We współczesnym świecie – otoczeni zdumiewającą technologią, maszynami, sztuczną inteligencją, gdzie ogromne samoloty co chwilę wzbijają się z łatwością w niebo, a urządzenia, które kilkanaście lat temu z ledwością mieściły się w hali, dzisiaj trzymamy w kieszeni – zapominamy. Ludzkość osiągnęła tak wiele, a jednak ze zdumiewającą łatwością zapominamy o naszych początkach.

„Początki (prawie) wszystkiego” to wybór historii o różnego rodzaju początkach ukazanych z naukowego punktu widzenia. Zawiera ważne, ciekawe i zaskakujące fakty zawarte w 53 rozdziałach ubarwionych wyrazistymi i nierzadko dowcipnymi infografikami autorstwa Jennifer Daniel. Książka odpowiada na pytania, które wstydziliśmy się zadać, bo wydawało nam się, że cały świat zna już odpowiedź, a Wikipedia nie pomaga ze swoim naukowym bełkotem. Samo wprowadzenie autorstwa Stephena Hawkinga nastraja nas na wielką przygodę, przypomina, że bez prostych pytań nie ma wielkich odpowiedzi. „Skąd się wzięliśmy? I czy jesteśmy jedynymi istotami we Wszechświecie, które się nad tym zastanawiają?”.

Przed czytaniem weź głęboki wdech (ups, właśnie zaczerpnąłeś około 26 tysięcy miliardów miliardów cząsteczek gazu, ale nie martw się, głównie tlenu i azotu). Teraz otwórz książkę i dowiedz się, gdzie na świecie panuje najmniej ekscytujący klimat, ile kilometrów pod powierzchnią Wenus panują przyjazne warunki dla ludzi, zastanów się, jak duża jest szansa, że życie na Ziemi zaczęło się na… Marsie. Gdy włączysz czajnik na herbatę, pomyśl o wodzie, która przybyła do nas dzięki planetoidom 4 miliardy lat temu.

To wspaniałe uczucie móc dowiedzieć się, dlaczego pewien naukowiec stwierdził, że Bóg ma niezwykłą słabość do chrząszczy, przeczytać, które ptaki przedkładają melodie Bacha nad dzieła Schoenberga, a które zwierzęta słyną ze zniszczeń powodowanych w stanie upojenia alkoholowego. Z ciekawością odkryłam, jak próbując wytworzyć alkohol, stworzono najlepszy łakoć świata, czyli czekoladę, oraz dlaczego, u licha, wynalezienie koła zajęło ludzkości tyle czasu i po co ośmiornicom… napęd odrzutowy.

Książka pierwotnie miała się nazywać „Od Wielkiego Wybuchu po paprochy w pępku”, co daje pojęcie na temat szerokiego wachlarza poruszanych kwestii, a także osobom bojącym się naukowego bełkotu daje pogląd na książkę i osobę pisarza. Autor idealnie wyważył na 256 stronach naukowe fakty i naszą zdolność do przyswajania poważnych treści. Kilka danych wymaga aktualizacji, dlatego mam nadzieję, że zostaną one poprawione w kolejnym wydaniu, ale to przecież również dowód na piękno wiecznie ewoluującej nauki.

Jako ludzie nie potrafimy się powstrzymać od podróży w czasie w poszukiwaniu początków. Taka już nasza natura. Przekonajcie się więc, że nawet opowieści o początku mają swój początek.

Anna Gajewska