Ilu pisarzy osadza swe historie w mrocznych wiekach średniowiecza? Wielu czytelników kojarzy pewnie nazwiska Kena Folletta, Ildefonso Falconesa czy Noaha Gordona. Gonzalo Giner, weterynarz z zawodu i autor książki „Weterynarz z Toledo”, jest w naszym kraju mniej znany. Czy słusznie?

„Okna niebios” przenoszą czytelnika do późnego średniowiecza, do czasów strzelistych katedr i barwnych witraży. Oczy wiernych zwracają się ku Bogu, czuć jednak coraz wyraźniej atmosferę odrodzenia, większą swobodę obyczajów. Klimat wieków minionych oddany został przez Gonzalo Ginera wyjątkowo sugestywnie, jednak bez zbędnej szczegółowości. Nie doświadczymy brudu i smrodu średniowiecznych uliczek, jak to miało miejsce w „Medicusie” Noaha Gordona. Również mentalność mieszkańców ówczesnych miast okazuje się zbliżona do współczesnej. Odnosi się niekiedy wrażenie, iż owa średniowieczna otoczka to jedynie ozdoba historii, w której główną rolę odgrywają wątki awanturnicze i romansowe. Podobna konstrukcja opowieści sprawia, że przeszłość jawi się nam jako kraina pięknych dam, chciwych kupców, pobożnych mnichów czy natchnionych artystów, zaś książkę, mimo jej znacznej objętości, pochłania się wyjątkowo szybko.

Główny bohater Hugo to typowy syn marnotrawny, którego okoliczności zmuszają do opuszczenia rodzinnego przybytku i udania się w długą, obfitującą w liczne przygody podróż. Czeka go trudna, pełna niebezpieczeństw wędrówka w odległe, egzotyczne rejony Europy i Afryki. Odnajdzie w jej trakcie przyjaźń, namiętność oraz stawi czoła własnemu przeznaczeniu. Jednym słowem, mamy do czynienia z mieszanką popularnych motywów, elektryzujących wyobraźnię miłośnika powieści przygodowych. Odrobinę przypomina to zestaw, jaki zaserwował swoim widzom Kevin Reynolds w zekranizowanym w 1991 roku „Robin Hoodzie: Księciu złodziei”. Historia pozostaje naturalnie znacząco różna, jednak doprawiona jest przyprawami o zbliżonym aromacie: nietypowa, z nutą egzotyki i erotyki oraz kłamstwami i intrygą w tle. Poza tym Kevinowi Costnerowi towarzyszy niezawodny Morgan Freeman, Hugo zaś zdobędzie lojalność Afrykańczyka Azerwana.

Oczywiście „Okna niebios” to rozrywka dość schematyczna. Od samego początku doskonale wiemy, za kogo trzymać kciuki, kto zaś okaże się podstępnym czarnym charakterem. Również zwroty akcji są dość przewidywalne. Jeśli autor zechce rozwikłać problem miłosnego trójkąta, nic prostszego – wystarczy pozbyć się jednego ogniwa. Tym łatwiejsze to zadanie, że w średniowieczu zejść z tego świata można było na wiele więcej sposobów niż obecnie. Wątki miłosne, przepełnione zbędną egzaltacją czy nadmiernym sentymentalizmem, pozostawiają zresztą najwięcej do życzenia.

Miłośników gotyckich katedr ucieszy natomiast skrupulatność, z jaką Giner oddał realia budowy tych strzelistych i monumentalnych budynków, nawiązując przy tym m.in. do filozofii Bernarda z Clairvaux. Opisy powstania wielobarwnych witraży to bodajże najmocniejsza strona tej awanturniczej powieści. Autor swoją fascynację nimi potwierdza w posłowiu: „Wyznam Ci, że moje zamiłowanie do witraży sięga wielu lat. Narodziło się podczas mojej pierwszej podróży do Paryża. Niemalże przypadkiem zaszedłem do Sainte-Chapelle, nieopodal Pałacu Sprawiedliwości. Wrażenie, jakie wywarła na mnie wizyta, było tak kolosalne, że już nigdy nie zatarło się w mojej pamięci”.

Powieść Gonzalo Ginera jako wariacja na temat przypowieści o synu marnotrawnym z pewnością spodoba się miłośnikom gatunku, fanom takich pisarzy jak Ken Follett, gdyż – mimo całej przewidywalności – ma w sobie jakąś magię typową dla baśniowych opowieści, w których ścierają się siły dobra i ciemności. Z tego powodu książka doskonale sprawdzi się jako odskocznia pomiędzy cięższymi lekturami. Może też posłużyć jako łącznik z czasami, gdy jako dziecko słuchało się podobnych historii bezkrytycznie, z ogromnym zaangażowaniem i wypiekami na twarzy.

Ewa Szymczak