Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W końcu, przynajmniej jak dla mnie, wyczerpująca i pełnowartościowa biografia Lutra. Oczywiście co jakiś czas takie się w Polsce pojawiały, niektóre nawet całkiem ciekawe, brakowało mi jednak jakiegoś pełnego i nowoczesnego ujęcia tej trudnej przecież do opisania postaci. Dopiero jubileusz 500-lecia reformacji stał się powodem do opublikowania takiej pracy (opinia pisana w 2017 r.). Luter, postać trudna, wieloznaczna i na pewno wymykająca się prostym schematom. Cieszę się że Autor tej książki zachował sporo krytycyzmu, nie uciekał od tematów naprawdę trudnych (jak stosunek Lutra do Wojen Chłopskich czy też jego trudnych dziś do odbioru pism antyżydowskich) i pokazywał Lutra przez pryzmat także jego słabości. Na minus sam bym powiedział, że w tych miejscach Autor mógł być odrobinę bardziej dociekliwy i krytyczny Niemniej, książka która nie zostawia za nami pomnikowej postaci bez rysy, a właśnie tym bardziej pozostawia nam postać ze wszechmiar ludzką. Taki zresztą jest protestantyzm, to tylko grzeszni ludzie, a nie "papieże" bez skazy, wielcy pomimo swoich słabości. Schiling do tego doskonale rozumie epokę i tłumaczy nam nią właśnie "Lutrem, pokazując jak bardzo były to inne czasy, systemy wartości od tych jakie znamy dziś. Jak bardzo w zasadzie to były radykalnie inne czasy, stąd przenoszenie jakichś naszych projekcji na tamte czasy, są z gruntu chybione. Biografia do tego bardzo nowocześnie napisana, że tak powiem to biografii problemowa, tzn. narracja nie jest czysto linearna, a właśnie linearno-problemowa - tj. Autor zbiera w rozdziały pewne ważkie kwestie związane z życiem reformatora i tak je opisuje, nie zważając że w następnym rozdziale znów będzie musiał nieco cofnąć się w czasie. To ostatnio powszechniejszy trend w tego typu literaturze, tu znakomicie zastosowany. Z drugiej strony mam wrażenie że nie jest to książka dla każdego, tj. wymaga od Czytelnika jednak jakieś minimalnej wiedzy co widać w kilku miejscach, gdy Schiling nie uwypukla pewnych kluczowych i znanych wydarzeń z należytym akcentem - np w rozdz o słynnym sejmie w Wormacji - pisze o samym nim b. dużo, ale gdzieś giną, te fundamentalne dla protestantów słowa "Nie chcę i nie mogę niczego odwołać, albowiem czynić coś przeciwko własnemu sumieniu nie jest rzeczą bezpieczną ani uczciwą. Tak stoję, inaczej nie mogę". Tzn one nawet padają, ale dla Schilinga są juz tak oczywiste, że koncentruje się na innych elementach. Dla mnie to zrozumiałe, ale dla kogoś kto Lutra nie zna, może to powodować pewien nadmiar informacji. Niezależnie od tego, serdecznie polecam!