Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Z przymrużeniem oka, ale swojego czasu czułam, że mogłabym napisać cały esej na temat markiza de Sade.

Mija dokładnie rok, jak skończyłam z markizem. Mam wrażenie, że całą tę książkę przeczytałam z jedną brwią uniesioną hen wysoko, a drugą nieustannie marszczoną, jakby uginaną przez dziesiątki dziwacznych pytań, gdzie na każde zaraz miałam co najmniej dwie, zupełnie sprzeczne, odpowiedzi.
Mija dokładnie rok, w międzyczasie przeczytałam kilka innych książek. Nie ukrywam, że nie pamiętam już dokładnie wszystkich życiowych zawirowań Donatiena. Ale ku mojemu zdziwieniu, jego postać przemyka gdzieś między moimi myślami przynajmniej raz w tygodniu.
Ten mężczyzna zapisał się w mojej pamięci (o zgrozo...?!).

Przyciągnął mnie tytuł, okładka i wzmianka o francuskim dworze, którym rok temu byłam zafascynowana wyjątkowo bardzo. Lubię wspominać, że sięgając po podobne pozycje, nie szukam tam suchych faktów historycznych, a intrygujących kreacji postaci, intryg, przepychu i tym podobnych spraw. Chcę czytać o kontrowersjach i tak zwanych dramach sprzed lat. Lubię skandale w pudrowanych perukach, bufiastych sukniach, diamentach i koronkowych rękawiczkach.

Osoba markiza jest, tak mniej więcej... wszędzie. Doszłam do takiego wniosku. A jednak nigdzie nie jest rzeczywiście wspomniana. Nie spotkałam się nigdy wcześniej z jego nazwiskiem. Podczas gdy przecież tyle razy wysłuchiwałam i o rewolucji francuskiej, i o idei libertariańskiej, i o nieszczęsnych stu dwudziesty dniach Sodomy. Ile razy słyszałam słowo "sadyzm"! Z dziwnych powodów nikt nie wspomniał o jakimś... de Sade.
Hm.
Po przeczytaniu książki pana Ravenne i przekopaniu tej części internetu, która kryje się pod nazwiskiem markiza, zaczęłam się zastanawiać, jak to możliwe, że nigdy nie zetknęłam się z tą postacią. Czy nauczyciel wspominający o nim zostałby oskarżony o demoralizację, czy po prostu uznaje się, że można spokojnie pominąć sobie jego istnienie i przejść przez i tak już burzliwy temat rewolucji bez dodatkowej porcji zbędnych pytań. Nie wiem.
W trakcie lektury ani razu nie nazwałam de Sade potworem, nie-człowiekiem, czymkolwiek takim - nie chciałam tego robić. Jeden z najbardziej poczytnych francuskich pisarzy swego czasu, szkalowany przez policję za każdy swój krok, kilkukrotnie unikający kary śmierci, wyjątkowo słynny więzień Bastylii.
Z czystym sumieniem stwierdzam, że nawet te praktyki seksualne nie zrobią z niego w moich oczach jakiegoś chorego człowieka, jako że mam wiele różnych podstaw i przeczuć, że gdyby tak przyjrzeć się życiu niejednego z mieszkańców Francji tamtych lat (jak nie tylko), znaleźć by można przygody o wiele bardziej wyszukane, z tym, że markiz lubił się wychylać. Nie od dziś wiadomo, że jego książki zagłębiały się w ludzki umysł, analizowały go. Wyciągały różnorakie wnioski. A przecież jasne jest, że mówienie głośno o takich rzeczach niekoniecznie jest mile widziane - po dziś dzień.

Myślę, że warto sięgnąć po tę książkę.
Myślę, że warto poznać markiza na własną rękę. Chociażby po to, by móc błysnąć zaskakującą ciekawostką w towarzystwie.

Z przymrużeniem oka, ale swojego czasu czułam, że mogłabym napisać cały esej na temat markiza de Sade.

Mija dokładnie rok, jak skończyłam z markizem. Mam wrażenie, że całą tę książkę przeczytałam z jedną brwią uniesioną hen wysoko, a drugą nieustannie marszczoną, jakby uginaną przez dziesiątki dziwacznych pytań, gdzie na każde zaraz miałam co najmniej dwie, zupełnie...

American dream! - pomyślałam, łapczywie chłonąc ostatnie zdanie. Caryca dokonała wyboru.

Czytałam sobie przeróżne opinie na temat tej książki i podzieliłam je na dwie grupy: jedna jest pod wrażeniem historii Katarzyny, zaś druga... niekoniecznie, a samą powieść ma w rzeczy samej za Pretty Woman sprzed kilkuset lat. (Poniekąd - to fakt) "A ty? Będziesz teraz się umoralniać, zastanawiając się godzinę, jak ocenić Carycę?", pytałam samą siebie. Ale na szczęście machnęłam na to ręką, wszak żaden ze mnie krytyk czy znawca. Sięgnięcie po tę książkę było strzałem w dziesiątkę!

Uwielbiam taki klimat. Chłonęłam wszechobecny przepych i bogactwa Sankt Petersburga wraz z Katarzyną, która stała w swym życiu na dosłownie każdym szczeblu drabiny społecznej. Czerpałam garściami; w moich oczach błyszczała cała ciężka biżuteria, wirowały wymyślne suknie. Odgarniałam z czoła włosy, które po tylu tańcach nie chciały już trzymać się misternego upięcia. Słyszałam dźwięk odbijanego od siebie szkła, śmiech. Czułam zapach każdej potrawy. A z tyłu głowy miałam wciąż drobną, suchą dziewczynę, która nie bała się splunąć na Wasyla. Nie ugięcie się przed kimś tak wpływowym i wszechmogącym dla osóbki jej pokroju było równoznaczne z postradaniem zmysłów. Spisała się na straty? Co ta wiejska dziewka zrobiła?
Nic, była po prostu dzika. Nieokiełznana, głupia!

Diva... - myślałam, kręcąc głową. - Ciężko się Piotrowi dziwić.
Co ona... Chłopka zignorowała bogatego pana Wasyla i ten bez skrupułów z dnia na dzień odebrał ją jedynym bliskim? I tyle wystarczyło. Tyle przesądziło o... wszystkim. O jego życiu, o szczęściu jego carskiej mości, aż w końcu o samej historii Rosji. Tyle zadecydowało o narodzeniu się pierwszej wielkiej pani Wszechrusi.
Czytając pozycje takie jak ta, nie patrzę na
nie pod kątem prawdy historycznej. Nic z tych rzeczy, prawda jest taka, że gdybym chciała rzetelnych informacji na temat pierwszej carycy rosyjskiej, sprawującej faktyczną władzę, nie szukałabym ich w książce, która przyciąga wzrok potencjalnego nabywcy jak osiemnastowieczna dama dworu (z okładki) przyciągała wzrok tych uprzywilejowanych mężczyzn, a na bladoniebieskim tle krążą hasła typu "Seks, narkotyki i rock and roll na carskim dworze!". Nie, ja w takiej książce istotnie szukam... właśnie tego.
To wszystko można powiedzieć znacznie prościej. Moim zdaniem - świetna powieść.

American dream! - pomyślałam, łapczywie chłonąc ostatnie zdanie. Caryca dokonała wyboru.

Czytałam sobie przeróżne opinie na temat tej książki i podzieliłam je na dwie grupy: jedna jest pod wrażeniem historii Katarzyny, zaś druga... niekoniecznie, a samą powieść ma w rzeczy samej za Pretty Woman sprzed kilkuset lat. (Poniekąd - to fakt) "A ty? Będziesz teraz się...