Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Urzeczona Edny Fernades "Ostatnimi Żydami w Kerali" spróbowałam w EMPIK-u znaleźć jej inną książkę. Już sam tytuł mnie porwał: "Holy Warriors - A Journey into the Heart of Indian Fundamentalism". Była! Poprosiłam, aby zamówiona czekała na mój powrót z Indii. Jednak po powrocie z Indii rzuciły się na mnie inne książki i dopiero niedawno okazało się, że to książka, od której, jak zaczniesz ją czytać, to trudno ci się będzie oderwać. Oczywiście, jeśli interesuje ciebie, to co mnie – fundamentalizm indyjski. Edna Fernandes przyjrzała mu się w czterech wymiarach, pisząc na temat fundamentalizmu muzułmańskiego, chrześcijańskiego, sikhijskiego i hinduskiego. Zbierając materiały do przedstawienia tych problemów Edna przewędrowała Indie wzdłuż i wszerz, rozmawiając z wieloma osobami reprezentującymi wrogie sobie opcje. Bardzo obiektywnie przedstawiając ich racje. Według mnie niezwykła książka. Autorka zapraszając nas do wędrówki od Kaszmiru, po Goa, Nagaland we wschodnich Himalajach, Pendżab, Mumbaj i Uttar Pradesh z - w haniebny sposób sławnym - Ajodhja pisze opowieść, którą czyta się z zapartym tchem. Potrafi być ostra, kpiąca, ale i współczująca. Mam kłopot z jej przedstawieniem tutaj. Właściwie to marzy mi się nie zapowiedzenie bardzo ciekawej książki, ale przedstawienie tej wiedzy o Indiach, którą ona nam przekazuje. Ale jak wybrać? W tej książce wszystko wydaje mi się godne uwagi, poznania. Punktem wyjścia dla książki jest przedstawione we wstępie doświadczenie Podziału Indii w 1947, w chwili ich uniezależnienia się od Wielkiej Brytanii. W krwi i pożarze odradzały się Indie tracąc część swoich ziem na rzecz wyodrębnionego z nich muzułmańskiego Pakistanu. Tysiąc zabitych, miliony uciekających z dotychczasowych miejsc życia. Muzułmanie uciekający do Pakistanu, sikhowie i hindusi uciekający z ziem utworzonego właśnie Pakistanu. Tak rodził się obecny fundamentalizm indyjski: sikhijski, muzułmański i hinduski. Rzucając cień na politykę niepodległych Indii, podobnie jak i relacje z Pakistanem. Sześćdziesiąt lat po Podziale świat doświadczony atakami na World Trade Center znów mówi o podziałach religijnych, o zagrożeniu ze strony ekstremistów muzułmańskich. Indie mimo własnych fundamentalistów różnej maści utrzymują równowagę jako największa demokracja świata. Zagrożone jednak stają się ze strony fundamentalistów hinduskich. Po przegranej w wyborach 2004 ekstremalne partie hinduskie Bharatya Janata Party i Shiv Sena zradykalizowały się. W 2007, wygrawszy w Mumbaju, ogłosiły, że tylko hindusi są w stanie zwalczyć terroryzm, ostrzegając muzułmanów i chrześcijan: uważajcie, wracamy do władzy, dla was nie ma miejsca w Indiach hinduskich. Równolegle Indie poddane są transformacji czyniącej z nich giganta ekonomicznego – 9,2 % wzrostu gospodarczego w 2006/2007. Rozwój widać jednak przede wszystkim w wielkich miastach. Spośród tych, którzy z niego nie korzystają, rekrutuje się terrorystów. W Kaszmirze terroryzm staje się często najbardziej dostępnym zajęciem; połączony z przesłaniem religijnym staje się świętą misją. Stąd pomysł walki z terroryzmem poprzez zmniejszanie nędzy świata bangladeskiego noblisty Muhammeda Yunusa, twórcy inicjatywy mikrokredytu, pożyczek umożliwiających stawania na nogi najbiedniejszym. Mottem książki Edny Fernandes są słowa Gandhiego "Wierzę w fundamentalną prawdę wszystkich religii" Granica, która dzieli Indie i Pakistan dzieli ludzi, którzy – jak pisze Edna - są tacy sami i już nie tacy sami, bo w 1947 podzieliła ich religia. Dlatego Indie mogą zachować jedność tylko pielęgnując postawę tolerancji religijnej. Idąc za ideą pierwszego premiera Nehru, ideą laicyzmu Indii – żadna religia nie dominuje nad innymi. Idea ta wyrosłą jednak w miejscu, które tysiąc lat doświadczało inwazji – najpierw muzułmańskiej, potem chrześcijańskiej. W 2001, trzy miesiące po ataku na World Trade Center dokonano zamachu na parlament w Delhi. Będący u władzy skrajnie hinduski rząd Bharatya Janata Party oskarżył Pakistan o próbę wywołania w Indiach, kraju o sto czterdziestu milionach muzułmanów – drugiej co do wielkości na świecie populacji muzułmańskiej - powstania muzułmańskiego. Armia indyjska stanęła w pogotowiu na granicy Pakistanu. Powiało grozą. Szczególnie, że oba kraje dysponują już bronią nuklearną. Hindutwa skłonna była ogłosić świętą wojnę przeciw muzułmanom. Zrównując Pakistan z muzułmanami, uznając indyjskich obywateli muzułmańskiego wyznania jako zdrajców, sprzymierzonych z Pakistanem przeciwko Indiom. W tym czasie, gdy świat ogarnęła obsesja na punkcie strachu przed fundamentalizmem muzułmańskim, w Indiach największym zagrożeniem stał się fundamentalizm hinduski. Pokazując tym, że nie islam jest niebezpieczeństwem, ale sam fundamentalizm, który może posłużyć się każdą religią. Indie jako miejsce rozkwitu wszystkich największych religii świata są też oczywiście miejscem różnego rodzaju fanatyków religijnych. W nowoczesnym świecie coraz mniej miejsca na wiarę w Boga, stąd niepewność religii i coraz głębsze podziały. Autorka proponuje nam podróż w głąb indyjskiego fundamentalizmu. Najbardziej boli ją stanowiący obecnie największe zagrożenie dla Indii FUNDAMENTALIZM HINDUSKI. Narodził się wraz z partią RSS w 1925 roku. Zainspirowany faszyzmem. W cieniu gniewu z powodu stuleci zniewolenia hindusów przez muzułmanów, a potem brytyjskich i portugalskich chrześcijan. Burzono wówczas świątynie, siłą nawracano hindusów na inną wiarę. W 1857, podczas powstania sipajów przedstawiciele wszystkich religii zjednoczyli się przeciw brytyjskiemu okupantowi. Wyciągnął on z tego naukę – dziel i rządź. Wzmacniał władzę pogłębiając podziały religijne. Podział 1947 to cena, jaką Indie zapłaciły za wolność. Ekstremiści hinduscy Podział uznali za muzułmańskie pragnienie zmniejszenia siły Indii, Hindustanu. Wołano o zwrot "zagrabionych" przez Pakistan terytoriów. Muzułmanów, którzy zdecydowali się pozostać w Indiach, uznano za podejrzanych. Sekularyzm Nehru chronił Indie. Do czasu. W 1992 rozebrano w Ajodhji czterysta letni meczet. Ogłaszając, że zbudowano go na miejscu narodzin hinduskiego boga Ramy. Zaczął się nowy czas w historii Indii – za kozła ofiarnego, winnego problemów Indii zaczęto uznawać mniejszości. Jawnie pokazano to w 2002, gdy z błogosławieństwem rządu stanowego zamordowano w Gudżaracie tysiące muzułmanów. Winnym zbrodni krew muzułmanów, w naprędce ogłoszonych wyborach, przyniosła zwycięstwo. "Przetłumaczono ją na głosy wyborców" optujących za hindutwą, Indiami tylko dla hindusów. Jednak w maju 2004 w Indiach zwyciężyła głosząca tolerancję religijną partia Kongresu. BJP przegrała. Nadal jednak zabiega o swoje wpływy przedstawiając muzułmanów jako wewnętrznego wroga kraju. Takie traktowanie muzułmanów rodzi wśród nich frustrację, która może stanowić pożywkę dla terroryzmu. W Indiach widać to szczególnie w Kaszmirze. To stan w większości muzułmański, miejsce sporu między Pakistanem a Indiami, jeden z najbardziej zapalnych punktów na świecie, grożący wojną atomową. Jego mieszkańcy żyją jak w potrzasku. Zagrożeni przez muzułmańskich separatystów i przez zwalczające ich siły indyjskie. Idea sekularyzmu Nehru przegrywa w tym miejscu nazywanym kiedyś z racji wyjątkowej piękności rajem na ziemi. Dziś stał się on skąpanym w krwi piekłem. Fundamentalizm muzułmański można spotkać też w sercu hindutwy, w stanie Uttar Pradesh. Darul Uloom to druga z najważniejszych instytucji szkolących uczniów w duchu skrajnie muzułmańskim. Wyznacznikiem wszystkiego jest tam jedna książka: Koran. Jak pisze Edna, dąży się tam do powrotu do punktu zero, czasu proroka. To uczelnia, która inspirowała nie tylko zwykłych muzułmanów, ale i talibów. Kolejnym miejscem, gdzie rozwinął SIĘ FUNDAMENTALIZM jest Pendżab, stan SIKHÓW. Na dziewiątym guru sikhów Teghu Bahadurze kaźni dokonał ostatni z Wielkich Mogołów muzułmański władca, Aurangzeb. Za obronę wolności religijnej kaszmirskich panditów. To zadecydowało o tym, że ostatni, dziesiąty guru, Gobing Sigh uznał, że sikhowie powinni swojej wiary bronić także zbrojnie. W 1699 założył on Khalsę, ugrupowanie czystych, którego zadaniem jest chronić sikhizmu słowem i mieczem. W latach osiemdziesiątych XX wieku doszło do starcia sikhizmu z państwem indyjskim zagrożonym separatystyczną ideą oddzielenia Pendżabu od reszty kraju i pod wodzą bojownika Bhindranwale założenia państwa Khalistan. Bhindranwale zajął wraz ze swoimi bojownikami serce sikhizmu Złotą Świątynię sikhów w Amritsarze. Indira Gandhi zdecydowała się zaatakować separatystów zbrojnie. Zdobyła świątynię kosztem krwi żołnierzy i sikhów. Także za cenę własnego życia -zginęła w zamachu z rąk swoich sikhijskich ochroniarzy - i tysięcy sikhów zamordowanych potem w odwecie za jej śmierć. Według sikhów niezbyt bronionych przez władze – wówczas w rękach Kongresu. Kolejnym miejscem odwiedzonym przez EF jest jej rodzinny stan, Goa. Dziś reprezentują go wspólnie hindusi, muzułmanie i chrześcijanie, ale w swoim czasie był miejscem FUNDAMENTALIZMU CHRZEŚCIJAŃSKIEGO. W 1542 jezuita Franciszek Ksawery rozpoczął brutalne nawracanie Goa na chrześcijaństwo, z pomocą sprowadzonej z Hiszpanii Inkwizycji. Zabroniono hinduskich ceremonii ślubnych, rozpędzono szkoły bramińskie, zbezczeszczono świątynie, poddano torturom i kaźniom wiernych swoim bogom. Dziś stare urazy zapomniano, a do chrześcijańskiego wojownika Franciszka Ksawerego Goa pielgrzymuje jako do świętego. Innym miejscem, w którym uobecnia się dziś fundamentalizm chrześcijański jest północno-wschodni rejon Indii. W dżunglach Nagalandu byłe plemiona "łowców głów" baptyjscy misjonarze nawrócili w 98procentach na chrześcijaństwo. Aktualnie z bronią w ręce Nagaland walczy o odłączenie się od Indii. Według Edny Fernandes wszystkie cztery indyjskie fundametalizmy łączy strach przed innym. Strach przed dominacją stanowiących większość hindusów obudziła obronne uczucia w muzułmanach, chrześcijanach i sikhach. W Indiach można spotkać wiele uprzedzeń wobec ludzi z innych miejsc, przeciw Pendżabczykom, Bengalczykom, ludziom z biednego Biharu itd A przecież różnorodność, jaką przedstawiają sobą Indie jest ich niezwykłością. Religijne zróżnicowanie Indii jest ich słabością, ale i siłą. Oznacza, że religia- także hinduizm– nie może wyznaczyć tożsamości Indusa. EF pisze też, co czyni człowieka terrorystą – brak przyszłości, pracy, nadziei. Ekonomiczna stagnacja może być motorem nakręcania fundamentalizmu. Szczególnie w takich miejscach jak Kaszmir, Asam, Nagaland, gdzie wojowanie staje się zawodem. Manmohan Singh, obecny – od 2004 roku- premier Indii opowiada się za polityką chleba, a nie kul. On, sikh urodzony na terenie dzisiejszego Pakistanu, wyrosły w Amritsarze, uważa, że kluczem do zmiany jest rozwój ekonomiczny – więcej szkół, szpitali, zapewnienie wody i prądu. Przedstawiłam tu pokrótce, jak Edna Fernandes streszcza swoją książkę we wprowadzeniu. Warto jednak odbyć z nią tę podróż przez Indie, w rozmowach z ludźmi dociekając prawdy o przemocy i drogach uwolnienia od niej, sposobów na przekroczenie podziałów. Świetnie napisane ! Spis treści • muzułmanie Starego Delhi • audiencja u imama • Kaszmir: raj utracony • wysłannicy Boga I. Krzyżowcy • inkwizycja i przedstawienie • ludzie bez znaczenia i fundamentalizm • ostatnie tango na Goa • oddziały Boga • łowcy głów i misjonarze • Nagaland za Chrystusem • krew, łzy i ropa naftowa II. Kraj czystych • kraj czystych • wojowniczy Mesjasz • nieprzebaczone • zaginieni • oblicze sprawiedliwości III. Szafranowi wojownicy • ojciec chrzestny • Gudżarat – duch Podziału • mężczyźni w khaki: krokiem defiladowym w kierunku wschodu słońca • buntowniczy kapłani • utracona świątynia Ramy • broń masowej rozrywki: BJP Babe wykorzystana podczas wyborów • szafranowa rewolta Kopiuję tu moją opinię z blogu valley-of-dance.blog i z mojej strony nietylkoindie.pl (tam z ilustracjami)