Jest w tej książce coś – temat, bohaterowie, emocje – co utkwiło mi pod skórą jak zadra. I siedzi tam w najlepsze, choć minęły już dwa tygodnie, odkąd skończyłam czytać. „You’d be home now” to powieść niełatwa pod wieloma względami, przez co i mnie niełatwo przychodzi napisanie tej recenzji. Ale może właśnie ten fakt najdobitniej świadczy o jakości.

Kathleen Glasgow znamy już z jej wcześniejszych książek: „Dziewczyna w rozsypce” i „How to make friends with the dark”. Obie pokazały, że autorka gustuje w trudnych tematach, m.in. samookaleczania, depresji, samobójstwa, a najnowszą powieść poświęciła problemowi współuzależnienia. Główna bohaterka, Emmy, należy do elity Mill Haven, w końcu jej przodkowie praktycznie zbudowali to miasto. Jak to zwykle bywa za tą pozycją idzie ogrom presji i oczekiwań. Dziewczyna po prostu stara się je spełniać, aby nie denerwować niezwykle wymagającej matki, która ma wystarczająco stresu przez sprawiającego problemy wychowawcze starszego brata Emmy. Punktem zwrotnym w dążącej do perfekcji rodzinie staje się tragiczny wypadek, w którym ginie szkolna koleżanka głównej bohaterki, a ona sama i jej brat cudem uchodzą z życiem. To wydarzenie pozostawia piętno także na innych mieszkańcach miasteczka. Nagle bańka pozorów, w której żyli, zaczyna pękać i każdy musi sobie z tym poradzić.

Emmy egzystuje w ciągłym napięciu, odkąd kilka lat wcześniej jej brat spadł z dachu podczas zabawy. Joey zmienił się, zaczął kłócić się z rodzicami i chodzić na zakrapiane imprezy zamiast się uczyć. Stał się rysą na idealnym obrazku perfekcyjnej rodziny. Emmy robi, co może, aby go chronić – odrabia jego prace domowe, czeka do późna na jego powrót, aby pomóc mu niezauważenie dostać się do domu, chowa rzeczy, których nie powinien mieć. Ma nadzieję, że to wystarczy. Okazuje się jednak, że problem brata jest znacznie głębszy niż ktokolwiek mógłby przypuszczać. Badanie toksykologiczne po wypadku wykazuje obecność heroiny w organizmie chłopaka. Joey trafia na odwyk, a po jego powrocie rodzina musi nauczyć się żyć z osobą uzależnioną.

Autorka w przejmujący sposób ukazuje, jak wygląda współuzależnienie – nieustający strach o najbliższą osobę, pragnienie chronienia jej przed całym światem, a w szczególności przed narkotykami, bezsilność, gdy wraca do nałogu, nadzieja na całkowite wyleczenie, odkładanie własnego życia na później. Sądzę, że opisana historia, choć fikcyjna, ma mnóstwo odzwierciedleń w rzeczywistości. Wiele jest takich rodzin, które codziennie walczą o trzeźwość swoich najbliższych. Łatwo się zatracić w tej walce. Emmy prawie to zrobiła, na szczęście miała przy sobie przyjaciół, którzy ją wspierali i dbali o nią, gdy ona troszczyła się o brata.

„You’d be home now” to trudna, ale bardzo potrzebna książka. Przedstawia konsekwencje uzależnienia nie tylko dla osoby chorej, ale przede wszystkim dla jej otoczenia – rodziny i przyjaciół. Nie jest przy tym hurraoptymistyczna, realnie pokazuje, że wychodzenie z nałogu to proces, który nie zawsze kończy się powrotem do zdrowia. Glasgow świetnie uchwyciła paradoks narkomanii: Joey wchodzi w uzależnienie, ponieważ zmaga się z ciągłym poczuciem, że zawodzi wszystkich wokół, mimo że widzi, jak bardzo to rani tych, których kocha. „To strasznie popieprzone i gówniane, ale prawdziwe. Ja muszę być naćpany, żeby starczyło mi odwagi na poprawę” – jak sam w końcu przyznaje.

Poza głównym wątkiem uzależnienia jest w tej książce całe mnóstwo innych tematów: rodzicielskiej presji, wygórowanych wymagań, niedostatku czułości, potrzeby akceptacji, prześladowania w szkole, radzenia sobie z żałobą, świadomej zgody, buntu, ignorancji i odpowiedzialności społecznej. Naprawdę sporo można się nauczyć.

Ewa Jemioł