Pan Shaitana ma iście egzotyczne usposobienie i… Nietypowe hobby. Przejawia bowiem żywe zainteresowanie zbrodnią – nie tyle zresztą zbrodnią samą w sobie, co głównie sposobem jej zadawania; szczególny podziw Pana Shaitany wzbudza tzw. ‘przestępstwo doskonałe’, zaś bezkarni sprawcy – cisi geniusze mordu ukryci wśród społeczeństwa – zostają przez niego obdarzeni wielką estymą. Shaitana staje się niejako kolekcjonerem ludzkich okazów; dzięki sprytowi, przebiegłości i wyrachowaniu, zdobywa on wiedzę na temat popełnionych czynów oraz osób za nie odpowiedzialnych.
Gdy podczas przyjęcia, na którym ma dojść teatralnej demaskacji, ktoś ginie, światowej sławy detektyw Hercules Poirot, postanawia odkryć wszystkie karty.

****

Elementy książek Agathy Christie często bywają zbieżne, a motyw grupy podejrzanych występuje niemal w każdej z nich. To zadziwiające, że pomimo tak dużej powtarzalności, Christie nadal potrafi zaskoczyć swego czytelnika. Wynik skrupulatnie przeprowadzonego śledztwa – czy to za sprawą Poirota, Panny Marple, czy jeszcze innych postaci – nigdy nie sprowadza się do banalnych wyjaśnień. Jeśli jednak ów banalne argumentacje się pojawiają, to po pierwsze – tylko pozornie, po drugie – zawsze pozostają ubrane w fantastycznie nieoczywistą otoczkę; doprawdy trudno wówczas nie poczuć respektu przed bystrym umysłem autorki. W ,,Kartach na stół’’ mamy więc do czynienia z podobnymi okolicznościami.
Tajemnica ‘zamkniętego pokoju’, ‘zbrodnia w białych rękawiczkach’, teatralna inscenizacja skrytobójstwa, zawiła intryga i wręcz nierozwiązywalna zagadka śmierci, składają się na powieść zarówno nieprzeciętną, jak i szalenie pociągającą. Kreacja bohatera o hedonistycznym usposobieniu, objawiającym się nawet w jego powierzchownej – mefistofelicznej – osobowości, z miejsca zwraca uwagę, jednocześnie przełamując pewien schemat. Bo Christie już na samym początku tej historii postanawia jasno nakreślić czynniki, dziś powiedzielibyśmy, kryminogenne. Pierwszy plan zajmuje postać dwuznaczna, ze specyficznymi zainteresowaniami, z równie niecodziennymi przekonaniami, kierująca się wątpliwym kompasem moralnym. Indywidualność Shaitany wzbudza oczywistą ciekawość, doprowadzając odbiorcę do złożonych refleksji; z kolei potencjalnych sprawców – prowokując ku popełnieniu morderstwa uwarunkowanego konkretnym motywem.
Akcja nabiera tempa w momencie odkrycia zwłok, a próba rozpracowania przez Poirota zmyślnego spisku, może pochłonąć bez reszty. Sensacyjny aspekt dodaje całości smaczku, lecz prawdziwą fasadę ‘Kart’ budują wielowymiarowe portrety psychologiczne, błyskotliwe dialogi oraz wyjątkowo trafne spostrzeżenia dotyczące ludzkiej natury. Christie ukrywa je w gąszczu kilku pomniejszych, i wydawałoby się, nieco przeciętnych scenek kryminalnych, pozwalając cieszyć się z ich odkrycia. Całość układa w mozaikę tajemnic; nie tylko tych, które dotyczą zbrodni, ale i tych, które stoją u podstaw nieprzenikalności charakterów.

Pan Shaitana ma iście egzotyczne usposobienie i… Nietypowe hobby. Przejawia bowiem żywe zainteresowanie zbrodnią – nie tyle zresztą zbrodnią samą w sobie, co głównie sposobem jej zadawania; szczególny podziw Pana Shaitany wzbudza tzw. ‘przestępstwo doskonałe’, zaś bezkarni sprawcy – cisi geniusze mordu ukryci wśród społeczeństwa – zostają przez niego obdarzeni wielką...