„Motyw ukryty” czyta się jak dobry kryminał, nic dziwnego, ponoć to życie pisze najlepsze scenariusze. Każda historia zaprezentowana w książce wydarzyła się naprawdę. Co je łączy? Trudność wytypowania sprawcy. W gąszczu informacji, w obliczu braku jednoznacznych dowodów czy jasnego motywu wskazanie przestępcy jest jak błądzenie po omacku. Z pomocą może przyjść profesjonalny profil sprawcy stworzony przez profilera. O tym w dużym skrócie jest ta książka, odsłania kulisy tej profesji, co z resztą sugeruje podtytuł – „Z archiwum profilera”.

W każdej historii taki profil sprawcy stworzono i to dzięki niemu zagadkę zbrodni udało się rozwiązać. Śledząc każdą z nich mamy możliwość zrozumieć, jak taki profil powstaje. Wymaga niemałej wiedzy psychologicznej, dotarcia do jak największej ilości informacji, poznania przeszłości ofiary, jej relacji z innymi. Dosłownie każdy najdrobniejszy szczegół ma znaczenie, zwłaszcza informacje, które nie pokrywają się z większością zeznań, gdyż mogą rzucić nowe światło i naprowadzić śledczych na właściwy trop.

Podobno nie ma zbrodni doskonałej, a sprawca zawsze pozostawia ślady, jednak najtrudniejsze jest ich powiązanie z właściwą osobą. Profiler bardzo często wkracza do akcji wtedy, gdy dowody są zbyt skąpe, aby doprowadzić do postawienia komukolwiek zarzutów. Kiedy albo brakuje podejrzanych, ofiara ginie niespodziewanie, wydaje się, że nie ma wrogów a tym samym trudno wskazać prawdopodobny motyw albo wręcz przeciwnie jest podejrzany, na którego sprawstwo wiele wskazuje, ale jednoznacznych dowodów brak, na dodatek ten ktoś ma alibi. Trafny profil pozwala maksymalnie zawęzić krąg podejrzanych i przełamać impas w śledztwie. Nierzadko ujawniony motyw jest tak nieprawdopodobny, że bez wysiłku profilera nie byłby brany pod uwagę.

Zaskakują nie tylko rozwiązania zagadkowych zabójstw, ale także zachowanie samych ofiar, które mimo znaków ostrzegawczych nie przeczuwają grożącego im niebezpieczeństwa, potrafią latami tkwić w niebezpiecznych relacjach, podejmują ryzykowne zachowania, a w chwili konfrontacji nie stawiają oporu, nie bronią się. Dzięki książce już wiemy, że nierzadko właśnie takie osoby wybierają na swoje ofiary seryjni mordercy. Historie zbrodni podbudowane są solidną dawką wiedzy kryminologicznej, popartą badaniami i statystykami. Książka dostarcza informacji o zachowaniu sprawców, inscenizacjach dokonywanych w miejscu zdarzenia, problemie pozorowania zabójstw na samobójstwa oraz skali dokonywanych i wykrywanych przestępstw w Polsce. Stąd pozycja jest godna polecenia nie tylko miłośnikom kryminałów, ale także wszystkim zainteresowanym psychologią, kryminologią czy literaturą faktu.

Zachęceni i ośmieleni poznanymi sprawami, w których dzięki profilowi udało się wskazać sprawcę, sami możemy się sprawdzić i rozwiązać zagadkę dla czytelnika. Wykorzystując informacje o denatce, możemy pokusić się o wytypowanie winnego. Jeśli mimo szczerych chęci i solidnego główkowania nie zbliżymy się do jej rozwikłania, koniec końców i tak je poznamy. Rozwiązanie zaskakuje? To tylko kolejny przykład ilustrujący wagę profilowania. Gdyby nie stworzony profil, również w tym przypadku przestępców pewnie nigdy nie udałoby się wskazać.

Monika Kurek