Daphne du Maurier to królowa budowania mrocznego i prawdziwie gotyckiego klimatu. Istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że gdyby podano mi po jednym rozdziale dwóch powieści dwóch różnych autorów oraz jej, to od razu rozpoznałabym tę autorkę. Jej styl jest nie do podrobienia. Ale czasami w powieści potrzebne jest coś jeszcze, żeby zachwycić czytelnika, a niestety „Oberża na pustkowiu” jako jedna z niewielu historii tej pisarki zestarzała się nie najlepiej, i nawet jeśli kiedyś zachwycała, teraz wielu może się wydać rozczarowująca.

Dwudziestotrzyletnia Mary zmuszona jest opuścić rodzinne strony po śmierci swoich rodziców. Zgodnie z ostatnim życzeniem matki udaje się pod opiekę jej siostry, Patience. Mary pamięta ciotkę jako osobę wesołą i serdeczną. Gdy jednak zjawia się w oberży Jamajka, którą jej krewna prowadzi ze swoim mężem, przeżywa niemały szok. Wychudzona i zahukana kobieta w niczym nie przypomina Patience z dawnych lat, a sama oberża nie cieszy się dobrą sławą wśród przyjezdnych. Mąż ciotki, Joss Merlyn, ma opinię pijaka, brutala i przestępcy. Szybko okazuje się, że oberżę otacza również pewna tajemnica.

Odnoszę wrażenie, że jest to książka dla tych, którzy z piórem du Maurier jeszcze nie mieli styczności. Ciężko będzie odczuć jakikolwiek zachwyt tą pozycją po przeczytaniu na przykład „Rebeki” czy „Mojej kuzynki Racheli”. I trudno też tego od niej wymagać, w końcu była to jedna z pierwszych powieści tej autorki. Jedno, co trzeba jednak oddać pisarce, to jej umiejętność tworzenia damskich protagonistek. Wszystkie one zdecydowanie wyróżniają się na tle ich męskich towarzyszy. Raz są lepsze, kiedy indziej to mroczne intrygantki, jednak wszystkie pozostają w pamięci na długo. Mary ma ogromną determinację i jest niezależna. Walczy do końca o uwolnienie się spod sideł wuja i jednoczesne uratowanie swojej ciotki.

Może gdybym tę powieść przeczytała na jesień, w listopadzie, gdy dzieje się akcja, to ten klimat porwałby mnie bardziej i mocniej przykrył pewne niedociągnięcia. Widać, że du Maurier podejmuje w tej powieści pierwsze próby tego, co dwa lata później mistrzowsko wyszło jej już w „Rebece”. I z tego powodu warto mimo wszystko sięgnąć po „Oberżę na pustkowiu” – żeby zobaczyć, jak na przestrzeni lat ewoluowało pisarstwo Daphne.

Kinga Kolenda