Nowy Jork dla kogoś, kto nigdy nie zaznał go na żywo jawi się jako nie tyle miasto, co stworzenie mityczne. Ma w sobie pewną szczególną aurę, która idealnie koresponduję z synonimami słowa imponujące. To miejsce, w którym wszystko wydaje się być możliwe. Żadna trampolina do sukcesu nie jest zbyt daleko, a poszczególne zakątki otaczane są swego rodzaju kultem. No właśnie, ale czy da się za pomocą słów oddać czar tego indywiduum?

Tego niełatwego zadania podjęła się Megan Bradbury. Postanowiła ona za pomocą wybranych przez siebie osobistości pokazać czym Nowy Jork jest i co świadczy o tym, że pisze się o nim poematy i kręci filmy. Autorka wybrała sobie do pomocy szczególne i wyraziste osobowości. Główne role, ale nie jedyne w tej czasoprzestrzeni grają Robert Mapplethorpe, Walt Whitman, Robert Moses i Edmund White.

Mamy więc fotografa, poetę, architekta i pisarza, ale znajdziemy też inne persony jak chociażby Lourie Anderson czy Patti Smith. Wybór takich a nie innych postaci na pierwszym planie nie jest przypadkowy. Każda z nich doświadczała uroku Wielkiego Jabłka w innym okresie czasu. Każda perspektywa miała swoje wymagania, spostrzeżenia i uwagi. Łącząc je w całość, otrzymujemy pełen obraz metropolii na przestrzeni lat.

Muszę przyznać, że takie podejście do sprawy bardzo przypadło mi do gustu. Dzięki włączeniu postaci do nurtu wydarzeń, cała lektura nabrała dla mnie wyraźnego kształtu, charakterystycznej namiętności. Z jednej strony byłem żywo zainteresowany fabularyzowanymi losami wspomnianych postaci. Z drugiej zaś dzięki nim czułem podskórnie w jaki sposób reagują z tkanką otaczającej ich rzeczywistości. Jak dopełniają się nawzajem i korespondują.

Uczucia przenoszone drogą literową mają tu pewien szczególny urok. W jednym momencie widzę Nowy Jork w budowie, a stronę później przemieszczam się do określonej dzielnicy naznaczonej w pełnej krasie. Co stymulujące, nie jest to głośna oda, która wychwala do nieprzytomności poszczególne kąty i wrażenia. Daleko tu do spoglądania na giganta z perspektywy bałwochwalczej.

Jest za to miejsce na gorycz i zgryźliwość. Spełnianie zachcianek, szybkie tempo życia i rozczarowania spotykane za rogiem. Sukces podszyty jest swego rodzaju melancholią, a dualizm, który płynie w żyłach tej miejskiej dżungli zdaje się świadczyć o jej wyjątkowości. Chwilami ma się je ochotę opuścić w ułamku sekundy, zostawić gdzieś daleko. Jednak gdy opary bezsilności opadną, pojawia się tęsknota. Syreni głos znów przyzywa, bo tak już jest z tą niełatwą miłością. Żyć w niej trudno, lecz bez niej się nie sposób.

Właśnie takie skrawki tworzące splot niejednoznacznego materiału sprawiają, że lektura zapada w pamięć. Mógłbym ponarzekać, że losy głównych bohaterów warto byłoby rozwinąć, dać im więcej czasu i wgryźć się w nie bardziej. Nie zapominam jednak, że bohater jest tu tak naprawdę jeden – Nowy Jork. Właśnie on ma stać na piedestale, pełen zalet i wad. Z siłą przyciągania, której nie da się oprzeć i która dzięki Bradbury jest namacalna, wchodzi w krew i sprawia, że ten mit ożywa i uderza do głowy niczym szampan z najwyższej półki.

Patryk Rzemyszkiewicz