Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wróciłem do Grishama (nie licząc przypadkowego epizodu z Więziennym prawnikiem) po mniej więcej dwudziestu latach, by… przeczytać jego najlepszą książkę - powieść doskonale skomponowaną, osnutą wokół intrygi jednocześnie misternej i prostej (tak, bywają takie), okraszoną świetnymi dialogami, a wyważonym nastrojem, wiarygodnym tłem i przekonującymi emocjami chwytającą za serce. Ani jednego taniego fabularnego chwytu, ani jednej czułostkowej mielizny, ani odrobiny warsztatowej tandety. No dobrze, po głębszym zastanowieniu: może dwa lub trzy elementy intrygi otarły się o drobne efekciarstwo i tyleż razy Autor uległ pokusie sięgnięcia po zabiegi z repertuaru wyciskaczy łez, ale zawsze z umiarem i klasą.

Można za Grishamem nie przepadać z powodów ideologicznych, ale jeśli ma się z jego poglądami po drodze albo umie przymknąć na to oko (w przypadku Zaklinacza wyznanie lewicowego światopoglądu nie jest – wbrew pewnym pozorom – na szczęście warstwą nazbyt grubą) nie sposób tej pozycji nie docenić.

Aż dziw, że Grisham debiutował ledwie 3 lata przed napisaniem Zaklinacza. Na koniec ostrzeżenie dla części czytelników wychowanych na znacznie późniejszej literaturze: nie znajdziecie tu efektownych pogoni samochodowych, strzelanin, ani nawet seryjnych morderców, więc jeśli tego szukacie, to lektura nie dla was.

Wróciłem do Grishama (nie licząc przypadkowego epizodu z Więziennym prawnikiem) po mniej więcej dwudziestu latach, by… przeczytać jego najlepszą książkę - powieść doskonale skomponowaną, osnutą wokół intrygi jednocześnie misternej i prostej (tak, bywają takie), okraszoną świetnymi dialogam...

Rozwiń

Zwiń

W ramach cyklu „Nieudane poszukiwania przyzwoitej polskiej literatury grozy” trafiłem na kolejną pozycję moim zdaniem bliską grafomanii.
Bohaterowie (włącznie z protagonistą) mdli do szpiku kości, nadto niekiedy wykazujący cechy choroby afektywnej dwubiegunowej, a kiedy indziej zupełnie beznamiętnie dryfujący od jednej doraźnej decyzji do drugiej. Dialogi jakby napisało je dziecko. Intryga – na moje oko posklejana z trzech przypadkowych wątków - trzyma się na agrafkach. Nastroju horroru brak. Co najgorsze, całość na wielu płaszczyznach (fabuła, frazeologia, postaci) sprawia wrażenie zlepku kalek tyleż tanich, co zużytych.
Tak, wiem, ograniczam się do zarzutów, nie wyjaśniając ich, ale szkoda mi zbyt wielu słów na to „dzieło”. Żeby jednak nie być całkowicie gołosłownym, w charakterze ilustracji poziomu tej książki takie egzempla:
Główny bohater nieustannie monologuje – dosłownie, ciągle mówi głośno sam do siebie. Dlaczego? Ano nie dlatego, że taką ma skądś wynikającą charakterystyczną cechę, lecz dlatego, by Autor mógł w ten sposób objaśniać wydarzenia i motywy działania postaci. Bez tego czytelnik niestety rzeczywiście mógłby się pogubić, a sam zabieg, do subtelnych nie należy (wprost sprzeczne z podstawową zasadą pisania – pokazuj, nie opisuj).
Dalej, kompletnie brakuje stopniowego narastania atmosfery ponadnaturalności. Ani bohaterowie nie zmieniają się płynnie z racjonalnych sceptyków w przekonanych, ani czytelnik nie dostaje szansy na takie ewoluowanie. Wszystko to dzieje się „szast prast”, jakby chodziło o przejście z pozycji wielbiciela jabłek do roli miłośnika gruszek.
Następnie, narracja zupełnie pod psem. Przykład - spotyka główny bohater kogoś po raz pierwszy i myśli o nim: wiecznie spocony grubas. Skąd wie, że wiecznie? Albo: spotyka główny bohater jeszcze inną postać po raz pierwszy i myśli o niej: mężczyzna w średnim wieku z szybko powiększającą się łysiną. Skąd wie, że szybko?
No i, bliskie relacje pomiędzy poszczególnymi postaciami nawiązują się nie wiadomo dlaczego, bez nijakiego uzasadnienia. Przykład - uwaga, będzie mały spojler – kobieta, która po porzuceniu przez męża półtora roku dojrzewała do nowego związku, w trzy dni po znacznie bardziej traumatycznym zakończeniu tej drugiej relacji już gotowa jest sama nastawać na następnego partnera. Brzmi wiarygodnie?
Oczywiście każdy ma prawo do własnej opinii, jak wszyscy inni użytkownicy LC i ja przedstawiam tylko swój subiektywny ogląd. Widzę, że Miasteczko dostaje nawet dziesiątki. Może czegoś nie dostrzegam.

W ramach cyklu „Nieudane poszukiwania przyzwoitej polskiej literatury grozy” trafiłem na kolejną pozycję moim zdaniem bliską grafomanii.
Bohaterowie (włącznie z protagonistą) mdli do szpiku kości, nadto niekiedy wykazujący cechy choroby afektywnej dwubiegunowej, a kiedy indziej zupełnie b...

Rozwiń

Zwiń

Piękna polszczyzna, doskonały styl i… tyle dobrego. Poza tym zniechęcające w lekturze pomieszanie z poplątaniem. Niekiedy skrajnie łopatologicznie prezentowanego przesłania z – kiedy indziej – aspiracjami do ujęć z drugiego końca spectrum, tj. dudnienia w bębny metafor i innych zawijasów aż do granic niezrozumienia dla dziecka. Rzeczywistości z majakami. Drastycznej brutalności z naiwnym sentymentalizmem. Wszystko po to, by spisać historię fabularnie nieporywającą, którą trzeba nadto miejscami spinać na agrafki, czyli sięgając po elementy z bardzo różnych, moim zdaniem słabo przystających do siebie gatunków i stylistycznych repertuarów, tudzież nieco na zasadzie wyciągania królików z kapelusza. Koniec końców chaotyczne nudziarstwo z nieuzasadnionymi pretensjami do literatury wyższej. Bardzo zdziwiłbym się, gdyby znalazło się choćby dziesięcioro dzieci, które przeczytałyby to z przyjemnością. Tak to subiektywnie widzę, ale rzecz została nagrodzona, chyba uznana za arcydzieło literatury dla maluchów, więc może po prostu nie dorastam do tych poziomów. Całkiem serio piszę: może to ja jestem za głupi. Odkąd nauczyłem się literek czytam wprawdzie co najmniej dwie pozycje tygodniowo, ale może – kto wie – za mało ambitnie, nie dając sobie szans na czytelniczą dojrzałość.

Piękna polszczyzna, doskonały styl i… tyle dobrego. Poza tym zniechęcające w lekturze pomieszanie z poplątaniem. Niekiedy skrajnie łopatologicznie prezentowanego przesłania z – kiedy indziej – aspiracjami do ujęć z drugiego końca spectrum, tj. dudnienia w bębny metafor i innych zawijasów a...

Rozwiń

Zwiń

Niezmiernie dziwna książka - zgaduję (nie zaglądając do opinii innych czytelników), że zdecydowanie nie jestem odosobniony w takim odczuciu. Bardzo nie lubię mieszania konwencji, a jeszcze bardziej burzenia przez autorów tzw. czwartej ściany, bo te tanie formalne sztuczki według mnie służą raczej dobrej zabawie egotycznych twórców, a nie czytelników, ale… Chociaż Perez- Reverte niemal zatraca się w tym dziele w tego rodzaju kuglarstwach i uprawia je na co najmniej kilku poziomach, robi to z niebywałym wdziękiem i pisarską maestrią, więc w rezultacie słowo „tanie” przestaje do Klubu Dumas pasować. Kompletnie. No i genialna cała reszta warsztatu – przepyszne dialogi, barwne postaci, mnóstwo smaczków wszelakich to tylko część urody tej powieści. Nie sądziłem, że mogę dać 10 gwiazdek powieści na swój sposób niepoważnej i emanującej wprawdzie dyskretnym, lecz wyraźnym samouwielbieniem autora, ale dałem. I to z przekonaniem. Co jest najbardziej zabawne, czytelnik (lekko przymykając oko albo dając się zwieść pisarzowi) może odnieść wrażenie, że to całkiem tradycyjna powieść i tak ją „skonsumować”.

Niezmiernie dziwna książka - zgaduję (nie zaglądając do opinii innych czytelników), że zdecydowanie nie jestem odosobniony w takim odczuciu. Bardzo nie lubię mieszania konwencji, a jeszcze bardziej burzenia przez autorów tzw. czwartej ściany, bo te tanie formalne sztuczki według mnie służą...

Rozwiń

Zwiń

Moja przygoda z twórczością pana Ciszewskiego zatoczyła krąg. Rozpoczynając od 1939, pozbawionej jakiegokolwiek głębszego przesłania pozycji ewidentnie dla nastoletnich miłośników naparzanki, musiałem odczekać dobrych kilka lat, zanim sięgnąłem po Jego kolejną powieść. Był nią Invictus, który na tyle rozbudził me nadzieje, że zaraz wziąłem się za Most we mgle, co te nadzieje ostudziło nieco, ale nie tyle, by z Autorem się pożegnać. Do widzenia mówię teraz, po lekturze 2012, kolejnej kompensacyjnej naparzanki dla chłopców, na dodatek tu i ówdzie pretensjonalnej. Może nawet bardziej niż tu i ówdzie. Machając łapką „pa pa” napiszę jednak jeszcze jedno: szkoda, że pan Ciszewski zajął się literaturą raczej niskich lotów, bo z czysto technicznego punktu widzenia pisze diabelnie dobrze. Mógłby napisać wszystko, gdyby tylko chciał.

Moja przygoda z twórczością pana Ciszewskiego zatoczyła krąg. Rozpoczynając od 1939, pozbawionej jakiegokolwiek głębszego przesłania pozycji ewidentnie dla nastoletnich miłośników naparzanki, musiałem odczekać dobrych kilka lat, zanim sięgnąłem po Jego kolejną powieść. Był nią Invictus, kt...

Rozwiń

Zwiń

Powieść dla młodszych czytelników w starym dobrym, a raczej BARDZO dobrym stylu. Rozwijająca się wzorowo przygodowa fabuła z prawdziwego zdarzenia, krwiści bohaterowie, życiowe dialogi, mądry (i nienachalny) dydaktyczny przekaz, interesujące tło. Uwielbiam pozycje tego nurtu sprzed lat, gdy wielkości nie mierzyło się poziomem spiętrzenia dziwactw. To zupełnie coś odmiennego od współczesnych uniwersów bez umiaru napakowanych współegzystującymi trollami, elfami, wampirami, czarownikami, supermenami i kosmitami na dodatek. To literatura, a nie grafomania, powieść, a nie makulatura. Bardzo polecam cały cykl, niestety niedokończony z uwagi na śmierć Autora.

Powieść dla młodszych czytelników w starym dobrym, a raczej BARDZO dobrym stylu. Rozwijająca się wzorowo przygodowa fabuła z prawdziwego zdarzenia, krwiści bohaterowie, życiowe dialogi, mądry (i nienachalny) dydaktyczny przekaz, interesujące tło. Uwielbiam pozycje tego nurtu sprzed lat, gd...

Rozwiń

Zwiń

„Miękki” horror odpowiedni dla dziecięcej wrażliwości, sporo przygody, dobrze zaplanowane zwroty akcji, suspens na koniec, a od początku do finału odrobina szczerego humoru, szczypta edukacji i dydaktyki, mnóstwo nienachalnej apoteozy przyjaźni, polszczyzna potoczysta i zarazem stylistycznie wysublimowana, wzorcowa kompozycja, życiowe dialogi, ujmujący bohaterowie – czego chcieć więcej? Inaczej mówiąc, wysoki poziom, ale bez modnego ostatnio tu i ówdzie wyrywania moralnych wnętrzności, którego typowy młodszy nastolatek po prostu nie lubi. Jeszcze innymi słowy, Autorka trzyma swój zwykły poziom, jednocześnie pisząc dla czytelników, a nie dla własnego dobrego samopoczucia. Tylko – tu malutki spojler – czy to na pewno horror? :) No, ale – jak zaznaczyłem – suspens, panie dziejku, suspens.

„Miękki” horror odpowiedni dla dziecięcej wrażliwości, sporo przygody, dobrze zaplanowane zwroty akcji, suspens na koniec, a od początku do finału odrobina szczerego humoru, szczypta edukacji i dydaktyki, mnóstwo nienachalnej apoteozy przyjaźni, polszczyzna potoczysta i zarazem stylistyczn...

Rozwiń

Zwiń

Krótka forma dzieła, krótka opinia – przyłączam się do tej części użytkowników LC, według której to opowiadanie, mimo że naprawdę nie po amatorsku napisane, trafia w próżnię. Nie dla dzieci jest po prostu, zdaje się że bardziej ku satysfakcji samej Autorki. Zabawa konwencjami, gra toposami? Który kilkulatek, czy nawet wczesny kilkunastolatek jest w stanie czytać takie rzeczy z przyjemnością? Chyba, że nic nie wiem o dzisiejszych dzieciach. Hmm, tego też nie mogę wykluczyć. W każdym razie warsztatowo to IMO najlepsza pozycja spośród dotychczasowych laureatów Piórka. Dziennikarskie szlify Autorki widać wyraźnie.

Krótka forma dzieła, krótka opinia – przyłączam się do tej części użytkowników LC, według której to opowiadanie, mimo że naprawdę nie po amatorsku napisane, trafia w próżnię. Nie dla dzieci jest po prostu, zdaje się że bardziej ku satysfakcji samej Autorki. Zabawa konwencjami, gra toposami...

Rozwiń

Zwiń

. O tej powieści na LC napisano już wszystko, więc ograniczę się do prostego stwierdzenia: wszystkie zachwyty, które można znaleźć w wypowiedziach innych użytkowników są w pełni uzasadnione, a narzekania ani odrobinę. Zaznaczę przy tym, iż bynajmniej nie uważam, że sens mają tylko książki klimatyczne, pełne namysłu, „wolnosiędziejące”, ale i dla takich – do których należy Jonathan Strange – jest miejsce. We właściwym czasie, we właściwych okolicznościach, gdy czytelnika ogarnia ten dobry rodzaj melancholii, to uczta dla ducha. Gdy taki czas jeszcze nie nadszedł, gdy okoliczności nie są odpowiednie, lepiej poczekać, wyczekać i – jeśli trzeba – dojrzeć, starzejąc się w pozytywnej tonacji…
Oczywiście sięgając po tę pozycję trzeba jednak wiedzieć, z czym ma się do czynienia, bo nie jest dla każdego, w każdym razie nie zawsze.

. O tej powieści na LC napisano już wszystko, więc ograniczę się do prostego stwierdzenia: wszystkie zachwyty, które można znaleźć w wypowiedziach innych użytkowników są w pełni uzasadnione, a narzekania ani odrobinę. Zaznaczę przy tym, iż bynajmniej nie uważam, że sens mają tylko książki ...

Rozwiń

Zwiń

Pod wieloma względami co najmniej bardzo przyzwoita pozycja dla młodzieży młodszej, naprawdę bardzo, ale… W takim wydaniu, w jakim prezentuje je Autor (niewątpliwie wykonujący prawniczy zawód), wykłady z teorii prawa byłyby nie do zniesienia w beletrystyce dla dorosłych, więc w powieści dla znacznie niższej kategorii wiekowej są takimi tym bardziej. A przy odrobinie wysiłku można było tego uniknąć. I należało tak zrobić, bo niestety przesłania to sporą część całej reszty. Rozprasza, psuje, irytuje, odwraca uwagę. Do tego stopnia, że o owej reszcie nawet nie chce się wspomnieć, chociaż po prawdzie zacna. Cóż, nie pierwszy raz łyżka dziegciu… Jednakże, w razie, gdyby to było tylko moje wrażenie, zostawiam bez gwiazdkowej oceny, żeby subiektywny odbiór nie zaniżał wyników. Nie wiem, czy dobrze kombinuję, ale wydaje mi się, że debiutanci mogą czasem zaglądać na LC, sprawdzając, co czytelnicy mają do powiedzenia o ich dziełach. Na wypadek, gdyby Autorowi Mariana przyszło to do głowy, napiszę na koniec: ma Pan duży talent, proszę go nie marnować, szukając swojej pisarskiej specyfiki tam, gdzie szukać jej nie należy. Domyślam się, że usiłuje pan zdefiniować swój styl i odnaleźć niszę w powieści „okołoprawniczej” dla młodszych, ale to ślepa uliczka. Niech pan po prostu pisze, będzie dobrze.

Pod wieloma względami co najmniej bardzo przyzwoita pozycja dla młodzieży młodszej, naprawdę bardzo, ale… W takim wydaniu, w jakim prezentuje je Autor (niewątpliwie wykonujący prawniczy zawód), wykłady z teorii prawa byłyby nie do zniesienia w beletrystyce dla dorosłych, więc w powieści dl...

Rozwiń

Zwiń