Literatura ma jak się okazuje jednak wiele wspólnego z rybołówstwem. Łowienie ryb nigdy nie jest tylko łowieniem ryb, zwłaszcza gdy piszą o tym tacy autorzy jak Herman Melville czy Ernest Hemingway. To metafora życia albo przynajmniej pretekst do poruszenia różnych ważnych tematów. Podobnie jest w wypadku Chigozie Obiomy i jego „Rybaków”, gdzie niewinna wyprawa na ryby okazuje się katastrofalna w skutkach i pociąga za sobą szereg dramatycznych zdarzeń dotykających bezpośrednio pewną nigeryjską rodzinę. Twórca tej historii, Chigozie Obioma miał jednak nieporównywalnie więcej szczęścia niż jego bohaterowie, bo dzięki swojej debiutanckiej powieści wypłynął na szerokie wody, zahaczył nawet o przystań zwaną Booker i mocnym akcentem zaznaczył swoje miejsce na literackiej mapie.

Chciałbym abyście zostali rybakami, którzy łowią marzenia i którzy nie spoczną, póki nie wyciągną największej ryby z rzeki - to słowa ojca skierowane do czterech synów wkrótce po tym jak nakryto ich w miejscu, od którego powinni się trzymać z daleka. Jest już jednak za późno na podążanie za marzeniami. Chłopcy wkroczyli na zakazany teren i szybko pożałowali tej decyzji - coś wstrząsnęło nimi znacznie bardziej niż reprymenda od rodziców. Podczas jednej z wypraw na ryby jeden z braci słyszy od miejscowego szaleńca złowieszczą przepowiednie dotyczącą własnej przyszłości. To przełomowy moment w życiu bohaterów, którymi wkrótce zaczyna rządzić ciągły niepokój, nieufność i strach. A to dopiero początek zmian jakie mają dokonać się w ich świecie. Przepowiednia bowiem zaczyna działać jak trucizna zdolna zatruć nawet najzdrowsze relacje rodzinne.

Zgubne proroctwo staje się motorem napędowym fabuły; pochłania, wciąga i niepokoi tak czytelników, jak samych bohaterów. Na tym etapie opowieści autor daje popis swoich umiejętności i nietuzinkowej wyobraźni - budowanie napięcia idzie mu tak dobrze, że od książki nie sposób się oderwać. Tego samego nie można powiedzieć niestety o dalszej części fabuły, która krótko po osiągnięciu punktu kulminacyjnego wyraźnie wytraca na prędkości i zmierza w znajomym kierunku. Najbardziej jednak rozczarowuje zakończenie będące zaledwie bladym cieniem początkowych partii powieści - tak jakby autor wcześniej dał z siebie wszystko i na finiszu zabrakło mu już sił. Być może „Rybacy” pozostawiają więc w tych momentach pewne uczucie niedosytu, ale patrząc na całokształt nie może być wątpliwości, że mamy przed sobą literaturę wysokiej próby.

Wiele jest książek o rodzinnych wzlotach i upadkach, ale Chigozie Obiomie udało się wnieść w ten temat powiew świeżości i oryginalności. Oprócz tego, że autor prezentuje wydarzenia przez pryzmat nigeryjskiej rzeczywistości lat 90. (skądinąd burzliwej), to w swojej powieści odnosi się do takich pojęć jak przeznaczenie, fatum czy mistycyzm. To narracja przesiąknięta charakterystyczną afrykańską mentalnością i lokalnym kolorytem, gęsto zdobiona alegoriami i metaforami. Wobec takich walorów trzeba by naprawdę mieć klapki na oczach by nie dostrzec talentu tego młodego, nigeryjskiego pisarza. "Rybacy" to niewątpliwie zapowiedź nowego głosu z tej części świata.

Anna Aniszczenko