To chronologicznie chyba druga książka Zofii Jeżewskiej – i trochę da się to odczuć. W rodzącym się zaledwie stylu autorki wyczuwam coś sztucznego, jakąś naleciałość z ponurego okresu stalinizmu, gdzie zawsze trzeba było podkreślać braterską miłość pomiędzy narodami strefy wpływów Związku Radzieckiego. Dlatego czasami relacja nabiera pompatycznych tonów, tak dzisiaj już przestarzałych. Pamiętając o presji politycznej, jakiej poddani byli w tamtych czasach polscy podróżnicy, pragnę skupić się na pozytywach tej książki.

A te bez wątpienia istnieją. Kair późnych lat 50-tych to wspaniałe miejsce na reportaż. Zamierzchła historia kolidowała tutaj z ultra-nowoczesnością jak cząstki elementarne w cyklotronie: Tradycyjne galabije i buty na szpilkach, zawoalowane niewiasty i ich córki w najmodniejszych krynolinach. Owrzodzeni nędzarze, śpiący gdzie popadnie, i nowoczesne amerykańskie auta. Bieda i zbytek, starożytność faraonów i bohema artystyczna, popijająca alkohol niezgorzej niż jej polscy goście. Wszystko to w mieście, które jest świeżo po wojnie z byłymi panami i znienawidzonym Izraelem. Trudno o mocniejsze kontrasty.

Nie dziwi więc, że Jeżewska czuje się czasami nieco oszołomiona. Jak adekwatnie opisać takie miejsce, gdy człowiekowi jeszcze tkwi w kościach stalinistyczny socrealizm? Dlatego też relacja przypomina czasami reportaż z obozu harcerskiego (wyprawa statkiem po Nilu) lub jakiegoś festiwalu muzyki ludowej (spotkania z egipskimi artystami). A kilka stron później znajdą się znakomite opisy budzącego się do życia miasta lub podupadłej dzielnicy kairskiej biedoty. Po tych perełkach następuje powrót do „produkcyjniaka”, czyli opis obozu polskich archeologów u stóp Tell-Atrib. Kontrasty kraju rzutują bezpośrednio na treść książki. Obok scen zabawnych (alarm przeciwlotniczy w kairskim hotelu lub jazda na wielbłądzie do stóp piramidy w Sakkarze) znajdą się sytuacje nieciekawe (obrzucenie kamieniami domniemanej „Angielki”). Całość okraszona jest informacjami o starożytnej historii Egiptu i reformie rolnej za prezydenta Nassera. Melanż to, z dzisiejszej perspektywy, nieco zabawny, ale w pełni zrozumiały.

To chronologicznie chyba druga książka Zofii Jeżewskiej – i trochę da się to odczuć. W rodzącym się zaledwie stylu autorki wyczuwam coś sztucznego, jakąś naleciałość z ponurego okresu stalinizmu, gdzie zawsze trzeba było podkreślać braterską miłość pomiędzy narodami strefy wpływów Związku Radzieckiego. Dlatego czasami relacja nabiera pompatycznych tonów, tak dzisiaj już...