Urzekła mnie ta książka! Tak eklektycznie napisana, niby fraszka, igraszka, a ciężar gatunkowy wyjątkowo, dobitnie zostawiający piętno.. Wiem - z niezdawkowego posłowia tłumaczki, - że to niestety jedyna powieść Waltera Kempowskiego przetłumaczona na nasz język. Ogromna szkoda, bo chętnie poczytałabym tego autora jeszcze. Jego specyficzny sposób pisania - wplatane w narrację fragmenty pieśni - patriotycznych, religijnych, marszowych - popularnych szlagierów, wierszy, rymowanek i przemówień propagandowych, a także naśladowanie języka mówionego, nadawanie mu literackiej formy; stosowanie nietypowej składni i interpunkcji, szczególny zapis dialogów, przerywających niekiedy wypowiedzi bohaterów, zacierające granice między tym co wypowiedziane, a tym co pomyślane - nadaje tej powieści finezji i polotu. Pisarz chętnie posługuje się elipsą, w nietypowych miejscach umieszcza znaki interpunkcyjne np. znaki zapytania znajdujące się bardzo często tam, gdzie wydaje się, że mamy do czynienia ze zdaniem oznajmującym, i gdzie spodziewalibyśmy się kropki. Nieraz umieszczenie na końcu wypowiedzi pytajnika zupełne odwraca sens wypowiedzi np. we fragmentach propagandowych przemówień - zmusza czytelnika do innego spojrzenia na intencję wypowiedzi. Te znaki zapytania to najważniejsze znaki w zdaniu. Postawa krańcowo przeciwna nazistowskiej, upartej pewności siebie.
Walter Kempowski (uparcie powtarzam jego nazwisko) niezwykle obrazowo opisuje zagładę niemieckiego świata w Prusach Wschodnich, jego moralną, kulturalną i materialną klęskę. Czyni to bez patosu i sentymentalizmu, nieraz z sarkastycznym poczuciem humoru, wciąż pytając o winę, odpowiedzialność, stopień uwikłania przedstawicieli elit - mieszczan, posiadaczy ziemskich, urzędników, nauczycieli, duchownych - w narodowy socjalizm. Nie jest to jednak szeroka panorama w stylu dziewiętnastowiecznej powieści, to raczej zbiór wycinków i migawek łączących rodzinną indywidualną historię z doświadczeniem zbiorowym.

Urzekła mnie ta książka! Tak eklektycznie napisana, niby fraszka, igraszka, a ciężar gatunkowy wyjątkowo, dobitnie zostawiający piętno.. Wiem - z niezdawkowego posłowia tłumaczki, - że to niestety jedyna powieść Waltera Kempowskiego przetłumaczona na nasz język. Ogromna szkoda, bo chętnie poczytałabym tego autora jeszcze. Jego specyficzny sposób pisania - wplatane w...