O przedmiotach codziennego użytku zwykliśmy myśleć w kategoriach przydatności, ewentualnie gadżeciarstwa. Bryson we, wcale nie takiej krótkiej, historii rzeczy codziennego użytku przywraca im należne miejsce, odkrywając przed czytelnikiem fascynujący świat rozmaitych przedmiotów, które mamy tuż pod ręką, a które tak nam spowszedniały, że przestaliśmy na nie zwracać uwagę. W tym celu zabiera nas w wędrówkę po pomieszczeniach starej plebanii w Norfolk. Niezwykła podróż staje się pretekstem do omówienia istotnych odkryć w dziejach ludzkości i oczywiście przedmiotów, z których na co dzień korzystamy.

Autor nie opuszcza żadnego pomieszczenia, wędrując od piwnicy aż po strych snuje fascynujące i zdumiewające historie, tym ciekawsze bo pełne ciekawostek i anegdot. Zwyczajny na pozór dom okazuje się być skarbnicą wiedzy wszelakiej, dotyczącej na przykład elektryczności, pomysłów duchownych, przypraw, nawozów, projektowania ogrodów, rozwoju medycyny, funkcji witamin i minerałów, cmentarzy i wielu innych dziedzin życia. Tematyka, którą się zajmuje, jest dość rozległa a autor nie szczędzi nam pikantnych szczegółów, zaglądając we wszystkie możliwe zakamarki.

Zanim przedmioty zawędrowały pod strzechy funkcjonowały jako odkrycia ułatwiające życie i podnoszące jego komfort, wynalezione przypadkiem bądź na skutek różnych palących potrzeb. To one były często przyczyną przelewu krwi, to one stawały się przedmiotami pożądania, świadczyły o statusie właściciela bądź zupełnym braku gustu. Ale autor nie skupia się tylko na rzeczach i funkcjach, jakie pełniły przez dziesiątki lat. Z pasją opisuje rozwój architektury, obyczajowości, przemiany gospodarcze i społeczne, a także postaci wynalazców: ekscentryków, dziwaków, nadzwyczajnych pechowców i niczym nie wyróżniających się samotników.

Dom w oczach Brysona staje się miejscem, w którym hulają wichry historii. Autor przeskakuje od przedmiotu do przedmiotu i momentami czytelnik może czuć niedosyt na skutek mniej lub bardziej powierzchownego potraktowania niektórych faktów. Nie należy jednak mieć o to pretensji do autora, bo nie taki był zamysł książki. W końcu to krótka historia domowego życia i ludzkich pragnień, a nie kompleksowych dziejów ludzkości. Imponującą drobiazgowość udaje mu się utrzymać w ryzach, umiejętnie przeskakując z jednego tematu do drugiego i snując różnorakie dygresje. Dzieje przedmiotów okazują się często być nader skomplikowane. I tak na przykład jeśli jesteśmy w sypialni, to automatycznie myślimy o łóżku, a idąc dalej - możemy natknąć się na … pluskwy.

Przedmioty są przyczynkiem do snucia wielowymiarowych historii, tyleż pouczających, co frapujących. Bo w trakcie czytania okaże się, że wielcy wynalazcy uwiecznieni w encyklopediach i na pomnikach wcale nie mieli takich kryształowych życiorysów, a niektóre odkrycia po prostu sobie przywłaszczyli. Autor obali też kilka mitów i obiegowych opinii. Jego dociekliwość jest godna podziwu, jednak nawet jemu nie udaje znaleźć się odpowiedzi na niektóre pytania. Niemniej nie ujmuje to lekturze i aż do ostatniej strony książkę czyta się z nieustannym zainteresowaniem. Zaletą pisarstwa Brysona jest poczucie humoru, ironiczne i niekiedy złośliwe, ale zawsze w granicach dobrego smaku.

Gawędziarski styl i umiejętność autora w wyszukiwaniu ciekawostek stawiają zwyczajne przedmioty w zupełnie nowym świetle. Autor uzmysławia czytelnikowi, jak niewiele wie on na temat przedmiotów codziennego użytku. Ta lektura zmieni sposób ich postrzegania, a to, co dla nas dziś oczywiste nagle nabierze nowych znaczeń. Nie raz, ilekroć weźmiemy do ręki widelec, posolimy frytki czy włączymy światło przypomni nam się jakiś fragment z książki Brysona. 

Magdalena Świtała