.

Chaos nie ogranicza się jednak wyłącznie do narracji. Pojawia się także w nazwach indiańskich. Raz mamy Indian Menomony, niedługo potem Menomini (a chodzi tu o jedno i to samo plemię). Pojawiają się także Indianie Winebaygos. Tu już czytelnik musi się domyślić, że chodzi o Winnebagów. Trudno pozbyć się wrażenia, że autor używa form nazw plemion, żywcem przepisanych z dodanego fragmentu mapy, bo i właśnie na niej widzimy tytułowych Chippewayów czy Winebaygos. Może autor miał taki zamysł, bo chciał odnieść się do rzeczywistości końca XVIII wieku, dlatego też nie użył - od dawna występujących w polskiej literaturze - nazw „Czipewejowie” czy „Winnebago”? Trudno natomiast zrozumieć, dlaczego tak uznany autor traktuje jako oddzielne plemiona Indian Ojibwa i Chippeway, skoro to jeden i ten sam lud.

Kolejnego rozczarowania czytelnik dozna czytając opis budowy wigwamu, tego jednak nie będę już szczegółowo przytaczał. Pojawia się także sporo słówek indiańskich, których w swej „Gwieździe Mohawka” użył Sławomir „Yackta-Oya” Bral, lecz – o dziwo – niektóre o zupełnie innym przypisanym znaczeniu.

Czas, w którym cała opowieść się toczy, niestety nie jest zgodny z dołączoną mapką. W pewnym momencie dowiadujemy się o istnieniu Nowego Amsterdamu, możemy zatem domyślić się, że chodzi tu o połowę XVII wieku. Fakt ten znów kłóci się z fabułą, która wskazywałaby na drugą połowę XVIII wieku, tym bardziej, że jest zbudowana na wątkach z życia wspomnianego wyżej wodza Logana.

Cała opowieść jest okraszona dość przesadną ilością metafor i wręcz do przesady narzucanych czytelnikowi przeświadczeń o indiańskim poszanowaniu przyrody. Poza tym dostajemy sporo opisów ceremonii i obrzędów. Czy wiarygodnych? Ja w to wątpię.

Książka wygląda na - delikatnie rzecz ujmując – niedopracowaną, a wręcz na surowy autorski tekst i tu nam się kłania zauważony brak redaktora i korektora.

Ogólnie rzecz biorąc, mimo wszystko książka jest warta przeczytania, przede wszystkim ze względu na samego autora i jego wcześniejszy dorobek, lecz trzeba się przedtem zaopatrzyć w bardzo gęste sito, jeśli chcemy się dowiedzieć czegoś o samych Indianach. Gdyby ta sama opowieść trafiła do wydawnictwa od innego, mniej znanego autora, to podejrzewam, że zostałaby z miejsca odrzucona.

Trafiłem na tę pracę na jakiejś wyprzedaży. Leżała pośród innych książek, wyceniona na kwotę dużo mniejszą od ceny biletu autobusowego. To, co przede wszystkim przykuło mój wzrok, to imię autora wypisane wielkimi literami oraz znajomy mi obraz pt. „Logan’s revenge” autorstwa Roberta Griffinga (a dokładniej rzecz ujmując wycięta sama postać słynnego wodza Mingów). Książeczkę...