Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Sięgając po tę książkę myślałem, że jej bohaterami są Karol II i Jakub II, czyli ostatni Stuartowie władający Anglią. Omyliłem się jednak, gdyż Maria Niemojowska tematem swej pracy uczyniła dzieje sprawy jakobickiej i nieudane próby odzyskania przez Stuartów angielskiego tronu. Autorka za zasadniczą oś narracji przyjęła działania polityczne obu pretendentów i wokół nich osnuła resztę opowiadanej historii. Słuszny był to zabieg, gdyż dzięki niemu pozostałe wydarzenia (dotyczy to choćby zagadnień matrymonialnych, czy kwestii religijnych) osadzone są we właściwym kontekście. Niemojowska chętnie posługuje się dygresjami, zwłaszcza o charakterze biograficznym, ale nie odchodzi nigdy za daleko od głównego tematu pracy. Czytelnika polskiego zapewne zainteresuje niemała liczba poloników, spośród których powszechnie znany jest chyba tylko fakt małżeństwa pretendenta Jakuba III z Klementyną Sobieską, wnuczką króla Jana III. Tak samo ciekawe może być zestawienie polskich emigracji niepodległościowych z jakobicką emigracją w Europie po roku 1688. Książka napisana jest bardzo przystępnie i dobrze się ją czyta. Autorka opowiada o wydarzeniach związanych ze sprawą jakobicką w konwencji nieco przygodowej (nie stosuje też przypisów bibliograficznych),tak że czytelnicy poszukujący w pełni naukowego opracowania tych zagadnień muszą sięgnąć po jakąś inną publikację, ale wszystkim pozostałym ta książka na pewno przypadnie do gustu. Tomasz Babnis